Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Viết Sinh và kỷ lục "đi bộ một vòng trái đất"

Chiến tranh đã lùi xa nhưng những năm tháng về một thời binh nghiệp thì không phai mờ trong ông. 50 năm sau, ông không nghĩ rằng những năm tháng gùi thồ hàng góp chút sức mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc lại được ghi vào kỷ lục ngày hôm nay. Vừa qua, Đại tá, Anh hùng LLVT Nguyễn Viết Sinh đã được trao tặng Bằng kỷ lục Việt Nam "Người chiến sỹ giao liên Trường Sơn gùi thồ hàng và dẫn quân với đoạn đường dài nhất".

Những bước chân không mỏi

Anh hùng Nguyễn Viết Sinh, SN 1940 tại xã Nam Yên, nay là xã Xuân Hòa, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Ông cùng gia đình trú tại phường Hưng Phúc, TP Vinh, tỉnh Nghệ An. Hơn 50 năm đã qua nhưng những kí ức vẫn không thể phai mờ trong tâm trí của ông.

Năm 1961, chàng thanh niên 21 tuổi đang cày ruộng thì nghe đài phát thanh của xã tuyển quân vào một đơn vị đặc biệt, ông lập tức xin tòng quân. Lên đường nhập ngũ, gần một ngày đêm ngồi trên chiếc xe phủ bạt kín mít, ông và đồng đội đặt chân đến làng Ho, xã Kim Thủy, huyện Lệ Thủy, tỉnh Quảng Bình. Ông được bổ sung vào Tiểu đoàn bộ binh 301, nhận nhiệm vụ tải hàng vào chiến trường miền Nam. Vào những năm đó, quân ta vừa tiến vào Nam vừa mở đường bởi vậy các phương tiện vận tải cơ giới không có. Lúc này, để vận chuyển súng đạn, thực phẩm tiếp viện cho miền Nam chỉ bằng cách gùi thồ bằng sức người.

Với khẩu hiệu "1kg hàng là một đồng bào miền Nam đỡ đổ máu, một viên đạn là một kẻ thù", ông cùng đồng đội vận chuyển hàng nghìn chuyến hàng bằng hình thức gùi, thồ, vác, vận chuyển bằng thuyền… vào miền Nam. Mỗi ngày, gùi hàng trên lưng ông cứ nặng dần từ 15kg và có lúc cao điểm ông có thể gùi được 75kg, nhiều hơn trọng lượng cơ thể ông lúc bấy giờ khoảng 20kg. Đối với người bình thường gùi 20-25kg trên lưng đã rất khó khăn để băng rừng vượt suối. Vậy mà mà ông đã nhiều lần cõng trên lưng gấp đôi trọng lượng ấy. Đặc biệt là vào những năm 1965, ông đã gùi đến 70-80kg với quãng đường dài 20km. Tiểu đội ông có 9 chiến sĩ và ông chính là tiểu đội trưởng nhưng năng suất làm việc bằng 11-12 người. Đó là không kể những khi các anh em trong tiểu đội bị sốt rét rừng hành hạ nhưng vẫn gắng gượng giải phóng nhanh hàng trên xe, nhằm tránh sự đánh phá của máy bay giặc. Lúc mới bắt đầu gùi hàng, có lúc tưởng chừng không chịu nổi. Vai bị quai gùi thít chặt, đau ê ẩm nhưng lâu dần thành những vết chai và không còn thấy đau nữa. Còn quần áo thì suốt ngày ướt đẫm mồ hôi và bị rách liên tục. Hơn 4 năm gùi hàng như vậy, ông không nhớ rõ mình phải thay bao nhiêu đôi dép cao su, bao nhiêu đôi giày vải nữa.

Những cơn mưa rừng, nắng gắt từ đại ngàn Trường Sơn khiến công việc gùi thồ hàng càng thêm khó khăn vất vả. Sau cơn mưa rừng, những cung đường lầy lội trơn trượt, những vách núi dựng đứng là nỗi ám ảnh của những người lính gùi thồ hàng. Cứ đều đặn mỗi ngày, ông cùng đồng đội vượt qua quãng đường 40km cả đi lẫn về để thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.

Ông còn nhớ, "vào mùa mưa năm 1962 khi đơn vị đang ở Hạ Lào. Mưa khủng khiếp, anh em hết thức ăn dự trữ, có gạo sau lưng đấy nhưng gạo của chiến trường, mình ăn, anh em trực tiếp cầm súng sẽ bị đói. 10 ngày ròng rã, đơn vị ông chỉ ăn măng và rau rừng nhưng ngày nào cũng phải gùi trên lưng 30kg hàng. Vào mùa khô 1966-1967, đơn vị ông đóng tại Mường Pìn, Lào. Mùa khô ở đây gần như không có mưa, việc tắm giặt, ăn uống rất khó khăn. Tuy nhiên, thời gian này nguồn hàng chi viện cho miền Nam nhiều nên anh em luôn tăng tốc với phong trào thi đua "kiện tướng" bốc vác. Mỗi bì gạo sọc xanh nhỏ cũng 75kg, bì lớn 100kg, nhưng ông cùng đồng đội vẫn bốc dỡ nhẹ nhàng. Mỗi đêm như vậy tính bình quân 1 người bốc dỡ vài tấn hàng. Khi đó, không ai còn nghĩ tới chuyện gian khổ mà ai phải vượt qua gian khổ ấy".

Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Viết Sinh. Ảnh: Lê Quyết

Kỳ tích “kiện tướng” gùi hàng

Với vai trò là tiểu đội trưởng, ông và các đồng đội luôn dẫn đầu trong đợt thi đua. Riêng ông, không lần nào để mất danh hiệu "kiện tướng" gùi thồ hàng. Rất nhiều nhà văn, nhà báo đã vào tận chiến trường để viết bài ca ngợi ông. Ông trở thành gương điển hình trong toàn đơn vị.

Mỗi ngày phải vượt hàng chục km đường rừng núi, trên lưng lúc nào cũng hàng chục kg hàng hóa. Thế nhưng, các chiến sĩ ấy chưa bao giờ nghỉ lấy một ngày, dù nắng hay mưa. "Dù có ốm tôi cũng không dám nghỉ. Thậm chí nếu ai chẳng may bị sốt rét cũng động viên nhau cố gắng không nghỉ. Quần áo chúng tôi mặc hầu như không có lúc nào được khô ráo, không gặp mưa rừng thì mồ hôi cũng thấm ướt hết. Có những hôm trèo qua con dốc cao trong ngày rét căm căm mà người cứ tuôn mồ hôi như tắm. Đến đêm, quần áo chưa kịp khô thì lại đưa ra bờ suối giũ cho đỡ ngứa và bẩn rồi phơi lên cành cây. Phơi sương cả đêm, đến sáng mai vẫn chưa khô thì lại đem ra mặc tiếp" - ông Sinh nhớ lại.

Anh hùng LLVT Nguyễn Viết Sinh nhận Bằng kỷ lục Việt Nam. Ảnh: Lê Quyết

Mọi người nghĩ, một thanh niên gầy gò với trọng lượng hàng trên lưng gấp đôi trọng lượng cơ thể thì lấy đâu ra sức để gùi hàng? Ấy thế mà ông đã làm được những điều tưởng chừng không thể ấy. Đó là bảng thành tích: Năm 1962: gùi 13.553kg hàng trên đoạn đường 10.196km; Năm 1963: gùi 9.365kg hàng và khiêng 23 cáng thương; Năm 1964: mang vác 11.445kg, thồ 8.230kg, khiêng 62 ca thương binh trên đoạn đường 10.982km... 4 năm trèo đèo lội suối, quãng đường ông đi đã ngót một vòng trái đất.

Năm 1965, khi các phương tiện xe cơ giới bắt đầu thay sức người vận chuyển hàng vào miền Nam, việc thồ gùi hàng cũng chấm dứt. Năm 1966, trong một đợt bị bom Mỹ oanh tạc, đơn vị ông bị thương 9 người, hy sinh mất 4 người. Ông cũng bị thương trong đợt đó, một ngày một đêm nằm trên võng, bom bi xuyên phổi, nách phải phẫu thuật. Nhưng bảy ngày sau, khi thấy đau, ông sờ vào vẫn thấy viên bi đang nằm trong người nên lại phải mổ tiếp. Cũng trong năm đó, ông được chuyển lên phụ trách kho huyện Mường Nòng, Lào.

Ngày 1-1-1967, tiểu đội trưởng - Trung sĩ Nguyễn Viết Sinh đã vinh dự trở thành 1 trong 3 người lính Trường Sơn đầu tiên được Bác Hồ ký quyết định công nhận danh hiệu Anh hùng LLVT và được ra Hà Nội báo cáo điển hình. "Với nguyện ước được gặp Bác, nên ngày đêm ông không ngủ được. Hồi đó xe cộ chỉ ưu tiên cho vận tải súng đạn, lương thực, thực phẩm, không có chuyện ưu tiên cho người đi lĩnh thưởng. Từ ngã ba Đông Dương, tôi đi bộ 10 ngày đến trạm Cổng Trời thì nghe đài phát thanh đưa tin Hội nghị tuyên dương Anh hùng, tôi đành trở về đơn vị. Tôi không tiếc vì không được dự Hội nghị tuyên dương mà tiếc là không được gặp Bác Hồ, đó là điều tiếc nuối nhất trong cuộc đời tôi", ông Sinh tâm sự.

Với quân hàm Đại tá, ông đã từng giữ những chức vụ quan trọng như Phó Chính uỷ Trung đoàn 15, Lữ đoàn phó 185 ở Lào. Đầu những năm 90 của thế kỷ trước, Anh hùng LLVT Nguyễn Viết Sinh nghỉ hưu và trở về cuộc sống đời thường. Hơn nửa cuộc đời theo nghiệp nhà binh, nhưng vừa về hưu, ông lại nhận chức vụ Bí thư chi bộ ở khối và sống một cuộc đời bình dị.

Trong quyển "Chân trần chí thép" được xuất bản vào tháng 4-2010, Trung tá thủy quân lục chiến người Mỹ James G.Zumwalk viết về đường mòn Hồ Chí Minh có đề cập: "Trước khi xe cơ giới có thể lưu thông trên đường mòn, gùi hàng là cách thức vận tải chính yếu. Nguyễn Viết Sinh có lẽ là nhân vật minh họa rõ nhất quyết tâm của người tải hàng với mỗi lần gùi được 45-50kg. Trong vòng 4 năm với 1.089 ngày làm việc, anh đã mang được hơn 55 tấn hàng trên lưng và đi qua quãng đường có tổng chiều dài 41.025km - tương đương một vòng trái đất theo đường xích đạo và mang theo một lượng hàng bằng với trọng lượng cơ thể". Ngày 21-4 vừa qua, đại diện Ban Tổ chức Chương trình "Nghĩa tình Trường Sơn" - Báo SGGP phối hợp với Hội Cựu chiến binh tỉnh Nghệ An đã tổ chức lễ trao Bằng Kỷ lục Việt Nam cho Anh hùng LLVT Nguyễn Viết Sinh - "Người chiến sỹ giao liên Trường Sơn gùi thồ hàng và dẫn quân với đoạn đường dài nhất" - tương đương một vòng trái đất.

Lê Quyết