Những điều bí ẩn xung quanh lăng mộ vua Càn Long

Vị hoàng đế vĩ đại của triều Thanh

Thanh Cao Tông (sinh ngày 25-9-1711, tức năm Khang Hi thứ 50 – mất ngày 7-2-1799, tức năm Gia Khánh thứ 4), niên hiệu Càn Long, húy Hoằng Lịch, là người con trai thứ 4 của Hoàng đế Ung Chính và là Hoàng đế thứ sáu của nhà Thanh.

Càn Long là hoàng đế có tuổi thọ lớn nhất trong lịch sử Trung Quốc (88 tuổi), thời kỳ trị vì của Càn Long kéo dài hơn 60 năm từ 11-10-1736 đến 1-9-1795, và là thời cực thịnh về kinh tế cũng như quân sự của nhà Thanh. Trước khi Hoằng Lịch lên ngôi, tin tức về người kế vị đã được nhiều người biết đến.

Hoằng Lịch chính là người được Khang Hi Đế và Ung Chính Đế đánh giá cao. Trên thực tế, Ung Chính đã giao cho Hoằng Lịch nhiều công việc quan trọng từ khi Hoằng Lịch còn là hoàng tử, bao gồm cả những việc triều chính liên quan đến các chiến lược quân sự. Năm Ung Chính thứ 11 (1733), ông được gia phong Bảo thân vương sau khi thị thiếp Phú Sát thị sinh hạ con trưởng là Vĩnh Hoàng.

Để tránh lặp lại một cuộc tranh giành quyền lực - điều vốn để lại vết nhơ trong con đường đến ngai vàng của mình, Ung Chính Đế đã viết sẵn tên người kế ngôi, đưa vào trong một chiếc hộp niêm phong cẩn thận được đặt phía sau tấm bảng phía trên ngai vàng tại Càn Thanh Cung. Tên người kế vị sẽ được công khai cho các hoàng thân trong cuộc họp mặt của tất cả các quan đại thần, sau khi Hoàng đế mất.

Vào năm Ung Chính thứ 13 (1735), Ung Chính Đế đột ngột qua đời, di chúc của ông đã được công bố trước triều đình nhà Thanh, và Hoằng Lịch đã chính thức trở thành Hoàng đế Mãn châu thứ sáu của Trung Hoa, mở ra triều đại Càn Long. Do Hoằng Lịch là được bí mật tuyên chiếu lập vị, ông được mệnh các đại thần phù trợ, bao gồm Trang thân vương Dận Lộc, Quả thân vương Dận Lễ, Đại học sĩ Ngạc Nhĩ Thái và đại thần Trương Đình Ngọc.

Ông học theo cách thức cai trị của ông nội mình là Khang Hy hoàng đế, người mà ông rất ngưỡng mộ. Khi còn trẻ, Càn Long đã khiến Khang Hy ngạc nhiên về rất nhiều lĩnh vực, nhất là về văn học nghệ thuật. Khang Hi đã cho rằng Càn Long có thể sẽ xứng đáng trở thành Hoàng đế kế vị nhà Thanh sau Ung Chính (phụ thân của Càn Long).

Có thể nói, Càn Long là một trong vị hoàng đế vĩ đại của triều Thanh. Ông tinh thông văn học, nghệ thuật và được coi là một nhà quân sự tài ba. Dưới sự trị vì của Càn Long, triều Thanh đã đạt đến giai đoạn hoàng kim của sự phát triển.

Ngoài ra, Hoàng đế Càn Long được đánh giá là một nhà quân sự tài ba. Ngay sau khi lên ngôi, ông đã cho quân đàn áp cuộc khởi nghĩa của người Miêu vào năm 1735-1736. Những chiến dịch sau đó của ông đã làm mở rộng đáng kể lãnh thổ nhà Thanh.

Sự thành công này một phần cậy nhờ vào sức mạnh quân sự, phần còn lại là sự chia rẽ và ngày một suy yếu của những dân tộc nội Á. Dưới thời Càn Long, Hãn quốc Chuẩn Cát Nhĩ đặt dưới sự cai trị của nhà Thanh; sau đó nó đã đổi tên thành Tân Cương; trong khi đó, ở phía Tây, vùng Nội Mông là một đơn vị đồn trú của quân đội nhà Thanh. Sự sáp nhập Tân Cương vào trong lãnh thổ nhà Thanh là kết quả của các chiến thắng quân sự và sự sụp đổ của Hãn Quốc Chuẩn Cát Nhĩ, một liên minh giữa các bộ tộc Tây Mông Cổ.

Theo học giả Ngụy Viên (đời nhà Thanh), 40% trong tổng số 600.000 người Chuẩn Cát Nhĩ đã chết do bệnh đậu mùa, 20% phải di dân đến các khu vực của tộc người Nga, người Kazash, 30% bị quân đội nhà Thanh tiêu diệt. Còn sử gia Peter Perdue cho rằng sự suy giảm dân số của người Chuẩn Cát Nhĩ là kết quả của chính sách diệt chủng triệt của Càn Long.

Suốt thời gian này đã tiếp tục diễn ra sự can thiệp của người Mông Cổ vào Tây Tạng; ở chiều ngược lại đó là sự thâm nhập của Phật giáo Tây Tạng vào Mông Cổ. Sau cuộc bạo loạn Llasa vào năm 1750, Càn Long đã trao quyền trị vì Tây Tạng cho Đà Lai Lạt Ma nhưng song song đó, lại đặt nó dưới sự giám sát của các quan Đại thần và quân đội nhà Thanh đồn trú tại đây nhằm bảo vệ chủ quyền của Trung Hoa.

Ở những mặt trận xa hơn, ông đã thần phục được người Nepal, người Gukhas. Ngoài ra, Càn Long cũng đã có âm mưu thôn tính Burma nhưng cuối cùng đã thất bại hoàn toàn trong cuộc chiến tranh Thanh-Miến.

Khu lăng mộ tuyệt mỹ và bí ẩn khôn cùng

Khi hạ lệnh quân lính xây dựng khu lăng mộ cho mình vào năm 1752, Càn Long yêu cầu hết sức tỉ mỉ về các nét chạm trổ hoa văn bên trong lăng. Đến độ, các nhà khảo cổ phái công nhận "Những nét trạm trổ vô cùng tinh xảo, nét vẽ sống động, chân thực, bố cục chặt chẽ, nghệ thuật điêu khắc trong thời Càn Long đạt trình độ đáng kinh ngạc".

Bên trong mộ của các vua chúa này được xây cất hết sức chu đáo. Đường hầm dẫn vào những ngôi mộ của họ lát đá hoa trắng, xuyên qua bốn cái cổng được chạm trổ rất công phu bằng đá. Nơi để quan tài yên nghỉ của họ là một khuôn hình bát giác, trên vòm trần khắc chín con rồng bằng vàng lóng lánh. Khu vực yên nghỉ khá rộng, lớn bằng điện Trung Hoà trong Tử Cấm Thành. Càn Long được chôn trong hai lần quan tài.

Quan tài bên trong và bên ngoài được làm bằng một loại gỗ đặc biệt quý. Những báu vật trong hai ngôi mộ này gồm rất nhiều ngọc ngà châu báu cực kỳ quý giá và đắt tiền, ngoài ra còn có những họa phẩm, kiếm báu, sách quý, ngà voi và các tượng Phật. Các đồ quý làm bằng lụa và gấm thì chỉ một thời gian là bị mục rã. Nhưng điều khiến người ta kinh ngạc không phải sự xa hoa hoành tráng của Dụ Lăng mà là những bí ẩn đến giờ vẫn chưa có lời giải đáp.

Lần 1 là vào năm 1928, quân phiệt Tôn Điện Anh đã từng hạ lệnh cho đám quân lính tiến hành đào bới lăng tẩm của Từ Hi và Dụ Lăng của Càn Long. Trong địa cung của Dụ Lăng tổng cộng có lớp cửa đá vô cùng kiên cố. Ba lớp cửa trước bọn đạo mộ dễ dàng mở được nhưng đến lớp cửa đá thứ 4 không thể nào mở được, cuối cùng chúng phải dùng đến một lượng thuốc nổ có sức công phá lớn.

Điều khiến bọn họ cảm thấy vô cùng kinh ngạc và sợ hãi là trong địa cung tổng cộng có 6 chiếc quan tài gồm của Càn Long, 2 vị hoàng hậu và 3 hoàng phi trong đó có đến 5 chiếc quan tài đều đặt ngay ngắn kiên cố trên thạch sàng (giường đá), chỉ duy nhất có quan tài của Càn Long là "di chuyển" từ thạch sàng chắn ngang cửa đá.

Điều này khiến cho mọi người không thể giải thích bởi vì thi hài Càn Long được đặt trong hai lớp áo quan nên quan tài rất to và nặng, đồng thời được đặt trên giường đá. 4 góc của quan tài đều được móc chặt vào đá long sơn (được gọi là ca quan thạch). Đá long sơn có hình vuông trên được khắc vân long, một tổ có 4 cặp, mỗi cặp nặng đến hàng trăm cân, giường đá và đá long sơn dùng hình thức tán đinh để gắn chặt với với nhau.

Vì thế việc quan tài của Càn Long "tự dịch chuyển" xuống chắn cửa là điều không thể xảy ra. Có người cho rằng quan tài của Càn Long do nước ngấm vào địa cung và bị trôi ra, nhưng cách giải thích này không khả quan vì nước trong địa lăng rất tĩnh nên không thể tạo ra được sức mạnh công kích nào, không thể làm trôi được cỗ quan tài nặng như thế.

Lần thứ 2 là vào năm 1975, khi Cục Văn vật Quốc qua Trung Quốc bắt đầu tiến hành khai quật Dụ lăng, sau 3 lớp cửa đá đầu tiên mở rất dễ dàng thì mọi người cũng không mở nổi cánh cửa thứ 4. Cuối cùng các nhà khảo cổ đành phải dùng cách mở đỉnh lăng, và điều kinh ngạc tột độ là quan tài của hoàng đế Càn Long lại tiếp tục "tự di chuyển" từ giường đá xuống chặn ngang cửa giống như 60 năm về trước.

Cho đến nay khoa học vẫn chưa có lời giải thích hợp lý cho hiện tượng này. Có lẽ ở cõi vĩnh hằng vua Càn Long vẫn luôn tìm cách bảo vệ và không cho phép ai kinh động đến giấc ngủ thiên thu của 5 người phụ nữ mà ông rất yêu quý.

Thái Yên / PL&XH