Thú vị thổi hồn ẩm thực Việt Nam vào đất sét

Khởi nghiệp với mô hình lưu niệm siêu nhỏ

Không quá khó khăn để gặp được Nguyễn Thị Hà An – tác giả của những mô hình ẩm thực đặc sản Việt Nam vừa được hãng thông tấn của Pháp AFP khen ngợi, bởi gần như toàn bộ thời gian cô đều có mắt tại xưởng làm đồ thủ công của mình trên phố Yên Thế. Hà An năm nay 28 tuổi, trước đó, cô vốn là sinh viên tốt nghiệp từ ngành Kiến trúc công trình của trường Đại học Kiến trúc Hà Nội. Tuy nhiên, vừa ra trường, Hà An đã không đi theo con đường số đông khi không theo đuổi thiết kế nhà cửa, những công trình đồ sộ, mà cô lựa chọn khởi nghiệp, cô là nhà sáng lập của Veene, chuyên sản xuất những quà tặng lưu niệm nhỏ như móc chìa khóa, khung ảnh, chặn giấy… sáng tạo tinh tế.

Nguyễn Thị Hà An, tác giả của bộ sản phẩm ẩm thực Việt Nam làm bằng đất sét

Cách đây khoảng 1 năm, ý tưởng về việc làm ra những sản phẩm mô hình tí hon tả thực các món đặc sản âm thực Việt Nam đã được An nhen nhóm và bắt tay vào thực hiện. Hà An cho hay trước đây cô từng làm một mô hình thành phố có chuyển động, trưng bày ở sảnh một Cty bánh ngọt. Sau đó, cô suy nghĩ, tại sao không sáng tạo ra những sản phẩm của mình, mình tự thiết kế và giữ bản quyền.

“Trước đây, mình từng làm những sản phẩm thủ công lưu niệm theo đơn đặt hàng. Một ngày, mình nghĩ rằng tại sao mình không làm ra những sản phẩm mang bản sắc của mình và ẩm thực chính là điều đầu tiên mình nghĩ tới khi ý tưởng này tới. Theo mình, ẩm thực chính là văn hoá của mỗi một Quốc gia, là thứ hiện hữu và gần gũi nhất với mỗi con người, vùng miền, vì thế sản phẩm này cũng sẽ có hồn hơn khi thực hiện” – Hà An cho hay.

Bộ mô hình bát phở như thật với bát sáng bóng, từng cọng hành xanh mát mắt, những lát thịt bỏ tái hồng cùng những lát ớt đỏ, lát chanh thái sẵn.

Những mô hình đồ ăn càng nhỏ thì sẽ càng phải làm thật tinh tế, tỉ mỉ và khéo léo để cho món ăn thật sự giống với thực tế. Để làm ra một mô hình đồ ăn như món phở cá kho hay chè cốm của Việt Nam, Hà An cùng các cộng sự phải biết món ăn đó ở ngoài đời như thế nào, thiết kế theo sự sáng tạo của mình, phác thảo trên giấy, đồ họa trên máy tính rồi sau đó bắt tay vào làm.

Hiện nay, An đã làm ra một bộ sản phẩm mô hình 5 món ăn đại diện cho các vùng ẩm thực của Việt Nam là phở bò, bánh mì, cá kho tộ, khoe quẹt, chè cốm. Mô hình đồ ăn siêu nhỏ nhưng siêu thật của cô gái Hà Nội mới đây đã được AFP, một trong những hãng thông tấn lớn của thế giới, đăng tải chi tiết. Từng chi tiết đều tỉ mỉ và thật đến nỗi khiến bụng người khác phải "đánh trống" nếu chỉ nhìn qua ảnh và không đặt cạnh những vật khác. Bên cạnh nhân vật chính, Hà An còn làm thêm những đồ vật đi kèm với kích thước siêu tí hon và tả thực tới mức chi tiết, những chai ớt hay tỏi ngâm - những thứ không thể thiếu khi ăn phở, tất cả đều rất nhỏ, nhưng rất thật. “Mỗi món ăn Việt Nam đều có một vẻ đẹp đặc trưng của nó. Tôi muốn mọi người thấy được vẻ đẹp của những món ăn Việt Nam bằng mô hình” – Hà An chia sẻ.

Bộ sản phẩm mô hình 5 món ẩm thực đại diện cho các vùng ẩm thực của Việt Nam.

Trong quá trình thực hiện, Hà An cùng các cộng sự cũng gặp không ít khó khăn khi nguồn nguyên liệu tại chỗ không sẵn có, cô phải sử dụng đất sét nhập từ Nhật với đặc tính ưu việt hơn, bền màu và không độc hại. Bên cạnh đó, việc tạo hình cũng đòi hỏi phải rất tỉ mỉ và có sự nghiên cứu kĩ lưỡng. Theo Hà An mỗi mô hình đều có khó khăn riêng. Những chiếc bát trưng bày món ăn phải rất sạch sẽ, có độ bóng và gọn gàng, bên cạnh đó còn phải thể hiện rõ đường nét trên từng cọng hành lá để truyền tải trọn vẹn giá trị của các nguyên liệu. Chính vì thế, mặc dù có nhiều người cùng làm nhưng mỗi bộ sản phẩm cũng phải mất từ 3-5 ngày mới có thể hoàn thành, mỗi một bộ sản phẩm gồm 5 món như vậy có giá từ 1,5 triệu đến 1,8 triệu đồng và chỉ làm theo đơn đặt hàng.

Bộ mô hình mâm cỗ trung thu với đèn ông sao, trống bỏi, đèn cù nhỏ xíu, những quả bưởi thật tới từng sợi xơ và bánh trung thu tỉ mỉ tới từng chi tiết.

Lan toả giá trị văn hoá Việt Nam qua ẩm thực đất sét

Hà An cho biết, trong xưởng thủ công của mình hiện có 12 cộng sự trẻ cùng cô làm ra những sản phẩm sống động, siêu nhỏ với các chất liệu từ đất sét, nhựa lỏng, gỗ... Tất cả sản phẩm đều làm thủ công, do đó mọi người phải cùng nhau dành rất nhiều thời gian, công sức và sự kiên nhẫn để hoàn thành một mẫu. Để hoàn thiện các tác phẩm, cô phải dùng khoảng 90% đất sét và 10% nhựa lỏng để thể hiện các phần chi tiết chất lỏng như nước dùng, nước sốt, tương ớt, giấm…

Mới đây nhất, những tác phẩm siêu thực của Hà An đã xuất hiện trên trang chủ của AFP một trong những hãng thông tấn lớn nhất thế giới. “Sản phẩm của mình từng được một trang thông tin của Đài Loan đăng tải. Tôi cũng không nghĩ tới việc được xuất hiện trên một hãng thông tấn lớn ” - Hà An chia sẻ.

Những cộng sự của Hà An trợ giúp đắc lực cho cô nàng trong việc hoàn thành các bộ sản phẩm mô hình thể hiện ẩm thực, văn hoá Việt Nam.

Nguyễn Ngân Hà, trợ lý của Hà An chia sẻ công việc làm mô hình đã đòi hỏi sự tỉ mỉ thì làm mô hình đồ ăn còn khó khăn gấp bội. "Cái khó nhất là phải làm sao để nhìn vào người ta tưởng đây là đồ ăn thật và quan trọng nhất là phải thổi hồn cho tác phẩm, nhìn phải như có sức sống vậy” – Ngân Hà cho biết.

Được biết, khách hàng của Hà An chủ yếu là khách nước ngoài và người Việt sống ở nước ngoài. Vậy nên, không chỉ dừng lại ở các món ăn Hà An còn muốn làm những sản phẩm văn hóa độc đáo khác nhằm giúp mọi người hiểu hơn về đất nước, con người và văn hóa Việt Nam. Bên cạnh việc làm những sản phẩm mô hình ẩm thực, Hà An cũng ấp ủ làm ra những mô hình khác để thể hiện toàn vẹn văn hoá Việt như cổ phục.

Vào những dịp lễ quan trọng của đất nước, Hà An sẽ lại tự tay thực hiện những bộ sản phẩm mô hình liên quan. Đơn cử như, sắp tới tết Trung thu, Hà An và các cộng sự của mình đang bắt tay vào làm bộ mô hình thể hiện toàn bộ không khí của lễ trung thu như mô hình múa lân bên cạnh rặng tre và trên cao là vầng trăng rằm, đi cùng với đó là một mâm cỗ trung thu với mâm ngũ quả, bánh oản, bánh trung thu, đèn ông sao, đèn cù, đèn kéo quân với kích thước siêu mini và đương nhiên cũng làm từ đất sét.

Hà An mong muốn lan toả văn hoá Việt Nam tới nhiều người bạn quốc tế và tô thắm thêm tình yêu với văn hoá dân tộc tới các thế hệ trẻ trong nước.

Như lời cô gái, ngày tết Trung thu, Hà An sẽ có những mẩu chuyện giới thiệu đơn giản nhất để những người nước ngoài dù không biết về tết Trung thu cũng có thể hiểu được đây là những vật gì và có ý nghĩa như thế nào trong dịp này. Cô gái muốn thông qua những tác phẩm mô hình này lan toả hơn nữa văn hoá truyền thống Việt Nam cho các du khách nước ngoài và giúp các bạn trẻ trong nước thêm yêu hơn những giá trị văn hoá truyền thống của dân tộc.