Độc đáo lễ hội trai làng mặc váy rước nước trên sông Hồng

16:27 | 03/07/2023

Hàng trăm nghìn người nô nức đổ về lễ hội đình Chèm – một trong những lễ hội lâu đời nhất ở Hà Nội để xem đội phù giá gồm toàn những trai làng mặc váy cuốn rước nước về từ sông Hồng.

Độc đáo lễ hội trai làng mặc váy rước nước trên sông Hồng

Lễ hội đình Chèm cho đến nay vẫn giữ được nhiều nét truyền thống độc đáo, trong đó có nghi thức đội phù giá mặc "váy cuốn" rước nước về từ sông Hồng. Từ xa xưa, lễ hội đình Chèm có nhiều nghi lễ đặc trưng như: Lễ rước nước trên sông Hồng, rước văn, tắm tượng thánh…

Đoàn rước nước bắt đầu xuất phát từ đình Chèm (phường Thụy Phương, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội). Đoàn rước có sự tham gia của hơn 100 người, đi đầu là đội múa rồng, đánh trống, đánh chiêng….

Đội quân phù giá gồm hầu hết là các thanh niên khỏe mạnh, mặc váy, đeo thắt lưng, khăn đội đầu, che mặt màu đỏ, khiêng kiệu Ông và kiệu Bà.

Lễ rước nước bắt đầu bằng các nghi lễ tại đình Chèm, sau đó xuất phát từ đình rồi xuống thuyền ra giữa sông lấy nước.

Nước rước ngày chính hội (14 âm lịch) dùng để thờ trong đình làng. Ngày rước nước lần thứ 2 về tắm cho Đức Thánh. Rước nước ngày 3 là thể hiện mong muốn cuộc sống no đủ.

Đoàn thuyền rước đi một vòng hết địa phận của ba làng Chèm, Hoàng Xá và Liên Mạc thì quay 3 vòng sau đó chèo ra đến đoạn cửa đình nơi gần giữa sông Hồng để lấy nước.

Các thành viên trong đội phù giá đều là nam giới từ 18 đến 35 tuổi, có tư cách đạo đức tốt, chấp hành nghiêm chỉnh quy định của làng. Đây là những người đảm nhận khâu rước nước trong lễ hội. Các thành viên trong đội phù giá mặc quần chèo (giống như váy cuốn) được làm từ 2m vải điều, sau đó xếp lại quấn một vòng từ trái sang phải.

Tiểu hiệu hô "khoan thanh", những người phù giá phải dùng quạt che miệng reo "ù chóe, ù chóe, ù chóe".

Theo nghi thức lấy nước. Mỗi chóe 3 gáo, chóe nào dùng gáo của chóe đó. Nước trong bình được đem về đình Chèm để thờ cúng và sử dụng trong lễ tắm tượng, bài vị Đức Thánh.

Lấy nước xong, đoàn thuyền trở về bến ngự. Khi về qua đình, các thuyền phải quay đầu vào để lễ Đức Thánh, rồi trở về bãi tập kết.

Lễ hội đình Chèm được tổ chức thường niên để tỏ lòng tri ân công đức đối với Đức Thánh Chèm (Lý Ông Trọng). Đây cũng là dịp để những người con xa quê hương tìm về nguồn cội cũng như du khách thập phương tìm hiểu về những nét đẹp văn hoá truyền thống của mảnh đất và con người nơi đây. Sâu xa hơn, lễ hội cũng là nghi lễ cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu của cư dân nông nghiệp đồng bằng sông Hồng thời xưa.

Hội đình Chèm là một trong những lễ hội cổ xưa nhất của Hà Nội, với nhiều nghi lễ đặc trưng cho các sinh hoạt văn hóa của cư dân nông nghiệp lúa nước vùng đồng bằng sông Hồng. Thông qua lễ hội sẽ truyền thụ cho lớp lớp con cháu hiểu sâu sắc hơn về dòng họ, truyền thống lịch sử, chiến công của cha ông, nhằm khơi gợi tình yêu quê hương, đất nước.

Khánh Huy