Nhà ở xã hội - Cung chưa đủ cầu...

Đưa vào sử dụng 3,7 triệu m2 nhà xã hội khu vực đô thị

Báo cáo tóm tắt kết quả thực hiện các chính sách nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà cho biết: Hệ thống thể chế, chính sách pháp luật về nhà ở nói chung và nhà ở xã hội nói riêng đã từng bước được bổ sung, hoàn thiện, về cơ bản đã hình thành khung pháp lý tương đối đầy đủ và đồng bộ với nhiều sự đổi mới có tính đột phá để điều chỉnh việc phát triển nhà ở và nhà ở xã hội. Về tổng thể hệ thống luật pháp, cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển nhà ở xã hội đã được nghiên cứu, xây dựng, điều chỉnh phù hợp với định hướng của Đảng, điều kiện kinh tế của đất nước, theo từng nhóm đối tượng và khu vực vùng miền. Với sự tham gia tích cực của cả hệ thống chính trị, việc phát triển nhà ở xã hội đã đạt được những kết quả hết sức tích cực. Đến nay đã đưa vào sử dụng 3,7 triệu m2 nhà ở xã hội tại khu vực đô thị và khu công nghiệp, góp phần giải quyết chỗ ở cho gần 500 nghìn người thu nhập thấp, công nhân lao động đô thị và khu công nghiệp.

Tổng mức đầu tư cho các dự án nói trên khoảng 25.900 tỷ đồng (97 dự án nhà ở xã hội cho công nhân, 82 dự án nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp). Hiện các địa phương đang tiếp tục triển khai 191 dự án; trong đó có 70 dự án nhà ở xã hội cho công nhân, 121 dự án nhà ở xã hội cho người có thu nhập thấp) với quy mô xây dựng 163.800 căn hộ, tổng mức đầu tư khoảng 71.800 tỷ đồng. Đồng thời, việc đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội đã góp phần quan trọng vào việc tái cấu trúc thị trường BĐS, khắc phục lệch pha cung-cầu, giúp cho thị trường phát triển ổn định, lành mạnh.

Trong giai đoạn khó khăn của thị trường bất động sản, gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ nhà ở đã góp phần tháo gỡ khó khăn, giúp thị trường bất động sản hồi phục tích cực. Tính đến 31-10-2016, đã ký hợp đồng cam kết cho vay là 32.841 tỷ đồng và đã giải ngân 28.588,7 tỷ đồng (đạt 87,05%). Trong đó, đã ký hợp đồng cam kết cho vay 56.181 hộ, với số tiền là 27.480 tỷ đồng; đã giải ngân cho 56.181 hộ, với số tiền là 23.226 tỷ đồng (đạt 84,52% cam kết cho vay); đã cam kết cho vay 51 dự án, đã giải ngân với số tiền là 5.361 tỷ đồng.

Cụ thể, có khoảng 91.000 hộ người có công đã được hỗ trợ nhà ở với nguồn kinh phí cấp trên 2.500 tỷ đồng. 8.800 hộ nghèo khu vực nông thôn được hỗ trợ vay vốn làm nhà. Giai đoạn 1 của chương trình, hơn nửa triệu hộ dân đã hoàn thành hỗ trợ. Hiện giai đoạn 2 đang triển khai với khoảng 300.000 hộ dân khác. Chương trình xây dựng cụm, tuyến dân cư và nhà ở vùng thường xuyên ngập lũ đồng bằng sông Cửu Long hoàn thành qua 2 giai đoạn với xấp xỉ 1.000 cụm tuyến dân cư và bờ bao, bố trí cho gần 2.000.000 hộ khu vực ngập lũ vào sinh sống. 130 dự án thuộc các khu vực sạt lở đang hoàn thiện thủ tục để triển khai trong giai đoạn 2016 - 2020 theo chỉ đạo của Thủ tướng. Các dự án phát triển nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp, từ năm 2009 đến nay đã cán mốc 3,7 triệu m2 nhà. Hiện trên cả nước tiếp tục triển khai 191 dự án với quy mô xây dựng khoảng 160.000 căn hộ nữa…

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, với 3,7 triệu m2 nhà ở xã hội tại khu vực đô thị và khu công nghiệp, đã góp phần giải quyết chỗ ở cho gần 500 nghìn người thu nhập thấp, công nhân lao động tại đô thị và khu công nghiệp. Đồng thời, chính sách phát triển nhà ở xã hội cũng giúp hàng triệu hộ gia đình người có công, hộ nghèo ở nông thôn, khu vực thường xuyên bị thiên tai, bão, lũ có chỗ ở an toàn và ổn định.

Việc giải ngân gói tín dụng 30.000 tỷ đồng hỗ trợ nhà ở tính đến 31-10-2016 đã đạt 87,05% cũng góp phần tháo gỡ khó khăn, giúp thị trường bất động sản hồi phục tích cực, cơ cấu hàng hóa bất động sản được điều chỉnh hợp lý.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, một số chương trình hỗ trợ nhà ở triển khai chậm so với kế hoạch ban đầu, việc phát triển nhà ở xã hội cho người nghèo, người thu nhập thấp khu vực đô thị, công nhân khu công nghiệp chưa đáp ứng nhu cầu, chưa đạt chỉ tiêu đã đề ra trong chiến lược phát triển nhà ở quốc gia. Tính đến tháng 11-2016, cả nước mới hoàn thành việc đầu tư xây dựng 179 dự án nhà ở xã hội tại khu vực đô thị và khu công nghiệp (tương đương 71.150 căn hộ), đạt khoảng 28%. Trong khi đó, tổng hợp báo cáo của các địa phương đến năm 2020 cho biết, nhu cầu nhà ở xã hội vào khoảng 1 triệu căn hộ, tương đương với khoảng 50 triệu m2. Một số địa phương có nhu cầu nhà ở xã hội lớn là: Hà Nội khoảng hơn 110.000 căn; TP HCM: 134.000 căn; Đà Nẵng: 11.500 căn…

Những vướng mắc phải được tháo gỡ

Đáng quan tâm, việc phát triển nhà ở xã hội còn nhiều khó khăn do trong nhiều quy hoạch đô thị, khu công nghiệp chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, chưa thực hiện nghiêm quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển nhà ở xã hội. Đồng thời, thủ tục hành chính trong đầu tư xây dựng tuy đã được cải thiện, rút ngắn nhưng vẫn còn rườm rà, thời gian chuẩn bị đầu tư, bồi thường giải phóng mặt bằng, giao đất, thời gian thẩm định, phê duyệt quy hoạch, dự án vẫn còn kéo dài... đã làm nản lòng các nhà đầu tư. Bên cạnh đó, việc phát triển phân khúc nhà ở cho thuê tuy có được ưu đãi hơn nhưng lại rất chậm, do xây dựng nhà ở cho thuê cần nguồn vốn lớn, thời gian thu hồi vốn dài và tâm lý người dân vẫn muốn sở hữu nhà ở hơn là thuê, thuê mua.

Phát biểu tại hội nghị toàn quốc về nhà ở xã hội ngày 7-12, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đề nghị các Bộ, ngành, địa phương cần đưa ra những cơ chế, chính sách phù hợp để tạo chuyển biến tích cực trong phát triển nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu rất lớn của người dân, nhất là người nghèo, gia đình chính sách, thương binh, bệnh binh, công nhân. Qua khảo sát khu nhà ở xã hội tại KĐT Đặng Xá thuộc huyện Gia Lâm, Thủ tướng cho biết, đây là KĐT có nhà ở xã hội chiếm tỷ lệ rất cao và đã quy hoạch, thiết kế được một thiết chế văn hóa trong cộng đồng dân cư đoàn kết, an ninh trật tự tốt. Từ mô hình này, Thủ tướng yêu cầu các địa phương quan tâm, nhân rộng các mô hình nhà ở xã hội đã được triển khai tốt trong phạm vi cả nước.

P.Thảo- Nguyễn Khuê / PL&XH