Thứ sáu 29/03/2024 20:10

Đằng sau đòn ngoại giao Mỹ mới giáng vào Trung Quốc

Theo dõi Pháp luật & Xã hội trên
Hôm 22-7, Mỹ đã đột ngột yêu cầu Trung Quốc đóng cửa Tổng lãnh sự quán tại Houston trong vòng 72 giờ. Từ công nghệ cao, truyền thông đến các lĩnh vực ngoại giao, liệu có phải Mỹ đang dẫn dắt quan hệ song phương Mỹ-Trung vào một cuộc Chiến tranh Lạnh toàn diện kiểu mới hay không? Và ý định đằng sau động thái quyết liệt như vậy của Mỹ là gì?

Quyết định của Mỹ được đưa ra chỉ một ngày sau khi Bộ Tư pháp nước này cáo buộc 2 công dân Trung Quốc đã tiếp cận trái phép thông tin của hàng trăm DN và tìm cách đánh cắp nghiên cứu về vắc-xin phòng dịch viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của virus Corona (COVID-19).

Thượng nghị sỹ Marco Rubio, quyền Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện Mỹ, viết trên Twitter rằng, Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston là điểm trung tâm trong mạng lưới gián điệp và các hoạt động gây ảnh hưởng rộng khắp của Trung Quốc trên lãnh thổ Mỹ. Houston là nơi có các trung tâm công nghệ sinh học và nghiên cứu y tế lớn nhất thế giới.

Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston được mở từ năm 1979 và là cơ quan ngoại giao đầu tiên của Trung Quốc trên lãnh thổ Mỹ từ khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao. Cơ quan này chịu trách nhiệm về các hoạt động ngoại giao của Trung Quốc tại 8 bang miền Nam nước Mỹ- trong đó có Texas và Florida. Trung Quốc hiện có tổng cộng 5 cơ quan lãnh sự tại Mỹ và Đại sứ quán đặt tại thủ đô Washington.

dang sau don ngoai giao my moi giang vao trung quoc
Tổng Lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston. Ảnh tư liệu

Các chuyên gia chính sách đối ngoại cho rằng việc Trung Quốc trả đũa là điều không thể tránh khỏi. Molly Montgomery, một nhà ngoại giao Mỹ đã nghỉ hưu, hiện đang làm việc tại Viện Brookings, nhận định, nguyên tắc ngoại giao thông thường sẽ là trả đũa. Các quốc gia không bao giờ lẳng lặng cho qua những vụ việc như thế này, và sắp tới gần như chắc chắn Mỹ sẽ phải đối mặt với việc phải đóng cửa một trong số các cơ quan ngoại giao tại Trung Quốc.

Ông Ngô Tâm Bá, Trưởng khoa Nghiên cứu quốc tế, ĐH Phúc Đán ở Thượng Hải, cho rằng, động thái mà Mỹ thực hiện là để gây áp lực với Bắc Kinh nhằm khôi phục hoạt động hoặc thậm chí là mở rộng các hoạt động của giới ngoại giao Mỹ tại Trung Quốc. Từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát tại Trung Quốc, Mỹ đã nhanh chóng sơ tán khá nhiều nhà ngoại giao và công dân Mỹ khỏi quốc gia châu Á này. Washington cho rằng giờ là lúc phái đoàn này nên bắt đầu quay về nhận nhiệm vụ tại Trung Quốc song các cuộc đàm phán về việc đưa nhân sự ngoại giao Mỹ trở lại không diễn ra suôn sẻ.

Mỹ phải hoãn các chuyến bay chở hàng chục nhà ngoại giao đã lên kế hoạch trở lại Trung Quốc "sau khi không đạt được thỏa thuận với Bắc Kinh về các vấn đề bao gồm xét nghiệm và kiểm dịch Covid-19". Chuyên gia Ngô Tâm Bá cho rằng nếu các nhân viên ngoại giao Mỹ muốn quay lại Trung Quốc thì việc họ tuân thủ các quy định có liên quan của nước sở tại là điều tự nhiên và hợp lý. Ông cho rằng Trung Quốc sẽ chỉ từ chối yêu cầu của phía Mỹ khi họ từ chối làm như vậy, song Mỹ đã áp dụng một phương pháp “điên rồ” là đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston. Ông cũng đồng tình với ý kiến cho rằng Trung Quốc chắc chắn sẽ có biện pháp đối phó và điều này đồng nghĩa với việc căng thẳng tiếp tục leo thang là điều không thể tránh khỏi.

Trong khi đó, Giáo sư Ngụy Tông Hữu, làm việc tại Trung tâm Nghiên cứu Mỹ của ĐH Phúc Đán cho biết các cuộc đàm phán giữa Washington và Bắc Kinh về những điều kiện để các nhà ngoại giao Mỹ và gia đình trở lại Trung Quốc, bao gồm cả việc xét nghiệm và kiểm dịch Covid-19, đã lâm vào bế tắc từ lâu và “tối hậu thư” về việc đóng cửa Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston có thể được coi là sự trả đũa của Mỹ đối với các tranh cãi này.

Cũng theo Giáo sư Ngụy Tông Hữu, một lý do khác dẫn tới quyết định của Mỹ có lẽ là sự nổi bật của Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston trong cuộc chiến chống Covid-19. CNN đưa tin cho biết vào tháng 5 vừa qua, Tổng lãnh sự quán Trung Quốc tại Houston đã quyên góp số thực phẩm trị giá tới 11.000 USD cho một BV ở Monroe, bang Louisiana, nơi có Bảo tàng Hàng không và Quân sự Chennault, khi trung tâm y tế này vật lộn với đại dịch Covid-19.

Ông Ngụy Tông Hữu cho rằng, điều này có thể được xem là một "sự sỉ nhục" đối với Chính phủ Mỹ, vốn xử lý dịch bệnh tồi tệ hơn hẳn những gì Trung Quốc đã làm. Ông nói thêm: “Tâm lý lỗi thời của Chính phủ Mỹ khiến họ tin rằng Trung Quốc nắm giữ ảnh hưởng chính trị của mình thông qua các động thái từ thiện này”.

Chuyên gia này nhấn mạnh Mỹ đang tìm cách đẩy mạnh cuộc đối đầu giữa Bắc Kinh và Washington lên một cấp độ mới. Ông dự đoán, trong những tháng tới, nhiều nhân vật có tư tưởng diều hâu với Trung Quốc trong Nhà Trắng sẽ tiến hành nhiều cuộc tấn công và khiêu khích hơn nữa nhằm vào Bắc Kinh và gây nguy hiểm cho mối quan hệ song phương.

Ông nói: “Xét từ một vài góc độ, họ đang mắc kẹt trong trạng thái lo lắng và điên rồ trong thời gian đếm ngược đến ngày 3-11. Liệu họ có thể nắm quyền sau cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 hay không là mối quan tâm lớn nhất. Tất cả những gì họ có thể làm là nắm bắt mọi cơ hội để tấn công Trung Quốc”.

Theo giới phân tích, chỉ còn khoảng 100 ngày nữa là tới cuộc bầu cử tổng thống Mỹ. Trong bối cảnh này, Tổng thống Donald Trump đang tìm cách biến quan hệ Mỹ-Trung trở thành chủ đề chính của chiến dịch tái tranh cử, cáo buộc đối thủ Joe Biden “quá mềm mỏng” với Bắc Kinh, và điều này có thể giúp ông Trump ghi thêm điểm trong mắt các cử tri Mỹ.

Hồng Phúc
Pháp luật và Xã hội

Mở Zalo, bấm quét QR để quét và xem trên điện thoại

Tin mới hơn
Tin đã đăng
Xem thêm»

Mời bạn quét mã QR để theo dõi Pháp luật và Xã hội trên nền tảng Zalo

Mời bạn quét mã QR để theo dõi phapluatxahoi.kinhtedothi.vn
X
Phiên bản di động