Lạ lùng khi cơ quan CSĐT cho rằng không phạm tội khi đào mộ người khác?

Không phạm tội ?

Như PL&XH từng phản ánh, vào 8g ngày 27-11-2019, người nhà ông Trần Văn Hiệu, thôn Đông, xã Thanh Trù, TP Vĩnh yên đi thăm mộ các cụ tại nghĩa trang Vườn Đồng thì phát hiện mộ của ông nội là Trần Văn Bấm bị người khác đào tung lên, hài cốt không rõ mang đi đâu. Từ hàng chục năm nay, mộ cụ Bấm nằm cùng 8 ngôi mộ khác của dòng họ được anh em con cháu xây dựng thành một dãy dài, vẫn được thờ cúng chu đáo.

Sau quá trình xác minh, CATP Vĩnh Yên xác định, người đào mộ là ông Đỗ Văn Nguyên, SN 1979. Ông Nguyên cho rằng, đây là mộ của bà nội mình là cụ Trần Thị Ké chứ không phải mộ của cụ Bấm nên đã cùng anh em trong dòng họ tổ chức đào và đưa hài cốt về chôn tại địa phương nơi ông Nguyên ở là thôn Yên Trung, xã Tam Quan, huyện Tam Đảo, Vĩnh Phúc để thờ phụng.

Ngày 10-10-2020, Đại tá Trần Hồng Trường, Thủ trưởng cơ quan CSĐT, CATP Vĩnh Yên ban hành: “Thông báo kết quả giải quyết nguồn tin về tội phạm”. Nội dung thông báo thể hiện, ông Đỗ Văn Nguyên không cung cấp được các giấy tờ, tài liệu về việc xác định nguồn gốc và vị trí ngôi mộ của cụ bà Trần Thị Ké… Cơ quan CSĐT, CATP Vĩnh Yên nhiều lần làm việc đề nghị ông Nguyên cung cấp mẫu giám định gen, tuy nhiên bên gia đình ông Nguyên không đồng ý. Từ đó, cơ quan CSĐT, CATP Vĩnh Yên ra: “Quyết định tạm đình chỉ việc giải quyết tố giác tội phạm nêu trên, khi nào bên gia đình ông Đỗ Văn Nguyên cung cấp mẫu giám định sẽ phục hồi giải quyết tố giác tội phạm theo quy định của pháp luật”.

Làm việc với PV, ông Nguyên cho biết, mình là người trực tiếp đào mộ, đưa tiểu người dưới mộ lên nhưng cũng không dám chắc đây là hài cốt của bà nội mình. Niềm tin để ông Nguyên cho rằng đây là mộ bà nội xuất phát từ sự khẳng định của một vài người thân trong dòng họ, trong đó có hai người tên là Hậu và Đức.

Ngày 26-11-2020, Thủ trưởng cơ quan CSĐT, CATP Vĩnh Yên Trần Hồng Trường đã ra Quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Cùng ngày, trong Thông báo số 102/TB-ĐCSHS được Thủ trưởng cơ quan CSĐT, CATP Vĩnh Yên gửi tới các bên liên quan, trong đó có ông Trần Văn Hiệu khẳng định việc ông Nguyên đưa mộ cho rằng đây là hài cốt cụ Ké về thôn Yên Trung, Tam Quan, Tam Đảo thờ tự nhằm phục vụ mục đích tâm linh của gia đình, dòng họ, ngoài ra không nhằm động cơ, mục đích nào khác. Đây chỉ là tranh chấp dân sự, không có sự việc phạm tội.

Ông Phùng Văn Sửu, thôn Đoài cho biết, dãy mộ trong đó có mộ cụ Bấm trước đây thuộc đất nông nghiệp nhà mình. Hàng chục năm nay vẫn được nhiều thế hệ con cháu thờ cúng. Ảnh: K.H

Cơ quan CSĐT TP Vĩnh Yên đang mở ra tiền lệ xấu?

Ông Hiệu cùng người thân trong gia đình không hài lòng với trả lời này của cơ quan CSĐT. Luật sư Hoàng Văn Doãn, Văn phòng luật Hoàng Hưng, Đoàn luật sư TP Hà Nội nhấn mạnh: “Hành vi đào mộ người khác không thể cho là tranh chấp dân sự. Nếu có tranh chấp thì việc giải quyết thuộc thẩm quyền của các cơ quan Nhà nước hoặc tòa án chứ cá nhân hay tập thể không thể tự mình hành động. Kể cả mộ vô chủ, muốn di dời cũng phải đảm bảo các nguyên tắc theo quy định, trong đó không thể thiếu được vai trò của chính quyền sở tại, chứ không phải thích đào lên là đào. Từ trước tới nay, gia đình ông Nguyên chưa hề có đơn gửi tới UBND xã Thanh Trù để cho rằng hài cốt mà gia đình ông Hiệu đang thờ cúng chính là hài cốt của bà nội mình”.

Luật sư Doãn cho rằng, trả lời của Thủ trưởng cơ quan CSĐT, CATP Vĩnh Yên Trần Hồng Trường không khác nào việc đồng tình cho hành vi đào mộ người khác của ông Nguyên. Rõ ràng ông Nguyên không thể chứng minh được người nằm dưới mộ là bà nội của mình. Quan điểm trên sẽ mở ra tiền lệ xấu trên địa bàn, bởi bất cứ ai cũng có thể đào mộ người khác, nhất là những ngôi mộ lâu năm, không có bia mộ để đem đi chỗ khác với lý do thờ cúng.

Việc ông Nguyên đào mộ người khác, mộ này được xây dựng trong khuôn viên của dòng họ Trần và nằm liền kề với 8 ngôi mộ của dòng họ đủ căn cứ để khởi tố vụ án hình sự, liên quan đến tội danh: “Xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt” quy định tại Điều 319 BLHS: “Người nào đào, phá mồ mả, chiếm đoạt những đồ vật để ở trong mộ, trên mộ hoặc có hành vi khác xâm phạm thi thể, mồ mả, hài cốt, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 02 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 02 năm”.

Điểm d, Khoản 2, điều luật này cho thấy: “Chiếm đoạt bộ phận thi thể, hài cốt” bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm”.

Để làm rõ sự việc, chúng tôi có buổi làm việc với ông Nguyễn Xuân Chính, cán bộ địa chính xã Thanh Trù. Ông Chính cho biết, nghĩa trang Vườn Đồng là nơi để chôn cất công dân trong xã. Từ nhiều năm trước, do không có quy hoạch nên ai muốn chôn người thân mình ở đâu thì chôn, đương nhiên cũng chẳng có hàng lối gì. Ngôi mộ ông Nguyên đào lên và đưa về Tam Đảo vốn nằm trong khuôn viên mộ của dòng họ Trần. Khuôn viên này gồm các mộ nằm liền nhau, được xây dựng bằng gạch từ hàng chục năm nay và từ trước tới nay không hề có tranh chấp. Con cháu họ Trần vẫn thờ cúng bình thường.

Bản thân ông Chính cách đây không lâu cũng là người đưa hai cảnh sát điều tra tới nhà một cụ ông trên 80 tuổi. Người này khẳng định, mộ bị đào là mộ của cụ Trần Văn Bấm.

Có lẽ, mọi chuyện bắt nguồn từ năm 2012 khi Nghĩa trang Vườn Đồng nằm trong khu đất GPMB để thực hiện DA khu đô thị mới Nam Vĩnh Yên. Ông Hậu, một người trong họ của ông Nguyên đứng ra kê khai, nhận mộ cụ Bấm chính là mộ cụ Ké. Phía ông Hiệu cũng kê khai và khẳng định mộ trên là của cụ Bấm. Hiện bên DA chưa tiến hành bồi thường về ngôi mộ này.

Trước trả lời của cơ quan CSĐT, ông Hiệu không khỏi bức xúc, cho rằng đây là biểu hiện của sự không tôn trọng tới anh linh của cụ Bấm. Còn luật sư Doãn một lần nữa khẳng định, hành vi đào mộ người khác của ông Nguyên ngoài việc có dấu hiệu vi phạm luật hình sự còn đe dọa nghiêm trọng đến trật tự an ninh xã hội. Điều gì sẽ xảy ra nếu gia đình ông Hiệu cũng lặp lại hành động như ông Nguyên khi huy động người thân trong dòng họ tới đào, lấy lại hài cốt của ông nội mình? Liệu lúc này, cơ quan CSĐT có công nhận hành vi trên chỉ là tranh chấp dân sự?

Ông Hiệu đã làm đơn khiếu nại Thông báo và Quyết định không khởi tố vụ án hình sự của cơ quan CSĐT tới Viện KSND TP Vĩnh Yên. Trước đó, Viện KSND TP từng ra Quyết định hủy bỏ Quyết định tạm đình chỉ về việc giải quyết nguồn tin về tội phạm của cơ quan CSĐT, CA TP Vĩnh Yên.

Được biết, không chỉ TP Vĩnh Yên, nhiều nghĩa trang khác trong tỉnh Vĩnh Phúc đang hiện hữu nhiều ngôi mộ được chôn từ 50 năm, thậm chí lâu hơn. Nếu yêu cầu con cháu đời này phải chứng minh người nằm dưới mộ là người trong họ, chắc chắn sẽ dẫn tới nhiều câu chuyện bi hài nữa.

Lạ lùng một ngôi mộ, người nói ông, kẻ nhận bà Một ngôi mộ nằm tại nghĩa trang Vườn Đồng, thôn Đoài, xã Thanh Trù, TP Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc được dòng họ Trần khẳng ...