Tình huống hy hữu: Có con khi chồng mới 13 tuổi, người vợ có bị xử lý hình sự?

Chồng 13 tuổi, vợ 18 tuổi đã có con thì vợ có ở vai trò người xâm hại chồng? Ảnh minh họa

Vợ có con khi chồng mới 13 tuổi, vợ có ở vai trò người xâm hại?

Mới đây, trên một diễn đàn pháp luật có đăng thông tin: Trong quá trình thực hiện chức năng kiểm sát quyết định công nhận thuận tình ly hôn, VKS đã phát hiện việc vợ chồng chị N, anh T có con khi anh T mới hơn 13 tuổi.

Tình huống được tóm lược như sau: Năm 2014, chị N (SN 1990) và anh T (SN 1995; cùng ngụ huyện H, tỉnh Phú Yên) sau một thời gian tìm hiểu, được sự đồng ý của hai gia đình đã tổ chức lễ cưới và đăng ký kết hôn tại UBND xã.

Trước khi kết hôn, hai người có hai con chung là LKT (SN 2008), LHT (SN 2012), đến năm 2021 thì sinh thêm bé LTK.

Đến nay, do cuộc sống bất đồng, chị N làm đơn đề nghị TAND huyện sớm giải quyết cho vợ chồng chị được ly hôn. Ngày 18/2, TAND huyện đã ra quyết định công nhận thuận tình ly hôn và sự thỏa thuận của các đương sự là chị N, anh T.

Nhưng trong quá trình giải quyết ly hôn, hồ sơ của hai vợ chồng lại phát sinh vấn đề pháp lý. Qua công tác kiểm sát việc giải quyết ly hôn giữa chị N và anh T, thấy năm 2014 hai người tổ chức lễ cưới và đăng ký kết hôn theo quy định. Tuy nhiên, trước đó anh T và chị N đã có với nhau con chung là cháu LKT sinh ngày 20/10/2008.

Theo hồ sơ thể hiện anh T sinh tháng 1/1995, chị N sinh năm 1990 nên lúc hai người có con chung là cháu LKT thì anh T mới hơn 13 tuổi, còn chị T đã 18 tuổi. Vậy đây là trường hợp vô cùng hy hữu, khi vợ đóng vai trò là người quan hệ tình dục với người dưới 16 tuổi (tức là chồng).

Từ trước đến nay, án lệ vợ chồng quan hệ tình dục với người dưới 13 tuổi đã có, nhưng người dưới 16 tuổi thường là phụ nữ, người bị cáo buộc xâm hại thường là đàn ông. Tình huống hy hữu này đặt ra câu hỏi: Vợ, có đóng vai trò xâm hại không? Có bị xử lý hình sự không?

Xem xét sự việc ở tình huống tương tự

Cùng xem xét sự việc ở tình huống tương tự, nhưng chủ thể xâm hại là đàn ông, chủ thể bị xâm hại là phụ nữ có trường hợp như sau.

Tại Thanh Hóa, sống với nhau như vợ chồng 2 năm và trở thành vợ chồng đã 5 năm, thế nhưng lúc yêu đương và có quan hệ tình dục, vợ của D chưa đủ 16 tuổi. Sự việc bất ngờ được tòa án phát giác khi giải quyết vụ án ly hôn của hai vợ chồng D.

Theo đó, TAND tỉnh Thanh Hóa đã mở phiên tòa xét xử phúc thẩm đối với bị cáo N.X.D (SN 1989, trú tại thôn Quảng Trung, xã Thạch Quảng, huyện Thạch Thành, Thanh Hóa) về tội "Giao cấu với trẻ em".

Theo cáo trạng, ngày 22/2/2019, sau khi giải quyết vụ án ly hôn giữa N.X.D và vợ là Đ.T.L (sinh ngày 19-5-1996), TAND huyện Thạch Thành, tỉnh Thanh Hóa nhận thấy D có hành vi giao cấu với vợ trong độ tuổi từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi nên đã cung cấp thông tin cho Cơ quan CSĐT Công an huyện Thạch Thành để giải quyết theo quy định của pháp luật.

Vào cuộc điều tra, Công an đã thu mẫu tóc của Đ.T.L, N.X.D và con trai 7 tuổi của 2 người để gửi giám định. Theo kết quả giám định, cháu Kh. là con đẻ của D và L.

Công an huyện Thạch Thành sau đó đã tiến hành triệu tập D. Tại cơ quan công an, D khai nhận do có quan hệ yêu đương nên trong thời gian từ tháng 2/2012 đến trước ngày 19/6/2012, D đã 2 lần quan hệ tình dục với L (thời điểm này Lệ chưa đủ 16 tuổi) dẫn đến việc Lệ có thai và sinh ra cháu Kh.

Vì chưa đủ 18 tuổi để kết hôn nên Lệ đã về sống với Duy như vợ chồng. Đến ngày 21/5/2014, D và L mới đến UBND xã Thạch Quảng đăng ký kết hôn để hợp thức quan hệ vợ chồng.

Tuy nhiên, tới năm 2019, do mâu thuẫn quan hệ vợ chồng, chị L đã làm đơn ly hôn với D. Trong quá trình giải quyết vụ việc, TAND huyện Thạch Thành phát hiện D quan hệ với chị L khi chưa đủ 16 tuổi nên đã báo cáo cơ quan công an.

Tại phiên phúc thẩm, HĐXX không chấp nhận kháng cáo của bị cáo, tuyên y án sơ thẩm 2 năm tù giam đối với N.X.D vì tội "Giao cấu với trẻ em".

Cùng sự việc, nhưng đổi vai trò, người chồng vẫn bị xử lý hình sự. Còn ở tình huống hy hữu, vợ 18, chồng 13, thì người vợ bị xử lý ra sao?

Người vợ có thể bị xử lý hình sự ngay cả khi quan hệ được đồng thuận?

Xét về cấu thành tội phạm, hành vi của chị N đã cấu thành tội "Giao cấu với trẻ em" theo quy định tại khoản 1 Điều 115 BLHS năm 1999 vì thời điểm phạm tội xảy ra trước khi BLHS 2015 có hiệu lực, cũng như khung hình phạt của Khoản 1 Điều 115 BLHS năm 1999 và Khoản 1 Điều 145 BLHS năm 2015 là như nhau.

Cụ thể hơn như sau: Theo khoản 1 Điều 115 BLHS năm 1999, người nào đã thành niên mà giao cấu với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi thì bị phạt tù từ 1 năm đến 5 năm.

Còn tại khoản 1 Điều 145 BLHS năm 2015 quy định: “Người nào đủ 18 tuổi trở lên mà giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi, nếu không thuộc trường hợp quy định tại Điều 142 và Điều 144 của bộ luật này, thì bị phạt tù 1-5 năm”.

Do thời điểm chị N và anh T thực hiện hành vi giao cấu là trước năm 2015 nên theo quy định thì trường hợp này sẽ áp dụng BLHS năm 1999.

Và Luật ghi “người nào”, chứ không phân định nam, nữ. Trong tội Hiếp dâm, Cưỡng dâm, Giao cấu với trẻ em, người phạm tội tham gia với vai trò là người thực hành đều là nam giới. Nên ở trường hợp vợ 18, chồng 13 là hy hữu, sẽ gây lúng túng ban đầu khi xử lý.

Tình huống rất hy hữu nhưng nảy sinh vấn đề pháp lý liên quan về chuyện quan hệ với người dưới 16 tuổi - mà người bị xâm hại lại là nam

Căn cứ theo Luật thì chủ thể của tội xâm hại tình dục người dưới 18 tuổi nói chung, tội giao cấu với trẻ em nói riêng không phân biệt là nam hay nữ. Vì vậy, hành vi của chị N giao cấu với anh T là trẻ em chưa đủ 16 tuổi có thể coi là tội phạm và phải chịu trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật.

Nhưng cũng có quan điểm thứ hai thì cho rằng tiền lệ tố tụng từ trước đến nay chưa thấy có trường hợp nào xử lý hình sự về các tội xâm hại tình dục nói chung, xâm hại tình dục người dưới 16 tuổi nói riêng mà người phạm tội là phụ nữ ở vai trò người thực hành.

Các vụ án về loại tội này thì phụ nữ chỉ bị truy tố, xét xử với vai trò là đồng phạm (là người tổ chức, người xúi giục hoặc người giúp sức) hoặc là người đã thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác. Do đó, hành vi của chị N không bị xem xét xử lý về hình sự.

Trên các diễn đàn pháp luật, tình huống này vẫn đang nhận được nhiều ý kiến trao đổi. Tuy nhiên, ý kiến từ luật sư Lê Đức Thọ, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho rằng: Tội Giao cấu hoặc thực hiện hành vi quan hệ tình dục khác với người từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi là hành vi giao cấu của người đã thành niên với trẻ em từ đủ 13 tuổi đến dưới 16 tuổi. Vì thế chủ thể nam hay nữ thì ở trường hợp này có yếu tố dưới 16 tuổi.

Ở trường hợp trên, hành vi giao cấu này được thực hiện với sự đồng tình của trẻ em (giao cấu thuận tình). Như vậy, chỉ cần chủ thể của tội này là người đã thành niên có đủ năng lực trách nhiệm hình sự thì sẽ cấu thành tội giao cấu với trẻ em (ở tình huống này, chủ thể phải chịu trách nhiệm là người vợ).

Trường hợp người vợ giao cấu với chồng, khi anh ta mới 13 tuổi. Nếu người vợ đủ tuổi chịu trách nhiệm hình sự thì dù cho có sự đồng ý của chồng, người vợ vẫn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Giao cấu với trẻ em.

Xử lý nghiêm đối tượng hành hạ, xâm hại trẻ em Văn phòng Chính phủ vừa có Văn bản số 9617/VPCP-NC ngày 30-12-2021 truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Thường trực Chính ...

Bởi các em còn thiếu và yếu các kỹ năng tự bảo vệ bản thân Khi bị xâm hại, sẽ để lại những hậu quả rất nghiêm trọng với trẻ khi các em bị tổn thương theo các mức độ ...