“Nghề” diễn giả, hot nhưng không dễ

Nghề mới nhưng có lạ?

Theo một diễn giả chuyên nghiệp, cùng với sự phát triển kinh tế thì nhu cầu về nghề này ngày càng cao. Đó là lý do mà các diễn giả nước ngoài bắt đầu có mặt nhiều tại khu vực Đông Nam Á. Tuy nhiên tại Việt Nam, khái niệm diễn giả còn khá mơ hồ, dẫn đến những cách hiểu chưa đúng về nghề này. Trên thực tế nghề diễn giả (hay còn gọi là diễn thuyết trước công chúng) xuất phát từ thời Hy Lạp cổ đại. Việc soạn thảo và chuẩn bị các bài phát biểu thậm chí còn được triết gia Aristoteles ghi lại với những quy chuẩn rõ ràng.

Nghề diễn thuyết với tất cả các kỹ năng và nghệ thuật của nó luôn được duy trì và phát triển trong nhiều năm sau đó, qua thời đế chế La Mã, thời trung cổ, phục hưng, cho đến tận ngày nay. Những nhà lãnh đạo nổi tiếng trong lịch sử từ thế kỷ 20 cho đến nay như: Abraham Lincoln, Marcus Garvey, John F. Kennedy, Bill Clinton... đều gặt hái được thành công đáng kể nhờ vào tài diễn thuyết xuất chúng của mình. Ở nước ta nghề diễn giả được đánh giá là khá non trẻ mới chỉ xuất hiện từ khoảng 6 năm nay. Cũng kể từ thời điểm này một cơ hội mới đã được mở ra cho giới trẻ Việt khi nghề diễn giả bắt đầu thâm nhập vào cuộc sống, và dường như ngay lập tức, nghề này đã tạo nên sức hút lớn đến mức có nhiều bạn trẻ cảm thấy đây chính là mơ ước, là mục đích của đời mình. Thậm chí, đã có không ít bạn trẻ lầm tưởng, để trở thành diễn giả thì chỉ cần chút khả năng ăn nói là được nên ảo tưởng rằng đây chính là điều mà bấy lâu họ khát khao kiếm tìm.

Nghe lời giới thiệu của một người bạn tôi đã có dịp tham gia buổi nói chuyện của Tiến sỹ Phan Quốc Việt có chủ đề về kỹ năng ứng xử. Trong buổi thuyết trình này, thính giả được học cách khen ngợi lẫn nhau, học cách cười sảng khoái hết cỡ, và lắng nghe Tiến sỹ Việt chia sẻ về bí quyết sống hạnh phúc. Buổi nói chuyện kết thúc sau khoảng 3 tiếng đồng hồ sôi nổi liên tục. Qua buổi trò chuyện này tôi mới hiểu được phần nào về nghề diễn giả. Dù chỉ là những bài học tưởng chừng hết sức đơn giản, nhưng nó đã tạo ra động lực, sự tự tin, quyết tâm thực hiện của mỗi người. Tuy nhiên, mới nghe qua tưởng hết sức đơn giản, nhưng để đạt được “trình” đó thì không hề đơn giản. Trung bình mỗi ngày Tiến sỹ Việt đều có vài lớp để đến thuyết giảng như vậy. Vì thế việc Tiến sỹ Việt luôn bận rộn cũng là điều dễ hiểu. Cũng theo Tiến sỹ Việt thì đối tác của anh thường là các ngân hàng, các Cty có yếu tố nước ngoài, những nơi thường tổ chức các buổi diễn thuyết cho nhân viên về cách giải quyết các khó khăn vướng mắc trong công việc và cuộc sống. “Kỹ năng sống là điều hết sức cần thiết đối với mỗi người, nhưng không phải ai cũng có thể nắm bắt được những kỹ năng đó, với tư cách là người khơi gợi các kỹ năng qua những bài thuyết giảng của mình tôi luôn nỗ lực hướng người nghe tới những chủ đề như kỹ năng sống, kỹ năng thuyết trình, kỹ năng ứng xử, kỹ năng phục vụ khách hàng… cho những đối tượng khác nhau: doanh nghiệp, cá nhân, thanh thiếu niên”, Tiến sỹ Việt chia sẻ.

Trên thực tế là người nói trước công chúng, thuyết phục công chúng, sử dụng ngôn từ sắc bén tác động lên công chúng, thể hiện uy lực trước số đông chính là nhiệm vụ của một diễn giả. Từ xa xưa, những người có khả năng hùng biện đều được mọi người nể trọng và họ được xem là những người có tài năng lãnh đạo. Biết vậy, nhưng để trở thành một diễn giả xuất sắc lại là điều không dễ. Diễn giả xuất chúng phải tìm thấy được niềm vui đích thực trong công việc của mình, tìm thấy ý nghĩa trong những bài diễn thuyết và hào hứng khi đóng vai người chia sẻ, hướng dẫn hoặc tác động tích cực đến người nghe.

Bên trong một buổi thuyết trình của diễn giả liên quan tới vấn đề chứng khoán. Ảnh: Thủy Liên

Có sống được với nghề?

Theo đánh giá của những người trong nghề thì hiện tại số diễn giả ở Việt Nam chưa thực sự “dày” và cũng chỉ có một số ít có thể khẳng định được tên tuổi và sống được bằng nghề. Nhưng với họ để có thể bảo đảm được nguồn thu nhập ổn định và sống yên tâm với nghề thì cũng phải “chạy show” nhiều nơi. Thu nhập của các diễn giả tùy thuộc vào tên tuổi, theo đó mức cát - sê một buổi nói chuyện của họ có sự dao động khá mạnh từ 500.000 đồng đến trên 10 triệu đồng cho một lần diễn thuyết. Giá tiền còn tùy thuộc vào độ dài và độ phức tạp của chương trình hay khóa học. Nếu chỉ diễn thuyết suông thì sẽ rẻ hơn, giá sẽ đắt hơn nếu như lồng ghép vào đó là các chương trình đào tạo kỹ năng. Người tham gia khóa học phải trả một khoản phí. Khoản phí tổn này xê dịch trong phạm vi khá rộng. Mới nghe qua những thông số này nhiều người sẽ nghĩ rằng nghề diễn giả thực sự là một nghề hot, và nghề này có phần đơn giản khi chỉ cần có sự tự tin đứng lên “nói phét” để ra tiền, nhưng trên thực tế lại không hẳn như vậy.

Nick Vujicic với khả năng thuyết trình đi vào lòng người đã khiến hàng triệu người trên thế giới kính nể trong đó có không ít người Việt. Ảnh: TL

Quách Tuấn Khanh được biết đến như một diễn giả tinh thần được chú ý hiện nay. Theo đuổi một nghề còn khá mới lạ, dù có những khó khăn nhất định nhưng anh rất yêu nghề bởi anh đang được sống với ước mơ của chính mình và quan trọng hơn, bằng những chương trình diễn thuyết dành cho giới trẻ, anh đang góp sức khơi gợi trong họ khát khao khởi nghiệp, làm chủ cuộc đời. Khanh đã quyết định từ giã giảng đường y khoa, để rồi sau đó anh chọn Khoa Quản trị kinh doanh trường ĐH Mở – Bán công TPHCM, rồi tiếp tục học MBA ở ĐH Bách khoa. Quách Tuấn Khanh từng làm PR cho Prudential. Ở đây, anh được tiếp cận với ngành huấn luyện về tinh thần và đời sống rất mới mẻ và anh bị cuốn hút ngay. Anh khám phá rất nhiều điều kỳ diệu và bắt đầu có một ước mơ thật sự để theo đuổi: Giúp người khác thành công trong đời sống bằng lời nói. Trong nhiều năm sau đó, Quách Tuấn Khanh âm thầm rèn luyện, học hỏi để thành một diễn giả chuyên nghiệp đầu tiên tại Việt Nam. Đến nay diễn giả Quách Tuấn Khanh đã tham gia rất nhiều chương trình huấn luyện tinh thần cho các doanh nghiệp cùng các buổi diễn thuyết quy mô từ vài chục đến vài trăm người nghe với nhiều chủ đề khác nhau. Trăn trở của anh là nghề diễn thuyết còn quá mới mẻ ở Việt Nam, thói quen của người Việt là nghe miễn phí chứ ít khi chịu bỏ tiền để nghe người khác nói.

Trên thực tế nghề diễn giả được xem là một trong những nghề mới nhận được sự chú ý của không ít bạn trẻ, nhưng để theo được nghề cần phải có sự hy sinh cả về vật chất cũng như tinh thần, bởi để đạt được thành công phải trải qua sự khổ luyện, không có vinh quang nào được trải bằng sự may mắn. Những diễn giả hàng đầu như Bùi Trọng Giao, Trần Đăng Triều cũng không ít lần khẳng định rằng đam mê nghề diễn giả thì dễ chứ sống bằng nghề là không hề đơn giản. “Từ diễn giả chúng ta nghe có vẻ sang, chứ thực ra nó là cái từ rỗng tuếch, diễn giả chỉ là một người nói bình thường thôi. Một vài diễn giả hiện nay dạy làm giàu nhưng họ còn đang phải vất vả kiếm tiền”, diễn giả Bùi Trọng Giao nhận định. Diễn giả Trần Đăng Triều cũng cho rằng: “Tiềm năng phát triển của nghề này hiện nay đang rất lớn. Trong vài năm trở lại đây có một số doanh nghiệp và cá nhân diễn giả họ đánh bóng tên tuổi của mình một cách quá mức, dẫn tới những cái mộng tưởng ảo, tạo ra những hình ảnh rất bóng bảy và thực sự không còn thực tế. Quay trở lại thực tế thì tôi thấy đây là công việc rất là thời đại, đem đến giá trị cho rất nhiều người, khả năng phát triển rất cao tùy thuộc vào người diễn giả có cái tâm với nghề này hay không”.

Diễn giả Quách Tuấn Khanh tâm sự: “Nhiều người nói tôi liều khi chọn nghề này, nhưng tôi muốn là người đi tiên phong và quy tụ được nhiều người cùng chí hướng. Và thực sự nghề diễn giả không giản đơn và dễ kiếm tiền như nhiều người vẫn thường nghĩ”.

Thủy Liên