Thế giới đó đây

Ba nhà khoa học Susumu Kitagawa, Richard Robson và Omar M. Yaghi đã được vinh danh với Giải Nobel Hóa học 2025 cho công trình phát minh ra khung kim loại – hữu cơ (Metal–Organic Frameworks, MOFs), một dạng kiến trúc phân tử hoàn toàn mới, mở ra hướng đi đột phá cho ngành hóa học vật liệu trong thế kỷ 21.

Từ ngày 27/11 đến 2/12, Giáo hoàng Leo XIV sẽ thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên trên cương vị người đứng đầu Tòa thánh Vatican, với hai điểm đến là Thổ Nhĩ Kỳ và Liban – hai quốc gia mang ý nghĩa tôn giáo, lịch sử và chính trị đặc biệt quan trọng tại Trung Đông.

Biến đổi khí hậu và nhiệt độ cực đoan đang khiến nguy cơ ngộ độc thực phẩm tăng mạnh tại nhiều quốc gia, trong đó có Hàn Quốc, khi các loại vi sinh vật gây bệnh phát triển nhanh hơn trong điều kiện nóng ẩm.

Một trận bão tuyết dữ dội đã khiến hàng trăm du khách mắc kẹt gần sườn phía Đông đỉnh Everest (Tây Tạng, Trung Quốc) trong những ngày nghỉ lễ Quốc khánh.

Một nhóm thợ lặn tại bang Florida (Mỹ) vừa phát hiện hơn 1.000 đồng vàng và bạc có niên đại từ thế kỷ 18, với tổng giá trị ước tính khoảng 1 triệu USD.

Quần đảo Raja Ampat, viên ngọc xanh nằm ở tỉnh Tây Papua của Indonesia, vừa được UNESCO công nhận là Khu Dự trữ sinh quyển vào ngày 27/9.

Ngân hàng Sumitomo Mitsui (SMBC) – một trong những tập đoàn tài chính lớn nhất Nhật Bản – vừa công bố sẽ áp dụng chế độ nghỉ phép chăm con bắt buộc đối với nam nhân viên từ tháng 10 tới, trước khi triển khai toàn diện vào năm tài chính 2028.

Bão Bualoi đã tàn phá miền Trung Philippines và khu vực miền Nam đảo Luzon, gây thiệt hại nặng nề, ít nhất 10 người thiệt mạng. Giới chức Philippines ngày 26/9 đã phải đóng cửa trường học, dừng hoạt động của nhiều cơ quan nhà nước, trong đó có cả tại thủ đô Manila, để ứng phó với diễn biến phức tạp của bão.

Ngày 23/9, các nhà khoa học Argentina công bố phát hiện về một loài khủng long ăn thịt mới có tên Joaquinraptor casali, được cho là một trong những loài cuối cùng biến mất trước khi khủng long tuyệt chủng cách đây khoảng 66 triệu năm.

Nhân Ngày Quốc tế Hòa bình được tổ chức hằng năm, Tổng Thư ký Liên Hợp quốc Antonio Guterres đã đưa ra thông điệp mạnh mẽ, kêu gọi cộng đồng quốc tế "ngưng tiếng súng, chấm dứt đau khổ, xây dựng cầu nối và kiến tạo sự ổn định, thịnh vượng."

Theo dữ liệu công bố ngày 15/9 bởi nền tảng giám sát MapBiomas, rừng mưa nhiệt đới Amazon của Brazil đã mất hơn 49,1 triệu hecta trong giai đoạn từ 1985 đến 2024. Tốc độ suy giảm này đang đưa Amazon đến gần “điểm không thể quay lại”, nơi hệ sinh thái rừng mưa sẽ mất khả năng tự duy trì.

Mùa Hè 2025 ghi dấu loạt hiện tượng khí hậu cực đoan, từ nắng nóng kỷ lục, hạn hán kéo dài cho đến lũ lụt bất thường, để lại hậu quả nặng nề cho kinh tế châu Âu.

Chỉ ít ngày sau khi giới yêu thiên văn toàn cầu được chiêm ngưỡng nguyệt thực toàn phần vào ngày 7-8/9, một hiện tượng thiên văn hiếm gặp khác sẽ tiếp tục diễn ra: nhật thực một phần vào ngày 21/9/2025.

Ngày 13/9, Tổng thống Nga - Vladimir Putin cùng Thị trưởng Moscow - Sergei Sobyanin và Tổng Giám đốc Roscosmos Dmitry Bakanov đã chính thức cắt băng khánh thành Trung tâm Vũ trụ Quốc gia NSC tại thủ đô Moscow.

Ẩn sâu dưới đáy Đại Tây Dương ngoài khơi bờ Đông nước Mỹ, các nhà khoa học vừa phát hiện một tầng chứa nước ngọt khổng lồ – khám phá được đánh giá là một trong những bước ngoặt địa chất quan trọng nhất trong nhiều thập kỷ qua.

Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung khẳng định phát triển Trí tuệ Nhân tạo (AI) sẽ trở thành động lực tăng trưởng chiến lược của đất nước, với mục tiêu đầy tham vọng đưa Hàn Quốc trở thành một trong ba cường quốc AI hàng đầu thế giới.

Ngày 7/9, xổ số Powerball của Mỹ đã tìm ra chủ nhân cho giải độc đắc khổng lồ trị giá 1,8 tỷ USD, sau chuỗi 41 vòng quay liên tiếp không có người thắng giải lớn.

Ủy ban châu Âu (EC) vừa tuyên phạt Google khoản tiền kỷ lục 2,95 tỷ euro, cáo buộc tập đoàn công nghệ Mỹ đã lợi dụng hệ sinh thái quảng cáo trực tuyến khép kín để triệt tiêu cạnh tranh và gây thiệt hại cho thị trường.

Chính phủ Anh đang chuẩn bị ban hành một đạo luật mới tại vùng England, theo đó cấm người dưới 16 tuổi mua đồ uống tăng lực ở cửa hàng, nhà hàng, quán cà phê, máy bán hàng tự động và cả các kênh trực tuyến.

Sáng 3/9 tại Quảng trường Thiên An Môn (Bắc Kinh), Trung Quốc tổ chức lễ duyệt binh quy mô lớn nhân kỷ niệm 80 năm chiến thắng phát xít, với sự tham gia của hàng chục nghìn binh sĩ cùng hàng trăm khí tài hiện đại, trong sự chứng kiến của nhiều nguyên thủ quốc gia.

Truyền thông Đức đã đồng loạt đưa tin và đánh giá cao quy mô cũng như ý nghĩa lịch sử của lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh Việt Nam (2/9/1945 – 2/9/2025), trong đó nổi bật là lễ diễu binh, diễu hành quy mô lớn nhất trong nhiều thập kỷ qua tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội.

Sáng 25/8, Trung tâm Khí tượng Quốc gia Trung Quốc tiếp tục phát cảnh báo màu cam – mức nghiêm trọng chỉ sau báo động đỏ – đối với bão Kajiki, dự báo sẽ gây mưa kỷ lục tại tỉnh Hải Nam và ảnh hưởng nặng nề tới Quảng Đông, Quảng Tây.

Tây Ban Nha đang trải qua đợt nắng nóng kỷ lục, gây khó khăn nghiêm trọng cho nỗ lực kiểm soát hơn 20 đám cháy rừng lớn trên khắp cả nước. Chính phủ buộc phải tăng cường thêm 500 binh sĩ nhằm ứng phó tình hình.

Biến đổi khí hậu đẩy châu Âu vào một mùa hè khốc liệt chưa từng có. Tây Ban Nha và Bồ Đào Nha đang căng mình ứng phó khi nhiệt độ vượt 45°C, buộc hai quốc gia này phải ban bố tình trạng báo động cao nhất về cháy rừng.