Tăng trưởng kinh tế ở mức 6-7% tình trạng thiếu điện sẽ trầm trọng hơn?

Tăng trưởng kinh tế ở mức 6-7% tình trạng thiếu điện sẽ trầm trọng hơn?

Tình trạng thiếu điện được cảnh báo từ nhiều năm trước

Về tình trạng thiếu điện hiện nay, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết đã đưa ra cảnh báo thiếu điện từ trước khi diễn ra dịch COVID-19. Điều đáng buồn là trong những năm qua không có dự án lớn nhà máy điện được đầu tư, có cũng triển khai chậm là nguyên nhân khiến cho nguồn cung điện cho hệ thống bị thiếu hụt. Ủy ban Kinh tế đã chỉ ra rất rõ “địa chỉ” chậm ở các dự án nguồn điện do các tập đoàn năng lượng triển khai đầu tư, bao gồm Tập đoàn Điện lực, Dầu khí, Than và Khoáng sản.

Đặt trong bối cảnh thực hiện Quy hoạch phát triển điện lực Quốc gia giai đoạn 2021 - 2030 và tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện 8) sẽ có nhiều bài toán đặt ra để đảm bảo cung ứng điện.

Trong đó, về phát triển thủy điện, hiện nguồn này đã khai thác tới 80% công suất nên dư địa phát triển thủy điện sắp tới gần như không còn. Trên thượng nguồn một số nước cũng làm thủy điện, ngăn làm thủy lợi. Dưới hạ nguồn thủy điện không còn dư địa phát triển.

Còn việc phát triển nguồn nhiệt điện than phải được đặt trong mối quan hệ với những cam kết của Việt Nam tại COP26 (về giảm khí phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050). Do đó, việc ứng xử với điện than cũng là câu chuyện phải tính.

Chính phủ có chủ trương phát triển điện tái tạo, cùng với nhiệt điện, than, khí, nhưng kế hoạch kết nối, sử dụng điện tái tạo lại chậm. Việc vận hành hệ thống nhiệt điện cũng chưa được chủ động, vẫn còn thiếu và chưa có chiến lược đảm bảo cho năm nay.

Bên cạnh đó việc tăng giá điện cũng đang ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển kinh tế. Từ năm 2010 đến nay, EVN đã 8 lần điều chỉnh tăng giá điện, giá bình quân từ 1.058 đồng/kWh lên 1.864,44 đồng/kWh (vào năm 2019). Tuy nhiên, đến nay tiếp tục báo lỗ và đề nghị điều chỉnh tăng giá điện.

Đại biểu Quốc hội Quảng Ninh, Tạ Thị Yên nói: Ngành Điện lực hiện nay công ty mẹ thì báo lỗ trong khi các công ty con vẫn công bố lợi nhuận cao trong năm 2022. Điển hình như hai doanh nghiệp thuộc EVN là Tổng công ty Phát điện 3, Tổng công ty Phát điện 2 đều ghi nhận lợi nhuận sau thuế trong năm 2022 lần lượt là 2.550 tỷ đồng và 3.668 tỷ đồng ... Nên cần được xem xét với số dư nợ ngắn hạn (60.045 tỷ đồng) tại cùng thời điểm của các Tổng công ty Điện lực.

Giám sát quy hoạch nhà máy điện năng lượng

Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã nói rằng, có nắng có gió mới ra điện mặt trời được. Trong khi vùng đó không có phụ tải để truyền tải điện đi. Muốn có truyền tải phải có quy hoạch, kế hoạch, có chiến lược đầu tư chứ còn đầu tư ồ ạt rồi không đầu tư hệ thống truyền tải thì không được

Hiện nay, sự phân bổ không đều nguồn điện, khi tập trung quá nhiều nguồn năng lượng tái tạo ở khu vực miền Trung, miền Nam (điện gió, điện mặt trời), nơi có nhu cầu dùng điện thấp gây mất cân bằng cung - cầu, tạo sức ép lên lưới truyền tải, gây ra hiện tượng nghẽn mạch cục bộ, phải giảm phát điện tái tạo ở một số thời điểm.

Đây cũng là lý do nguồn năng lượng tái tạo vận hành nhiều, chiếm gần 27% công suất đặt toàn hệ thống điện vào cuối 2022 và cung ứng khoảng 15% nguồn huy động, nhưng điện tại miền Bắc vẫn thiếu.

Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho rằng: Sự phát triển “ồ ạt” của nguồn điện gió, điện mặt trời đã tác động đến nguồn cung hệ thống. Nguồn điện năng lượng tái tạo này cần phải phát triển có mức độ, chiếm tỷ trọng nhất định trong tổng đầu tư thôi chứ không thể phát triển ồ ạt.

Điều này cũng được Chính phủ thừa nhận khi đánh giá về phát triển nguồn điện tại quy hoạch VII điều chỉnh. Theo đó, tổng công suất đặt nguồn điện năm 2019 là 56.000 MW tăng lên 69.300 MW vào 2020 nhờ sự phát triển của điện mặt trời (gồm điện mặt trời mái nhà). Số này tăng lên 77.800 MW vào 2022 và hiện khoảng 80.540 MW.

Hiện miền Bắc chậm tiến độ hơn 3.000 MW nguồn nhiệt điện, miền Nam hơn 3.600 MW nhưng lại vượt gần 14.000 MW điện mặt trời. Trong khi đó, năng lượng tái tạo là nguồn điện biến đổi, phụ thuộc thời tiết, nên lượng điện năng thấp hơn 1/3 so với các nguồn điện truyền thống, như điện than.

Cũng theo ông Thanh, khi Quốc hội tổng kết Nghị quyết 31 về dừng đầu tư hai nhà máy điện hạt nhân tại Ninh Thuận, Ủy ban Kinh tế cũng đã kiến nghị xem xét lại chủ trương đầu tư lĩnh vực này.

Bên cạnh đó, bà đại biểu Lan đề nghị, Chính phủ có đánh giá toàn diện về công tác thực hiện kế hoạch, chiến lược cung - cầu điện cho sản xuất, phát triển kinh tế xã hội để có giải pháp cụ thể khắc phục tình trạng thiếu điện.

“Mới bắt đầu vào mùa nóng, kinh tế có phục hồi nhưng nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng, thiếu đơn hàng, một số lĩnh vực khó khăn sản xuất, kinh doanh, điện thiếu như vậy rất lo” - nữ đại biểu phàn nàn.

Vẫn theo phản ánh từ đại biểu của Quảng Ninh, cắt điện không phải chỉ luân phiên 1-2 giờ, mà cắt cả ngày, cả đêm nên ảnh hưởng rất nghiêm trọng đời sống Nhân dân, kinh tế - xã hội.

	Tăng trưởng kinh tế có thể tích cực hơn trong quý II
	Thúc đẩy sản xuất kinh doanh, góp phần tăng trưởng kinh tế
	Mức thu nhập, chi tiêu, đời sống của người lao động tại Hà Nội sẽ được khảo sát thế nào?