Góc độ pháp lý việc con trai bà Nguyễn Phương Hằng có đơn "tố"

Ông Huỳnh Uy Dũng xuất hiện ở một số livestream cùng bà Nguyễn Phương Hằng. Ảnh: Chụp màn hình

Mới đây, Cơ quan điều tra VKSND tối cao đã có Văn bản số 2609/VKSTC-C1 (P1) gửi Cơ quan CSĐT Công an TP HCM về việc “chuyển đơn của công dân để giải quyết theo thẩm quyền”.

Văn bản nêu, Cơ quan điều tra VKSND tối cao nhận được đơn của ông Nguyễn Quang Tuấn, trú tại quận Tân Bình, TT HCM), với nội dung: Tố giác cơ quan chức năng trong quá trình thụ lý giải quyết vụ án Nguyễn Phương Hằng (là mẹ ông Tuấn) phạm tội "Lợi dụng quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" theo quy định của Điều 331 Bộ luật Hình sự đã bỏ lọt tội phạm đối với ông Huỳnh Uy Dũng (chồng bà Hằng) là người giúp sức tích cực cho bà Hằng thực hiện hành vi phạm tội nêu trên nhưng không bị xem xét, xử lý hình sự.

Tại nội dung đơn này, ông Nguyễn Quang Tuấn đề nghị xem xét vai trò đồng phạm của ông Dũng đối với hành vi phạm tội của bà Nguyễn Phương Hằng.

Phân tích về mặt pháp lý, luật sư Diệp Năng Bình, Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật (Đoàn Luật sư TP HCM) cho biết, dưới góc độ pháp lý, mọi tổ chức, cá nhân đều có quyền trình báo tố giác tội phạm khi có căn cứ cho rằng có tổ chức, cá nhân khác đã có hành vi vi phạm pháp luật đến mức phải xử lý hình sự.

Hành vi này xâm phạm đến trật tự công cộng, đến quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, của tổ chức, của cá nhân hoặc chính bản thân người tố giác bị xâm phạm thì người đó có quyền trình báo tố giác tội phạm bằng hình thức gửi đơn thư. Theo đó, đơn thư tố giác tội phạm sẽ được gửi tới Cơ quan Cảnh sát điều tra nơi sự việc đó xảy ra.

Trong trường hợp có căn cứ cho thấy hành vi trong sự việc nêu trên có dấu hiệu cấu thành tội phạm thì cơ quan điều tra sẽ thụ lý tin báo vào sổ thụ lý tin báo và thông báo cho VKSND cùng cấp, đồng thời ra quyết định thụ lý tin báo, ra quyết định phân công điều tra viên và tiến hành điều tra, xác minh theo quy định pháp luật. Giai đoạn này được gọi là giai đoạn xác minh tin báo tố giác tội phạm và có thể kéo dài, diễn ra trong 4 tháng.

Như vậy, sau khi nhận được đơn tố giác của ông Nguyễn Quang Tuấn, cơ quan tố tụng sẽ tiến hành giải quyết tố giác theo trình tự, thời gian quy định nêu trên. Sau khi có kết luận điều tra, xác minh đơn tố giác thì cơ quan có thẩm quyền sẽ ra quyết định khởi tố vụ án hình sự hoặc không khởi tố vụ án hình sự đối với người bị tố giác.

Phân tích về tính đồng phạm, luật sư Diệp Năng Bình cho biết thêm, theo quy định tại khoản 1 Điều 17 Bộ luật Hình sự năm 2015 sửa đổi, bổ sung năm 2017, đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm.

Về mặt khách quan, đồng phạm là phải có từ hai người trở lên tham gia cùng một tội phạm. Nếu thiếu yếu tố này thì không có đồng phạm, nếu chỉ có một người phạm tội thì không thể là đồng phạm. Về mặt chủ quan, những người đồng phạm thực hiện tội phạm với lỗi cố ý. Người đồng phạm bao gồm người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức.

Với hành vi được ông Tuấn nêu trong đơn tố cáo như: “Những lời nói rất thật; thách thức người khác sao kê; cho sử dụng trường đua, hô hào, vỗ tay khi xem đua chó có đặt tên người bị xúc phạm…” và các clip thể hiện trong trường hợp này có thể được xem là hành vi giúp sức, cổ vũ tinh thần và có thể được coi là đồng phạm. Nhưng, kết quả như thế nào còn phải tùy thuộc vào cơ quan điều tra.

Trước đó, TAND TP HCM trả hồ sơ để điều tra bổ sung vụ bà Nguyễn Phương Hằng và 4 đồng phạm là để yêu cầu làm rõ các yêu cầu bồi thường của 10 cá nhân có đơn tố cáo bà Nguyễn Phương Hằng. Hiện nay những người này chưa cung cấp tài liệu chứng minh thiệt hại nên tòa án chưa có đủ căn cứ giải quyết.

Thứ hai, trong các buổi livestream, ông Huỳnh Uy Dũng với tư cách chủ tịch HĐQT, bà Hằng với tư cách tổng giám đốc Công ty CP Đại Nam đã có những lần livestream ở Công ty Đại Nam, ở nhà... Trong những buổi livestream này, có ông Dũng tham gia. Do đó, TAND TP HCM yêu cầu Viện KSND TP HCM làm rõ hành vi của ông Dũng có đồng phạm với bà Hằng hay không. Hiện chưa có kết luận về điều này.

Thứ ba, ngoài tội "Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân" đã bị VKSND TP HCM truy tố đối với bà Hằng và 4 đồng phạm, TAND TPHCM đề nghị làm rõ hành vi có dấu hiệu làm nhục, vu khống người khác theo điều 155, 156 Bộ luật Hình sự.

Xét xử bị cáo Nguyễn Phương Hằng và đồng phạm: 16 luật sư tham gia tố tụng tại tòa Ngày 1/6, TAND TP HCM sẽ mở phiên tòa sơ thẩm xé xử bị cáo Nguyễn Phương Hằng, SN 1971, quê An Giang; cựu Tổng ...