Nissan Juke: Bước đột phá trong ngành thiết kế xe

So với vô số mẫu xe trên thị trường, nhận ra Nissan Juke rất dễ. Sở hữu cá tính mạnh mẽ ngay từ diện mạo, nó cũng là khởi đầu cho một phân khúc sản phẩm mới trong vài năm trở lại đây có tên là supermini/crossover. Ban đầu, đích ngắm của Nissan là đưa Juke vào thị trường châu Âu, sau đó, sẽ tấn công sang thị trường Mỹ và chính Nhật Bản thông qua lượng khách hàng hiện đã hết mặn mà với những chiếc hatchback hay sedan dạng nhỏ thiếu cá tính.

Tuy vậy, không phải đợi đến khi Juke xuất hiện, người ta mới thấy rõ khao khát làm mới mình của Nissan. Nissan từ lâu đã muốn tạo ra những thiết kế khác biệt. Qashqai – mẫu compact crossover xâm nhập thị trường từ đầu năm 2007 được đánh giá là một “mẫu xe quá độ” thay thế cho những phiên bản compact hatch và sedan vốn không có gì nổi bật là Almera và hay Primera. Nó đã tạo được một cú hích mạnh mẽ với doanh số hơn nửa triệu xe trên toàn thế giới (tại thị trường Nhật Bản và Australia, Qashqai lấy tên là Dualis). Thành công ấy đã mở đường cho sự xuất hiện của Juke. Ở một góc độ nào đó, có thể nói Juke là sự tiếp bước con đường mà Qashqai đã chọn.

Kế hoạch cho mẫu crossover nhỏ gọn mà sau này trở thành chiếc Juke trên thị trường đã được khởi động từ năm 2006. Giống như người đứng đầu kế hoạch ông Matt Weaver chia sẻ, bản concept này sinh ra là để chống lại “sự tầm thường” của những mẫu hatchback vẫn nhan nhản trên lục địa già. Ý tưởng ban đầu nhanh chóng được hiện thực hóa bằng một bản phác thảo và tiếp tục biến thành 7 mô hình có tỷ lệ 1/7. Khi ấy, dự án vẫn cho chạy song song 3 mẫu khác nhau, 1 từ xưởng thiết kế của Nissan đặt tại Nhật, 1 từ trung tâm thiết kế Nissan châu Âu đặt tại Luân Đôn (Anh) và một mẫu là “đứa con lai” của cả 2 trung tâm, pha trộn những yếu tố từ cả hai mẫu tỷ lệ trước đó.

Những bản phác thảo về ngoại thất của xe (được công bố rộng rãi bởi CND) đã hé lộ một vài hướng thiết kế mới được cho là đầu tư kỹ lưỡng. Ấn tượng rõ rệt nhất trong bản phác thảo nằm ở những bóng đèn, gồm cả việc những đèn pha phía trước nằm ở vị trí cao đã được hạ thấp xuống dưới nắp capo và hướng đến những bóng đèn tròn chính. Một ý tưởng khác cho thấy những bóng đèn tròn chính được tích hợp với ga lăng tản nhiệt nằm ngang và đèn hậu xẻ rãnh nằm ở cả hai bên của cửa hậu hơi lồi lên. Phần lồi lên này cũng chính là chỗ để treo bánh xe dự phòng. Tiếc rằng, thiết kế này – theo lời Weaver đánh giá – là quá công nghiệp và thiếu chất thể thao do đường nét chưa phóng túng.

Bản thiết kế giành được chiến thắng là của Weaver (trung tâm NDE) – cũng chịu nhiều nét ảnh hưởng từ bản concept Qashqai năm 2004. Nó sở hữu những đèn pha phong cách xe đua đường trường của những năm 1960, chắn bùn mở rộng, loe ra và phong cách của những chiếc mini SUV trộn lẫn cùng đường mái uốn cong của những chiếc coupe, nắm cửa sau ẩn đi và đèn hậu phảng phất hình ảnh của những chiếc 370Z.

Đội thiết kế sản xuất ngay lập tức được cơ cấu lại, đặt dưới sự giám sát bởi xưởng thiết kế NDE và những tên tuổi thiết kế hàng đầu như Matt Weaver (phụ trách ngoại thất và đứng đầu kế hoạch), Patrick Reimer (chuyên gia nội thất) và Tamiko Suzuki (phụ trách màu xe và trang thiết bị phụ tùng).

Bằng cách này hay bằng cách khác, mỗi phần trên chiếc xe đều rất thực dụng. Chắn bùn trước cộng hưởng cùng cản xe tạo nên một khuôn mặt hơi hếch lên. Ở kiểu thiết kế này, những đường tròn không được ưu ái.

Việc phát triển phần nội thất cũng được thực hiện song song với thiết kế ngoại thất, đó là năm 2006. Patrick Reimer – người phụ trách chính cho phần việc quan trọng này đã úp mở rằng: Khách hàng có thể chờ đợi vào những điểm nhấn phong cách sẽ được chấm phá trên cửa sổ, chỗ ghế ngồi… Chủ đề thiết kế chưa thật rõ ràng, nhưng chắc chắn nét thể thao là điều họ theo đuổi.

Trong trường hợp này, chủ đề thiết kế của Nissan Juke thể hiện khá rõ mối liên hệ mật thiết với những nét thể thao trên …xế nổ. Ấn tượng đầu tiên là các đồng hồ chỉ số có ống chụp phía trên. Chúng lấy cảm hứng từ những mẫu mô tô thể thao huyền thoại. Để biện giải một cách rõ ràng hơn, Reimer nhấn mạnh rằng họ “không muốn một cái vòm che thông thường hay những cái ống chụp phong cách molehill, bởi như thế thì chưa đủ tươi mới”. Thậm chí, Juke còn mang thiết kế giao diện người máy HMI vào trong thiết kế bảng điều khiển – “đây là một hệ thống được phát triển tại Nhật nhưng đã tái thiết để ăn khớp với ngoại hình tổng thể của NDE” – Reimer giải thích. Ngoài ra, bảng điều khiển trung tâm khuôn lại giống bình xăng xe máy, màu sơn kim loại cộng hưởng với ngoại thất của xe chính là những chi tiết thể hiện rõ ràng mối liên quan mật thiết ô tô – xe máy mà hãng xe đang muốn thực hiện. Những phần còn lại của nội thất thì bình dị và đậm chất thương mại hơn.

Về màu sắc và các chi tiết trang trí, nhà thiết kế Tamiko Suzuki nói rằng Juke sẽ không chú trọng nhiều đến việc sử dụng các vật liệu mới nhưng sẽ có “tính ứng dụng mới cho những vật liệu cũ”. Minh chứng rõ nhất cho vấn đề này chính là những chi tiết nhấn nhá màu đỏ ở tựa ghế.

Sự kết hợp của tất cả những chi tiết ấy đã tạo nên thành quả đầu tiên mà nhóm thiết kế nhìn chung khá hài lòng, đó là bản concept được giới thiệu tại Hội chợ mùa xuân Geneva 2009. Nó có kích cỡ gần như y hệt với phiên bản sản xuất. Qazana chỉ ngắn hơn 75mm, rộng hơn 24mm và giữ nguyên chiều cao tổng thể cho dù sự thay đổi của phần nội thất để phù hợp với ngoại thất khiến người ta thấy ngạc nhiên. Giống như Weaver phản ánh: “chúng tôi khá trung thành với hình ảnh của chiếc xe triển lãm. Từ chi tiết này đến chi tiết khác đều giống nhau, bất kể là đường gân ở vòm bánh xe hay các đèn pha phía trước. Để trung thực với khách hàng, tôi nghĩ chúng tôi không cần làm gì thêm nữa.”

Phiên bản thương mại của Juke có chiều dài 4.135mm, rộng 1.756mm và cao 1.570mm. Tuy có dài hơn Ford Fiesta nhưng thân hình Juke vẫn vừa vặn với khung gầm Renault-Nissan B-segment. Nó thậm chó còn có tùy chọn vành 17 inch và khoảng cách hai bánh sau lên tới1.525mm – được cho là rộng nhất trong số những mẫu xe phát triển trên khung gầm này. Điều đó cho phép vòm bánh xe loe rộng ra trở nên hợp tông với toàn bộ thân hình và tạo thành thế đứng chắc nịch cho một chiếc xe không lấy gì làm “to con”.

Được bán tại Nhật từ mùa hè năm 2010, tháng 9 tại Anh và lấn sân sang thị trường Mỹ vào mùa thu năm đó, Juke mang đến một cuộc tranh luận bởi ngoại hình khá lạ của nó. Nhưng xét đến cùng, Juke là một bước đột phá về thiết kế, ít nhất là cá tính mạnh mẽ và những điểm khác biệt của nó với vô vàn mẫu xe khác là điều không thể phủ nhận. Và khách hàng sẽ có thêm lựa chọn mới.

Ngọc Khánh