Tổng cục Hải quan phản hồi bài báo: Sau 4 năm vẫn bị truy thu thuế

Tổng cục Hải quan khẳng định, “hàng hóa các DN nhập khẩu thuộc luồng xanh” nên các DN tự khai hồ sơ hải quan và tự chịu trách nhiệm. Tuy nhiên, vấn đề không như vậy…

Chuyện “luồng xanh”, “luồng vàng”

Sau khi báo PL&XH đưa tin về việc cơ quan Hải quan ra quyết định truy thu thuế nhập khẩu từ 0% lên 10% đối với hơn 30 DN nhập khẩu vận thăng lồng từ năm 2008 – 2010 không có căn cứ pháp luật. Ngày 12-11, Tổng cục Hải quan đã có công văn số 6336/TCHQ-VP gửi báo và lý giải: “Hiện nay, ngành Hải quan đang trong quá trình cải cách, hiện đại hóa; áp dụng biện pháp quản lý rủi ro, thông quan điện tử nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho DN. Hầu hết hàng hóa xuất nhập khẩu thuộc “luồng xanh”, được miễn kiểm tra thực tế hàng hóa, chỉ kiểm tra sơ bộ hồ sơ sau đó thông quan. Luật Hải quan cũng quy định rõ nguyên tắc DN tự khai, tự chịu trách nhiệm… Đồng thời, để hạn chế việc lợi dụng sự thông thoáng trong quá trình làm thủ tục hải quan để buôn lậu, gian lận thương mại, pháp luật quy định cơ quan Hải quan có thẩm quyền tiến hành kiểm tra sau thông quan, thanh tra, kiểm tra việc làm thủ tục hải quan của DN cũng như cơ quan Hải quan”.

Văn bản này kết luận: “Như vậy, việc thanh tra, kiểm tra và kiểm tra sau thông quan để phát hiện những sai phạm, thiếu sót trong việc kê khai, tính thuế của cơ quan Hải quan là hoàn toàn đúng theo quy định của pháp luật…”.

Về việc “luồng xanh”, “luồng vàng”, một cán bộ hải quan Hà Nội giải thích: Hàng hóa XNK được phân vào 3 luồng Xanh, Vàng, Đỏ. Khi nhận được thông tin khai hải quan điện tử của DN, thông qua hệ thống xử lý dữ liệu hải quan điện tử sẽ có phân luồng theo các hình thức sau: Chấp nhận thông quan trên cơ sở thông tin khai hải quan điện tử (luồng Xanh); Kiểm tra chứng từ giấy thuộc hồ sơ hải quan trước khi thông quan hàng hóa (luồng Vàng); Kiểm tra chứng từ giấy thuộc hồ sơ hải quan và kiểm tra thực tế hàng hóa trước khi thông quan hàng hóa (luồng Đỏ).

Ngay sau khi văn bản trên được đăng tải trên trang web của Tổng cục Hải quan, ông Tuấn, Giám đốc Cty Đông Sơn bức xúc: “Để hàng hóa được vào “luồng xanh” thì bất cứ DN nào cũng phải qua “luồng vàng”, “luồng đỏ” trước. DN nào không vi phạm thủ tục hải quan một thời gian dài mới được chuyển sang “luồng xanh”. Chúng tôi nhập khẩu vận thăng lồng từ năm 2008 nhưng đến tận cuối năm 20110 hải quan Lạng Sơn mới triển khai hải quan điện tử (khi triển khai mới có khái niệm “luồng xanh”, “luồng vàng”) nên hàng hóa của chúng tôi trước đó đều có cán bộ hải quan kiểm tra thủ công rất kỹ lưỡng, xác nhận khai đúng chủng loại hàng hóa và cho thông quan”.

Ông Tuấn cũng cho biết, việc phân “luồng xanh”, “luồng vàng” chỉ là tương đối. Nếu có nghi ngờ, kể cả khi đang ở “luồng xanh” hàng hóa vẫn bị cán bộ hải quan chuyển sang “luồng vàng”, “luồng đỏ” để kiểm tra thực tế hàng hóa.

Cán bộ hải quan có vô can trong vụ việc này?

Trách nhiệm của Hải quan Hữu Nghị đến đâu?

Một cán bộ hải quan Hà Nội cho biết: “Khi DN làm thủ tục hải quan buộc phải qua 2 lần kiểm tra sau thông quan. Một của Chi cục, một của Cục”. Như vậy, việc sau 4 năm hải quan mới xác định “nhầm lẫn” khi áp mã số hàng hóa là trách nhiệm của cán bộ Hải quan Lạng Sơn. Cần khẳng định rằng, việc kiểm tra sau thông quan là quyền của cơ quan Hải quan nhưng khi xác định có sự không chính xác khi áp mã số cho hàng hóa làm thay đổi mức thuế nhập khẩu thì phải kiểm tra xem do DN khai báo gian dối hay do sự sai sót của cán bộ hải quan…”

Luật sư Vũ Lợi, Giám đốc Cty Luật Hòa Lợi cho biết: “Dù DN được tự kê khai nhưng tại khoản 2, điều 16 Luật Hải quan năm 2005 quy định về thủ tục hải quan như sau: Khi làm thủ tục hải quan, công chức hải quan phải: a) Tiếp nhận và đăng ký hồ sơ hải quan; trong trường hợp thực hiện thủ tục hải quan điện tử, việc tiếp nhận và đăng ký hồ sơ hải quan được thực hiện thông qua hệ thống xử lý dữ liệu điện tử của Hải quan; b) Kiểm tra hồ sơ hải quan và kiểm tra thực tế hàng hóa, phương tiện vận tải…”.

Trong hồ sơ nhập khẩu của Cty Đông Sơn, ở các tờ khai hải quan đều có xác nhận của cán bộ hải quan trực tiếp kiểm tra hồ sơ và thực tế hàng hóa. Cụ thể, ngày 25-8-2010 bà Nguyễn Thị Minh Hằng, Phó chi cục trưởng Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đã xác nhận vào phần kiểm tra hàng hóa số 2291 của Cty Đông Sơn như sau: “ Kiểm tra toàn bộ tời nâng kiểu thùng (vận thăng lồng) moden SC100/100 điện 380V – 30kW mới 100% xuất xứ Trung Quốc. Kiểm tra 01/01 bộ. Căn cứ kết quả kiểm tra thực tế kết luận: Hàng nhập khẩu đúng như khai của người khai báo hải quan”.

Tại Thông tư liên tịch số 06/1998/TTLT-BTC-TCHQ của Tổng cục Thuế về Xử lý truy thu thuế xuất nhập khẩu quy định rõ: “Cán bộ, nhân viên hải quan có vi phạm làm thất thu cho Ngân sách Nhà nước thì tùy theo mức độ sẽ bị xử lý vi phạm theo quy định của pháp luật”.

Ở vụ việc này, các DN đã kê khai thuế đúng theo Luật Hải quan, đúng theo mã số của nhà sản xuất, của Phòng thương mại Trung Quốc và được cán bộ hải quan xác nhận đúng và cho thông quan. Vì vậy, việc hải quan viện dẫn lý do truy thu thuế nhập khẩu và thời hiệu truy thu thuế đối với hơn 30 DN là không được dựa trên các quy định của pháp luật. Đề nghị Bộ Tài chính vào cuộc làm rõ trách nhiệm của cán bộ hải quan trong vụ việc này để các DN không bị “xử ép”….

Bài, ảnh: Phương Linh