Thanh Hóa: Tăng cường quản lý hoạt động kinh doanh, khai thác cát, sỏi trên địa bàn tỉnh

Hiện nay trên địa bàn tỉnh có 35 giấy phép khai thác cát được UBND tỉnh cấp đang hoạt động; 58 bãi tập kết cát sỏi (còn hiệu lực) và 4 trạm trung chuyển vật liệu xây dựng được cấp phép. Do nguồn lợi từ các hoạt động kinh doanh, khai thác cát, sỏi là rất lớn nên mặc dù các cấp, các ngành và các lực lượng chức năng đã có nhiều giải pháp quyết liệt, đồng bộ trong công tác quản lý nguồn tài nguyên khoáng sản, nhưng tình hình khai thác cát, sỏi trái phép và các hoạt động vi phạm pháp luật liên quan đến kinh doanh, khai thác cát, sỏi trên các tuyến sông vẫn diễn biến phức tạp, gây ảnh hưởng đến đê điều, tài sản của nhân dân và tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất ANTT.

Trên thực tế, sau khi được các cấp có thẩm quyền cấp phép kinh doanh, khai thác cát, lợi dụng sự buông lỏng trong quản lý, kiểm tra, giám sát của chính quyền địa phương, các chủ mỏ đã có các hành vi vi phạm pháp luật như: Không thả phao xác định mốc giới khu vực mỏ; lợi dụng để khai thác ngoài vị trí mỏ; khai thác vượt quá công suất được cấp phép; khai thác không tuân theo thiết kế mỏ. Các tàu hoạt động khai thác cát cơ bản đều không có biển kiểm soát (không được đăng ký, đăng kiểm).

Thậm chí một số chủ mỏ còn thuê tàu, thuyền của ngư dân, cung cấp máy hút, xăng dầu cho các đối tượng hút cát trái phép rồi mua lại cát với giá khống chế. Ngoài ra, một số doanh nghiệp được cấp phép bãi tập kết, kinh doanh cát, không được cấp phép mỏ cát nhưng do không có nguồn cát ổn định nên đã thu mua cát tại các mỏ được cấp phép và cả nguồn cát từ hoạt động khai thác trái phép để kinh doanh thu lợi bất chính. Việc tồn tại của các bãi tập kết cát này là hình thức hợp lý hoá việc khai thác cát trái phép.

Lực lượng Công an tiến hành kiểm tra, xử lý các tàu khai thác cát trái phép

Để tăng cường công tác quản lý đối với các hoạt động kinh doanh, khai thác tài nguyên cát, sỏi, Công an tỉnh Thanh Hoá đã tham mưu cho UBND tỉnh chỉ đạo các cấp, các ngành chức năng tăng cường công tác đấu tranh với hoạt động khai thác cát trái phép trên địa bàn.

Đồng thời phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường triển khai có hiệu quả kế hoạch liên ngành về “Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra đối với hoạt động khai thác khoáng sản, đặc biệt là hoạt động khai thác cát, tập kết cát”. Công an tỉnh cũng đã xây dựng và triển khai đợt cao điểm “Đấu tranh phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn tỉnh”.

Nhờ đó chỉ tính từ năm 2018 đến nay, Công an tỉnh Thanh Hoá đã kiểm tra, bắt giữ 169 vụ việc liên quan đến hoạt động kinh doanh, khai thác cát sỏi trái phép trên địa bàn, xử phạt hành chính trên 3,3 tỷ đồng. Riêng trong quý I/2019, công an tỉnh đã kiểm tra, bắt giữ 44 vụ việc, xử phạt hành chính hơn 1 tỷ đồng. Với kết qủa này, công an Thanh Hoá là 1 trong 4 đơn vị được Bộ Công an đánh giá cao về công tác đấu tranh, xử lý hoạt động khai thác khoáng sản trái phép.

Mặc dù đã rất quyết liệt trong công tác đấu tranh, xử lý, tuy nhiên trên thực tế tình trạng khai thác cát trái phép trên nhiều tuyến sông và nhiều địa bàn trong tỉnh vẫn diễn biến phức tạp, gây bức xúc trong dư luận quần chúng nhân dân.

Nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này, trước hết là do ở một số địa phương cấp uỷ, chính quyền và các ban ngành chức năng chưa thực sự quyết liệt trong công tác quản lý, kiểm tra, xử lý; vai trò quản lý nhà nước của chính quyền cơ sở chưa nghiêm; không đánh giá đúng thực trạng khai thác khoáng sản trái phép; không có biện pháp ngăn chặn, xử lý kịp thời đối với hoạt động khai thác cát, sỏi vi phạm pháp luật.

Đáng chú ý, ở một số mỏ, bãi tập kết cát, sỏi có dấu hiệu bảo kê của các đối tượng hình sự, các băng nhóm tội phạm có tổ chức. Ngoài ra, hệ thống các văn bản pháp luật về khoáng sản tuy khá đầy đủ nhưng chưa thực sự hoàn thiện, sát với thực tế; hình thức xử lý chưa nghiêm, chưa đủ sức răn đe, gây khó khăn cho việc xử lý đối tượng vi phạm.

Các đối tượng dùng đủ mọi phương tiện, thủ đoạn để khai thác cát trái phép

Trước tình hình trên, với vai trò là lực lượng nòng cốt trên lĩnh vực đảm bảo ANTT, thời gian qua, Công an tỉnh Thanh Hoá đã tiếp tục tham mưu cho cấp uỷ, chỉnh quyền từ tỉnh đến cơ sở tăng cường hiệu lực quản lý Nhà nước và sự giám sát của người dân trong hoạt động kinh doanh, khai thác cát. Riêng công an tỉnh, ngày 25/3/2019 đã triển khai kế hoạch số 96/KH- CAT- PC05 về mở đợt cao điểm “Đấu tranh phòng chống tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh cát, sỏi trên địa bàn tỉnh”.

Mục đích của đợt cao điểm này là nhằm nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa lực lượng công an với các cấp, các ngành chức năng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra giám sát, phát hiện và xử lý nghiêm đối với các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực khoáng sản. Đồng thời, triển khai quyết liệt các biện pháp quản lý, bảo vệ tài nguyên khoáng sản; giải quyết kịp thời những điểm phức tạp trong hoạt động khai thác cát, sỏi.