Những nguy hiểm tiềm ẩn khi sử dụng ốc sên để ăn và làm đẹp

Ốc sên thành đặc sản

Ốc sên (ốc ma) thường sống ở những vùng đất ẩm ướt, thường ẩn nấp ở phía sau những tán lá, cành cây. Món ăn ưa thích của chúng gần như tất cả các loại lá cây màu xanh hay củ, quả. Thời gian gần đây, loại ốc này được nhiều người “săn lùng” ráo riết. Thậm chí còn xuất hiện nhiều cơ sở gây nuôi loại ốc này để xuất ra thị trường. Tại một địa chỉ bán hàng online, loại ốc sên giống có giá 5.000 đồng/kg, ốc thương phẩm 200.000 đồng/kg, trứng ốc sên 500 đồng/1 trứng. Nhiều quán ăn mua về chế biến thành những món đặc sản ốc nướng trui, ốc sên cháy tỏi, hoặc ốc tái chanh rất hút khách.

Tuy nhiên, mới đây khoa Nhiễm – thần kinh (BV Nhi Đồng 1) đã tiếp nhận một cháu bé 15 tháng tuổi và một cháu bé 7 tuổi bị viêm màng não do ký sinh trùng ở trong con ốc sên. May mắn, cả hai cháu bé chưa hôn mê, các bác sĩ đang điều trị tích cực cho các bệnh nhân. Cũng phải nhập viện sau khi ăn ốc sên nhưng Lưu Thanh Đ, 20 tuổi, sinh viên ĐH ở tỉnh Tiền Giang đã bị hôn mê và mất tri giác hàng tháng trời do ăn ốc sên có vi trùng hại não. Trung bình mỗi năm Khoa Nhiễm - Thần kinh (BV Nhi Đồng 1) tiếp nhận vài chục ca bệnh nhi bị viêm màng nào do ký sinh trùng từ ốc, các loại hải sản cùng họ với ốc ăn tái và bị nhiễm ký sinh trùng. Bác sĩ Trương Hữu Khanh khuyến cáo, ốc sên không hề có tác dụng chữa bệnh, thậm chí nếu chế biến không kỹ, ký sinh trùng trong ốc dễ gây viêm màng não hoặc các chứng khác nguy hiểm đến tính mạng. Ký sinh trùng ở ốc (ốc sên, ốc bươu vàng), hải sản hay thịt bò… khi vào cơ thể sẽ đi khắp nơi trong cơ thể. Tại não, sán có thể gây tình trạng phù não, co giật và nguy hiểm hơn là gây viêm màng não. Nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, có thể gặp nguy hiểm, thậm chí tử vong.

Tại nhiều nơi ở Hà Nội người ta vẫn quảng cáo công dụng tuyệt với của ốc sên, chất nhày của ốc sên được coi là thần dược chăm sóc da. Tuy nhiên, GS Nguyễn Văn Đề - nguyên Trưởng bộ môn Ký sinh trùng – trường ĐH Y Hà Nội cho biết ông gặp trường hợp của hai chị em ở Hà Giang cùng bảo nhau ăn ốc sên để chữa thấp khớp. Kết quả, hai chị em đều nhập BV Bạch Mai vì bị viêm não do nhiễm giun từ ốc sên. Trường hợp của bệnh nhân Vũ Thị Nên trú tại Bắc Giang đến khám tại phòng khám của giáo sư Đề với một bên mắt sưng húp, đau cộm. Tại phòng khám của GS Đề, chị Nên đã được gắp ra một con giun lươn. Loài giun này thường trú ngụ ở phân chó, phân mèo và ấu trùng đã ẩn vào con ốc sên. Chị Nên lấy ốc sên cho bò lên da với hi vọng chữa tàn nhang đã bị con giun bò vào mắt.

Rước cả ổ giun lươn vì cho ốc sên bò trên mặt

Ngoài đặc sản ốc sên, nhiều chị em đang rỉ tai nhau cách làm đẹp mới đem lại hiệu quả cao, có thể thực hiện ngay tại nhà bằng cách đập nhỏ ốc sên lấy dịch nhờn của nó bôi lên mặt hoặc có thể dùng ốc sên đang sống cho bò trực tiếp lên mặt và cơ thể. Theo các chị em, chất dịch này còn có khả năng tẩy tế bào chết và tác nhân gây bệnh, giúp da nhanh liền sẹo, giảm nguy cơ nhiễm trùng, ngăn ngừa lão hóa. Hiện nay, một số cơ sở thẩm mỹ cũng sử dụng phương pháp làm đẹp này, thời gian kéo dài trong một tiếng với chi phí 150 USD (khoảng 3,5 triệu đồng). Tuy nhiên, không ít người tỏ vẻ hoang mang. Một bệnh nhân ở Lào Cai đã bị sán tấn công vì để ốc sên bò trực tiếp trên mặt. Theo nữ bệnh nhân, được bạn bè giới thiệu về cách trị nám, tàn nhang bằng ốc sên nên làm thử. Tuy nhiên, sau vài lần đắp ốc sên chị thấy da mặt bị ngứa và sưng một số chỗ nên xuống BV Da liễu Trung ương khám. Bác sĩ kết luận, bệnh nhân bị ký sinh trùng giun lươn bì dưới da. Ký sinh trùng này có thể từ con ốc sên bò qua nhiễm ký sinh trùng này. Khi đắp lên mặt người có vết thương hở, ký sinh trùng sẽ chui được vào.

Theo bác sĩ Phạm Hồng Lãnh (BV Da liễu Trung ương), biện pháp trị mụn, nám và làm đẹp bằng cách dùng dịch nhầy của ốc sên tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ nhiễm bệnh. Ốc sên là loại động vật thân mềm có rất nhiều ấu trùng sống kí sinh. Khi bị ấu trùng tấn công, nếu không thăm khám kịp thời sẽ để lại di chứng nghiêm trọng cho não bộ. Vì các ấu trùng này có thể chu du vào não người và các bộ phận khác của cơ thể thông qua máu. Đó còn chưa kể tới việc hiện nay trên thị trường có rât nhiều loại sản phẩm trắng da siêu tốc, trong đó kem ốc sên được bán rộng rãi. Theo bà Thanh, một tiểu thương bán mỹ phẩm tại chợ Dĩ An, Bình Dương, giá một hộp kem ốc sên loại nhỏ dao động 40.000-95.000 đồng tùy loại. Kem ốc sên nhiều mẫu mã, chủng loại, xuất xứ và đều có in hình con ốc sên trên vỏ hộp, ghi thành phần chiết xuất từ ốc sên và được quảng cáo có chức năng làm trắng cấp tốc trong vòng 1-2 tuần, trị nám, trị mụn…

Thực tế khoa học nghiên cứu thì một số thành phần chiết tách từ ốc sên có công dụng dưỡng ẩm và chống lão hóa da, tuy nhiên công dụng làm trắng da nhanh chóng chưa được kiểm chứng. Theo bác sĩ Phạm Thị Bích Na, giảng viên bộ môn Da liễu, ĐH Y dược TP HCM, việc chiết xuất và phân tách những thành phần dưỡng da từ ốc sên này rất phức tạp và đòi hỏi quy trình nghiên cứu cũng như sản xuất nghiêm ngặt, khó có thể tìm thấy trong sản phẩm dưỡng da thô sơ, tự chế với giá thành rất rẻ tràn lan trên thị trường như kem ốc sên. Cũng theo bác sĩ Bích Na, nhiều phụ nữ mơ ước có làn da trắng nhanh chóng, từ đó dễ trở thành nạn nhân của những sản phẩm hoặc dịch vụ làm trắng da không an toàn. Sai lầm trong làm trắng da đến từ cách lột tẩy da để làm trắng hoặc sử dụng các loại kem dưỡng làm trắng da siêu tốc trong 1-2 tuần. Bác sĩ Na cho biết, các loại kem này thường có kết cấu đặc, được quảng cáo mang lại hiệu quả nhanh chóng và đa tác dụng vừa làm trắng vừa trị nám, trị mụn… Tuy nhiên ít người biết rằng các sản phẩm “thần kỳ” này thường có thành phần corticoid. Đây là một chất chống dị ứng mạnh đồng thời làm trắng da nhanh, nhưng sử dụng lâu dài sẽ gây teo da, dãn mạch, mụn trứng cá... Nặng hơn là tình trạng sạm nám sau viêm và rối loạn sắc tố nặng nề trên vùng da sử dụng. Sở hữu làn da trắng hồng là mong ước chính đáng của phụ nữ, tuy nhiên cần tỉnh táo để lựa chọn sản phẩm uy tín và phương pháp phù hợp. Bác sĩ Bích Na cho biết, quá trình dưỡng trắng da an toàn đến từ việc nuôi dưỡng sâu bên trong nên cần ít nhất thời gian 3 tháng chăm sóc để có một làn da hồng hào, sáng mịn. Bác sĩ khuyên nên chọn sản phẩm từ các thương hiệu uy tín, đặc biệt làn da nhạy cảm cần thành phần dưỡng trắng da từ thiên nhiên với tác dụng dịu nhẹ, ít kích ứng. Đa phần sản phẩm làm trắng da đều có thành phần hoạt tính tương đối mạnh hơn các mỹ phẩm dưỡng ẩm thông thường. Do đó nên thoa thử sản phẩm ít nhất vài ngày trên những vùng da gần giống da mặt như vùng da ở mặt trong cánh tay, vùng da góc hàm, trước khi sử dụng cho toàn bộ khuôn mặt. Ngoài ra chống nắng bằng kem thoa chống nắng, thuốc uống chống nắng, mũ nón che chắn khi ra đường là cần thiết để bảo vệ làn da luôn khỏe và tươi tắn.

Thủy Liên / PL&XH