Thông tin sai Nghị định 168/NĐ-CP có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự

Đối tượng Đậu Thị Tâm tại cơ quan Công an. Ảnh: Công an cung cấp

Xuyên tạc, công kích Nghị định 168

Ngày 1/1/2025, Nghị định số 168/2024/NĐ-CP của Chính phủ (Nghị định 168) có hiệu lực với việc tăng gấp nhiều lần mức xử phạt các hành vi vi phạm trật tự an toàn giao thông đường bộ. Điều này đã tăng sức răn đe, bước đầu tạo sự thay đổi mang tính bước ngoặt về ý thức chấp hành pháp luật của người dân khi tham gia giao thông. Theo thống kê của lực lượng chức năng, trong 9 ngày nghỉ Tết Nguyên đán Ất Tỵ vừa qua, toàn quốc xảy ra 445 vụ tai nạn giao thông, làm chết 209 người, bị thương 373 người. So với Tết năm trước, số vụ tai nạn giao thông giảm trên 36%.

Mặc dù những con số biết nói ấy là minh chứng rõ nhất cho sự chuyển biến trong nhận thức của người dân khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, nhiều trang mạng phản động, trang cá nhân của một số đối tượng chống đối cực đoan đã lợi dụng, xuyên tạc, đổ lỗi tình trạng tắc đường cục bộ, ùn nghẽn tại một số TP trên cả nước thời điểm trước Tết là hệ quả của Nghị định 168.

Hoặc nhiều trang phản động đăng tải những bài viết với nội dung chống đối cực đoan cố tình xuyên tạc nội dung, công kích Nghị định 168, phủ nhận những hiệu quả mà nghị định này đem lại cho đời sống xã hội. Nguy hiểm hơn nữa là việc xuất hiện một số đối tượng cắt ghép, sử dụng hình ảnh, clip tụ tập đông người không đúng sự thật để phát tán trên mạng xã hội kêu gọi biểu tình, phản đối chính quyền, phản đối Nghị định 168.

Một số người dân vì thiếu hiểu biết đã nghe theo và đăng những bài viết có nội dung không chính xác và đã bị cơ quan chức năng xử lý. Đơn cử, ngày 16/1/2025, Công an (CA) TP Hà Nội ra quyết định xử phạt hành chính đối với Đặng Hoàng Hà (SN 1973, trú tại phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai) sau khi đối tượng này sử dụng mạng xã hội để đăng tải hình ảnh, video có nội dung sai lệch về Nghị định 168 nhằm kích động, gây bất ổn xã hội. Tiếp đó, ngày 23/1/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra CATP Hà Nội khởi tố vụ án, khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam Đậu Thị Tâm (SN 1980, trú tại phường Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai) để điều tra về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân”. Đậu Thị Tâm đã sử dụng ngôn từ xuyên tạc, vu khống, xúc phạm lãnh đạo Đảng, Nhà nước, lãnh đạo các bộ, ban, ngành và cơ quan chức năng; kích động, xúi giục người dân chống đối Nghị định 168.

Quy định của pháp luật

Vậy hành vi tuyên truyền, đăng tải những thông tin sai sự thật trên mạng xã hội có thể bị xử lý như thế nào theo quy định của pháp luật hiện hành? Luật sư Đỗ Thị Thanh Nhàn, Công ty Luật E&D, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, theo điểm d, khoản 1, Điều 8 Luật An ninh mạng 2018 thì hành vi thông tin sai sự thật gây hoang mang trong Nhân dân, gây thiệt hại cho hoạt động kinh tế - xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan Nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác là một trong các hành vi bị nghiêm cấm. Do đó, cá nhân/ tổ chức nào vi phạm điều cấm này thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Cụ thể, Điểm a, khoản 1, khoản 3 Điều 101 Nghị định 15/2020/NĐ-CP của Chính phủ ngày 3/2/2020 quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bưu chính, viễn thông, tần số vô tuyến điện, công nghệ thông tin và giao dịch điện tử, được sửa đổi bổ sung tại khoản 37 Điều 1 Nghị định 14/2022/NĐ-CP quy định:

Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng đối với hành vi lợi dụng mạng xã hội để thực hiện một trong các hành cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của cơ quan, tổ chức, danh dự, nhân phẩm của cá nhân.

Biện pháp khắc phục hậu quả: buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn hoặc thông tin vi phạm pháp luật do thực hiện hành vi vi phạm quy định. Mức phạt trên đây là áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức. Trường hợp cá nhân có hành vi vi phạm như của tổ chức thì mức phạt tiền bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức (Khoản 3, Điều 4, Nghị định 15/2020/NĐ-CP).

Tuỳ theo mức độ của hành vi và hậu quả do hành vi vi phạm gây ra, người thực hiện hành vi sử dụng mạng xã hội để xuyên tạc, tuyên truyền, đăng tin sai sự thật về Nghị định 168 còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân” quy định tại Điều 331 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 (gọi tắt là “Bộ luật Hình sự”).

Cụ thể, Điều 331 Bộ luật Hình sự quy định: người nào lợi dụng các quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, tự do hội họp, lập hội và các quyền tự do dân chủ khác xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm.

Phạm tội gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội, thì bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm. “Vậy, việc sử dụng mạng xã hội để xuyên tạc, đăng tải, tuyên truyền thông tin sai đối với Nghị định 168 là hành vi bị cấm và tuỳ theo mức độ vi phạm có thể bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự” - luật sư Đỗ Thị Thanh Nhàn nói.

Người dân nâng cao ý thức, vi phạm và tai nạn giảm sâu