Liên quan đến sai phạm tại khu nghỉ dưỡng LeMont Bavi Resort & Spa Vườn quốc gia Ba Vì

Vườn quốc gia Ba Vì- “khoảng trời riêng” của đơn vị trông coi?

Sự việc diễn ra từ năm 2008 nhưng một loạt các đơn vị quản lý như UBND xã Tản Lĩnh, Phòng TN&MT huyện Ba Vì, Ban chỉ huy quân sự huyện Ba Vì, Bộ Tư lệnh Thủ đô… và đặc biệt là Bộ NN&PTNT đều không hay biết. Vườn quốc gia Ba Vì được chia làm ba phân khu gồm: Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt từ cốt 400 trở lên, phân khu phục hồi sinh thái dưới cốt 400 và phân khu dịch vụ hành chính. Khu vực đang hiện diện khu nghỉ dưỡng cao cấp LeMont Bavi Resort & Spa nằm ở cốt 600 trên mực nước biển thuộc địa bàn xã Tản Lĩnh, huyện Ba Vì, Hà Nội.

Theo Bộ Tư lệnh Thủ đô, cốt 600 nằm trong khu vực quốc phòng. Toàn bộ đất đai do Bộ NN&PTNT quản lý, nhưng việc lập dự án khai thác đều phải xin ý kiến thỏa thuận với Bộ Quốc phòng về tính chất, quy mô, chức năng hoạt động trong kết hợp giữa phát triển kinh tế, xã hội với bảo đảm an ninh, quốc phòng. Trong trường hợp được phép khai thác sử dụng, chủ đầu tư không được làm biến đổi địa hình, biến dạng thực địa. Nhưng suốt thời gian dài khi công trình nói trên được xây dựng và đưa vào sử dụng thì Ban chỉ huy quân sự huyện và Bộ Tư lệnh Thủ đô đều không hay biết.

Ở thời điểm này, trả lời báo chí, đại diện Bộ Tư lệnh Thủ đô cho biết chưa nhận được văn bản nào của cơ quan quản lý, chủ đầu tư trong quá trình triển khai dự án. Mặt khác do dự án nằm sâu trong khu vực rừng đặc dụng của Vườn quốc gia Ba Vì do Bộ NN&PTNT quản lý nên các lực lượng quân đội không nắm được việc triển khai xây dựng.

Sau khi nhận được thông tin công trình xây dựng trên cốt 600 tại Vườn quốc gia Ba Vì, ngày 29-2, Bộ Tư lệnh Thủ đô phối hợp với cơ quan chức năng của TP, huyện Ba Vì và Ban Chỉ huy quân sự huyện Ba Vì bước đầu kiểm tra nắm bắt tình hình, đồng thời có văn bản báo cáo TP và Bộ Quốc phòng về sự việc. Cùng với đó sẽ đề nghị với Bộ NN&PTNT, chủ đầu tư dự án phải thực hiện đúng quy định tại Quyết định số 13/2012/QĐ-TTg ngày 23-2-2012 của Thủ tướng Chính phủ về quy chế kết hợp kinh tế, xã hội với quốc phòng.

Cũng không biết thông tin gì về việc chủ đầu tư triển khai dự án, ông Nguyễn Đình Lan, Phó phòng TN&MT huyện Ba Vì cho biết: UBND xã Tản Lĩnh và Vườn quốc gia Ba Vì không báo cáo với UBND huyện nên phòng không biết. Hơn nữa, VQG Ba Vì lại trực thuộc Bộ NN&PTNT quản lý nên phòng không biết VQG triển khai xây dựng công trình gì và phòng cũng không có chức năng quản lý đất đai trong Vườn quốc gia. Giữa UBND huyện Ba Vì và Vườn quốc gia Ba Vì không có quy chế phối hợp hoạt động nên vườn hoạt động như thế nào là quyền của họ.

Khu nghỉ dưỡng cao cấp LeMont Bavi Resort & Spa quy mô rộng lớn xây dựng từ năm 2008 nhưng rất nhiều đơn vị liên quan đều không biết. Ảnh: K.Hạnh

Hà Nội đã có cảnh báo về Vườn quốc gia Ba Vì tới Bộ NN&PTNT

Tháng 6- 2015 UBND TP Hà Nội chính thức có văn bản đề nghị Bộ NN&PTNT thanh tra toàn diện Vườn quốc gia Ba Vì về hoạt động quản lý, sử dụ̣ng rừng đặc dụng. UBND TP Hà Nội đề nghị chú trọng thanh tra việc quản lý, sử dụng đất và các hoạt động liên kết kinh doanh dịch vụ du lịch, cho thuê môi trường rừng, việc thực hiện nghĩa vụ tài chính, thuế... của Vườn quốc gia Ba Vì. UBND TP Hà Nội cũng yêu cầu Vườn quốc gia Ba Vì báo cáo lãnh đạo TP kết quả thực hiện việc cổ phẩn hóa các Cty nông lâm trường trước ngà̀y 31-7-2015. Hiện tổng diện tích của Vườn quốc gia Ba Vì là 10.814,6ha thuộc địa giới hành chính của 16 xã thuộc 3 huyện của TP Hà Nội và 2 huyện của tỉnh Hòa Bình, trực thuộc Tổng cục Lâm nghiệp, Bộ NN&PTNT.

Lật lại thời gian, năm 2010, đoàn kiểm tra liên ngành đã có báo cáo gửi UBND TP Hà Nội về tình hình sử dụng đất đai của 33 đơn vị sự nghiệp và doanh nghiệp trên địa bàn Ba Vì, Hà Nội. Lúc đó, hàng loạt đơn vị đang được giao quản lý sử dụng đất đai đã tự chuyển đổi mục đích sử dụng đất, chuyển nhượng sau khi đã nhận khoán hoặc cho thuê đất trái phép để thu lợi. Sai phạm nghiêm trọng nhất phải kể đến Cty cổ phần Việt Mông. Trong số khoảng 925 ha đất được bàn giao, Cty chỉ trực tiếp sử dụng gần 30 ha, và đã giao 455,6 ha đất cho các hộ cá nhân làm vườn, trồng rừng không đúng quy định. Không ít lô đất nhận khoán đã bị trao đi bán lại nhiều lần, khi mua bán đất không trình báo địa phương, không đóng thuế.

Nhiều cá nhân núp dưới danh nghĩa doanh nghiệp nhận khoán đất làm liên doanh hoặc các Cty chuyển nhượng cho nhau để xây sân thể thao, bể bơi, ao nuôi cá sấu trục lợi... Phải kể đến sai phạm của Cty cổ phần Giống gia cầm Ba Vì. Việc Cty này giao khoán đất với Chi nhánh Cty Công nghệ Việt Mỹ và cho Trung tâm nghiên cứu cà phê Ba Vì thuê đất trong thời hạn 30 năm, thu tiền ngay và tự giao 20,81 ha đất cho các hộ sử dụng làm nhà ở và đất vườn, là vi phạm pháp luật về đất đai.

Theo báo cáo của Đoàn thanh tra liên ngành, Trạm nghiên cứu và sản xuất tinh đông lạnh Môn Ca Đa đã tự giao đất làm nhà ở và vườn cho 209 hộ gia đình (tương đương 20,5 ha) và giao khoán sử dụng đất 50 năm để trồng cây lâu năm (1,4 ha) nhưng thực chất cũng là tiếp tục giao đất cho một số cá nhân làm vườn là vi phạm luật đất đai. Còn Trung tâm dịch vụ và chuyển giao kỹ thuật lâm nông nghiệp Ba Vì đã để gần 183 ha đất hoang hóa, trong đó có 58,58 ha đang bị các hộ dân trong vùng lấn chiếm. Sai phạm tương tự cũng xảy ra ở xí nghiệp nông lâm nghiệp Sông Đà, Vườn quốc gia Ba Vì...

Tháng 9-2015, Ủy ban Thường vụ Quốc hội có phiên chất vấn Bộ NN&PTNT thực trạng lấn chiếm đất công tại các nông, lâm trường giai đoạn 2004 – 2014. Đề cập đến Vườn quốc gia Ba Vì, đại biểu Chu Sơn Hà, Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội chỉ ra những bất cập trong việc quản lý đất nông - lâm trường ngay tại TP. Hà Nội: “Đất nông lâm trường bị lấn chiếm, xin thưa, không ở đâu xa, mà diễn ra ngang nhiên ngay tại Thủ đô Hà Nội… Xã Ba Vì, huyện Ba Vì có 2.000 cử tri, 100% là đồng bào dân tộc Dao. Tôi đi giám sát rất đau lòng khi biết đồng bào không có đất sản xuất phải đi sang làm thuê ở Trung Quốc, đối mặt với rất nhiều rủi ro. Trong khi đó, đất ven vùng đệm của rừng quốc gia Ba Vì thì lại giao cho các cá nhân, tổ chức ở nơi khác đến để bảo vệ rừng, chứ không giao cho đơn vị sở tại. Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội đã có kiến nghị bằng văn bản. Tôi xin nhắc lại câu hỏi Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát, đến bao giờ chúng ta thực hiện việc quản lý có hiệu quả?”.

Rõ ràng thực trạng nhức nhối trong việc quản lý đất rừng trong cả nước đã được Ủy ban Thường vụ Quốc hội cảnh báo cụ thể tới Bộ NN&PTNT. Ngay tại VQG Ba Vì, Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội và UBND TP cũng đã có những văn bản đề nghị trực tiếp tới người đứng đầu Bộ NN&PTNT nhưng việc tiếp nhận và xử lý những phản ánh của địa phương từ Bộ NN&PTNT là hết sức chậm chạp.

Khắc Hạnh