"Cú hích” du lịch từ không gian số

Ứng dụng công nghệ tương tác ảo 3D

Trái ngược với cảm giác ban đầu về không gian khô cứng, tẻ ngắt với những hiện vật và tư liệu nằm im lìm trong tủ kính khi trực tiếp tham quan Bảo tàng thường thấy hiện nay thì thông qua ứng dụng trưng bày ảo 3D, các hiện vật được giới thiệu một cách sống động, mang tới hình ảnh tương tác, trải nghiệm đầy khác biệt. Đó là cảm nhận của mỗi du khách khi tham quan trưng bày tương tác ảo 3D chuyên đề “Bảo vật quốc gia” vừa được Bảo tảng Lịch sử quốc gia ra mắt gần đây.

Được biết, chuyên đề “Bảo vật quốc gia” lần này giới thiệu 20 bảo vật đang lưu giữ tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia trong số hơn 20.000 tài liệu lịch sử được Thủ tướng Chính phủ công nhận là Bảo vật quốc gia.

Thông qua ứng dụng tương tác ảo 3D, du khách không chỉ được “mục sở thị” bằng hình ảnh 3D mà còn giới thiệu kỹ lưỡng thông qua video thuyết minh tự động từng hiện vật.

Trước đây, nếu không di chuyển theo đoàn, không có thuyết minh viên đi kèm thì du khách chỉ đành bằng lòng với vài dòng thông tin ngắn ngủi được đặt bên dưới hiện vật. Giờ đây, chỉ cần một click chuột trên thiết bị điện tử có thể dễ dàng tham quan, trải nghiệm các hiện vật lịch sử.

Bảo vật quốc gia "Trống Ngọc Lũ" trưng bày bằng công nghệ tương tác ảo 3D

Cùng với đó là được giới thiệu kỹ lưỡng bằng hình ảnh chụp thường, hình ảnh tương tác 3D, video, thuyết minh đi kèm với các tài liệu nghiên cứu lịch sử. Để kiểm chứng, tôi đã vào trang tương tác theo đường link được giới thiệu là baovatquocgia.baotangso.com.

Ấn tượng đầu tiên đối với tôi là bảo vật “Trống Ngọc Lũ” – một trong số 20 bảo vật được trưng bày với hình ảnh chụp sắc nét, thuyết minh tự động, nội dung chi tiết về bảo vật trống Ngọc Lũ, đặc biệt là hình ảnh tương tác ảo 3D mang tới cho tôi sự trải nghiệm hoàn toàn khác biệt, mới mẻ, độc đáo so với hình thức tham quan truyền thống.

Theo Tiến sỹ Nguyễn Văn Đoàn, Giám đốc Bảo tàng Lịch sử Quốc gia cho biết: Trước nhu cầu thưởng thức văn hóa của công chúng ngày càng cao nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 ảnh hưởng đến việc tham quan, trải nghiệm của du khách, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia đã từng bước thay đổi, ứng dụng công nghệ trong trưng bày và giới thiệu trưng bày, làm tăng khả năng kết nối, tương tác cũng như cung cấp thông tin về kho tư liệu, hiện vật quý hiếm đang lưu giữ tại bảo tàng.

Đợt này, Bảo tàng giới thiệu đến công chúng 3 ứng dụng công nghệ gồm: Trưng bày tương tác ảo 3D chuyên đề “Bảo vật quốc gia”, Tham quan bảo tàng trực tuyến (Tourday online), Giờ học lịch sử online.

Số đầu tiên sẽ giới thiệu chuyên đề “Bảo vật quốc gia”. Thông qua trưng bày ảo 3D, khách tham quan có thể dễ dàng tiếp cận, tìm hiểu rõ hơn các hiện vật trưng bày cũng như không gian trưng bày của bảo tàng. Ngoài ra, du khách có thể trải nghiệm tương tác 3D từ công nghệ Scent lazer khi truy cập vào trang bảo tàng tìm hiểu về bảo vật, hình thức, hoa văn, chất liệu hình ảnh hiện vật.

Việc trải nghiệm trực quan nhất, có tính tương tác cao giúp du khách hiểu chuyên sâu về những hiện vật được trưng bày như được tham quan trực tiếp. Đây là dự án được Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với Cty Vietsoft pro và các nhà khoa học, các chuyên gia trên cơ sở nghiên cứu đánh giá nhu cầu thực tiễn của khách tham quan để xây dựng các sản phẩm mới.

Đến nay, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia là bảo tàng đầu tiên ở Việt Nam ứng dụng công nghệ tương tác ảo 3D (tương tác thực tại ảo) trong giới thiệu trưng bày bảo tàng. Từ năm 2013, Bảo tàng Lịch sử quốc gia đã ứng dụng công nghệ này giới thiệu 2 trưng bày chuyên đề: "Di sản văn hóa Phật giáo Việt Nam" và "Đèn cổ Việt Nam".

Năm 2020, bảo tàng tiếp tục nghiên cứu, nâng cấp ứng dụng 3D và hoàn thiện giới thiệu trưng bày ảo 3D chuyên đề "Bảo vật quốc gia".

Học lịch sử online

Kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát, ý tưởng thực hiện tham quan bảo tàng trực tuyến miễn phí (Tourday online) được hình thành nhằm đảm bảo việc tiếp cận lịch sử văn hóa của khách tham quan được duy trì qua ứng dụng Zoom.

Buổi tham quan bảo tàng trực tuyến đầu tiên (Tourday online) được Câu lạc bộ Tình nguyện viên tổ chức vào ngày 12-9-2021 với chủ đề “Theo dòng lịch sử: Văn hóa Đại Việt thời Lý - Trần” đã thu hút gần 100 khách tham dự, được phân chia vào 2 phòng Zoom.

Trước đó, sản phẩm tham quan bảo tàng trực tuyến (Tourday online) miễn phí, do Câu lạc bộ Tình nguyện viên Bảo tàng Lịch sử quốc gia thực hiện từ năm 2017 định kỳ theo mùa với 12 buổi, đã đón 820 khách tham quan, trong đó có 30% khách quốc tế đang sinh sống, làm việc, học tập tại Hà Nội.

Đợt này, Bảo tàng Lịch sử Quốc gia tiếp tục giới thiệu mô hình “Giờ học lịch sử online” tới công chúng. Đây là mô hình đã trở thành “thương hiệu” của Bảo tàng Lịch sử Quốc gia. Nhất là trong bối cảnh dịch bệnh Covid-19 có nhiều diễn biến phức tạp, học sinh học trực tuyến thì việc triển khai hoạt động trực tuyến nhằm tạo sân chơi giáo dục hiệu quả, góp phần quảng bá di sản văn hóa của dân tộc.

Tháng 6-2021, bảo tàng đã đưa vào giảng dạy chương trình "Giờ học lịch sử online" chủ đề "Sáng mãi những tấm gương anh hùng" gồm 5 buổi học tìm hiểu về các tấm gương anh hùng nhỏ tuổi như Kim Đồng, Võ Thị Sáu, Lý Tự Trọng, Nguyễn Bá Ngọc... Sau 2 ngày đăng ký, số lượng học sinh tham gia khóa học đã lên đến hơn 500 em.

Tính đến 30-8-2021, Bảo tàng đã tổ chức được 275 buổi học với 5.360 lượt học sinh tham gia, gồm các đối tượng học sinh lớp 2,3,4,5,6 ở Hà Nội và các tỉnh thành: TP Hồ Chí Minh, Vũng Tàu, Cà Mau, Sơn La, Nghệ An… (trong đó, có một số em là người Việt đang sinh sống ở nước ngoài).

Mới đây, Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam vừa cho ra mắt ứng dụng thuyết minh iMuseum VFA - một ứng dụng đa phương tiện trợ giúp cho người dùng trong cả hai hoạt động tham quan trực tuyến và trực tiếp. Chỉ với chi phí 50.000 đồng, khách có thể thoải mái khám phá 100 tác phẩm tiêu biểu trong 8 giờ, với 8 ngôn ngữ khác nhau.

Ngoài ra, du khách tham quan trực tuyến mọi lúc mọi nơi, tích hợp bản đồ, phân biệt các phòng đã đi qua bằng màu sắc, nghe audio giới thiệu tác phẩm, xem thông tin bằng cách nhập số định danh hay quét mã QR...

Trải nghiệm văn hóa bản địa Sa Pa trực tuyến

Đó là ý tưởng của cô gái dân tộc Giáy Vũ Thị Ngọc Hướng (xả Tả Van, thị trấn Sa Pa, Lào Cai). Khởi động từ tháng 7-2021, tour du lịch trải nghiệm văn hóa bản địa Sa Pa đã tổ chức được 9 tour du lịch online giữa mùa dịch.

Chỉ với chiếc điện thoại nhỏ gọn và và một vài dụng cụ hỗ trợ âm thanh cho hành trình, Vũ Ngọc Hướng mang lại nhiều trải nghiệm văn hóa thú vị của người dân bản địa.

Mỗi tuần, tour du lịch của Ngọc Hướng sẽ có một chủ đề khác nhau về thiên nhiên, văn hoá, con người Sa Pa. Trong tour du lịch đầu tiên, Ngọc Hướng trekking trong Thung lũng Mường Hoa, đến tour thứ 2 điểm đến lại là Bản Hồ của người dân tộc Tày…

Ngọc Hướng giới thiệu văn hóa bản địa Sa Pa qua tour trải nghiệm du lịch trực tuyến

Điểm đặc biệt, du khách không chỉ ngắm cảnh, quan sát văn hoá bản địa, Ngọc Hướng còn cung cấp thêm những thông tin, kiến thức, nguồn gốc liên quan đến điểm đến, tăng sức hấp dẫn cho mỗi chuyến đi.

Tham gia tour du lịch trải nghiệm, du khách bỏ chi phí cho mỗi lần đăng ký tham quan trực tuyến từ 50.000 đồng. Được biết, khoản thu từ tour đặc biệt này sẽ để chuẩn bị cho những tour sau đó và trích một phần nào để hỗ trợ người dân bản địa trong những chuyến trải nghiệm sau.

Đến nay, sau 9 số tổ chức đã ghi nhận có hàng trăm người đăng ký tham gia, có tour số lượng lớn 50 người tham gia.

Du khách trải nghiệm, đặt câu hỏi trực tiếp qua ứng dụng Zoom trực tuyến

Gần đây, chủ đề “Hương Trăng” về nét đẹp văn hóa gói bánh trung thu và làm đèn lồng ông sao của người Giáy bản Tả Van đã được Ngọc Hướng giới thiệu. Tour trải nghiệm “Hương Trăng” thu hút đối tượng du khách trẻ em và người nước ngoài.

Theo Ngọc Hướng, đáp ứng nhu cầu du lịch văn hóa bản địa của nhiều du khách trong và ngoài nước, trong các thời gian tiếp theo, Hướng sẽ tiếp tục tổ chức các tour du lịch trải nghiệm online cùng người bản địa Sa Pa trong cả tuần.

Từ những mô hình du lịch online giữa mùa dịch kể trên, có thể thấy sự nỗ lực, bắt nhịp xu hướng hiện đại trong trưng bày và giới thiệu trưng bày tại các bảo tàng Việt. Cùng với đó là những ý tưởng du lịch “độc, lạ” tăng tính hấp dẫn, thu hút số đông du khách đến trải nghiệm, thưởng thức và sẽ là “đòn bẩy” cho du lịch Việt Nam phát triển.