Khẩn trương hoàn thiện cơ chế, quyết tâm khởi công đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam

Quyết tâm triển khai Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam vào cuối năm 2026.

Theo kết luận của Bộ trưởng Trần Hồng Minh, Vụ Kế hoạch – Tài chính được giao khẩn trương hoàn thành báo cáo của Bộ Xây dựng về cơ chế đặc thù, phương thức đầu tư và tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư cho dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Đây được xem là khâu then chốt nhằm tháo gỡ các vướng mắc về thể chế, tạo hành lang pháp lý đủ linh hoạt nhưng vẫn bảo đảm chặt chẽ, minh bạch cho một dự án có quy mô và tầm ảnh hưởng đặc biệt lớn.

Cùng với đó, Cục Kinh tế – Quản lý đầu tư xây dựng được giao chủ trì, phối hợp với các chủ đầu tư xây dựng tiến độ chi tiết cho toàn bộ các nhóm công việc, trong đó trọng tâm là vận dụng các cơ chế đặc thù để sớm lựa chọn tư vấn lập Báo cáo nghiên cứu khả thi, bảo đảm mốc khởi công vào cuối năm 2026 theo chỉ đạo của Chính phủ. Bộ trưởng cũng yêu cầu tham mưu thành lập các Ban Chỉ đạo của Bộ để trực tiếp điều phối, giám sát việc triển khai các dự án đường sắt quốc gia.

Trước đó, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về các dự án đường sắt trọng điểm, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc – Nam là dự án được Đảng, Nhà nước, đặc biệt là Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Tổng Bí thư Tô Lâm hết sức quan tâm. Đây không chỉ là công trình hạ tầng chiến lược mà còn là kỳ vọng lớn của Nhân dân trong việc tạo động lực phát triển mới cho đất nước.

Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Khoa học và Công nghệ rà soát toàn bộ hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn trên cơ sở kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam, từ đó lựa chọn công nghệ xây dựng đáp ứng đồng thời các yêu cầu về kỹ thuật, hiệu quả kinh tế, yếu tố chính trị – ngoại giao, an ninh quốc phòng cũng như khả năng chuyển giao công nghệ và vận hành lâu dài. Trên cơ sở đó, cần xây dựng các tiêu chí, quy định rõ ràng để lựa chọn phương thức đầu tư tối ưu, bảo đảm công khai, minh bạch, khả thi và hài hòa lợi ích giữa các chủ thể tham gia, đồng thời phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng và lợi ích nhóm.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng, trong tháng 1/2026, Bộ Xây dựng phải phối hợp với các bộ, ngành liên quan hoàn thành việc đánh giá tác động của các phương thức đầu tư, đề xuất cơ chế, chính sách phù hợp cho từng phương án để trình Chính phủ xem xét. Song song với đó là việc đẩy nhanh lựa chọn tư vấn khảo sát, hướng dẫn các địa phương triển khai ngay công tác giải phóng mặt bằng và tiếp tục hoàn thiện bộ tiêu chuẩn, quy chuẩn công nghệ cho dự án.

Về tiến độ chuẩn bị, Bộ Xây dựng cho biết đến nay đã có 11/15 địa phương rà soát nhu cầu và xác định khu tái định cư phục vụ dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam. Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng đã tiến hành kiểm đếm, lập phương án di dời các công trình điện bị ảnh hưởng. Hiện có 12/15 địa phương báo cáo nhu cầu đăng ký vốn ngân sách Trung ương để triển khai dự án.

Đối với công tác lập Báo cáo nghiên cứu khả thi, Bộ Xây dựng đang thương thảo hợp đồng để ký kết trong tháng 12/2025. Các gói thầu tư vấn liên quan đã được phê duyệt nhiệm vụ, dự toán, đánh giá tác động môi trường và đang thực hiện thủ tục lựa chọn nhà thầu, bảo đảm bám sát tiến độ chung của dự án. Đáng chú ý, Bộ Khoa học và Công nghệ đã thẩm định, công bố 37 tiêu chuẩn về đường sắt tốc độ cao, là các tiêu chuẩn chung được áp dụng rộng rãi trên thế giới, làm cơ sở kỹ thuật quan trọng cho giai đoạn tiếp theo.

Trong quá trình chuẩn bị, một số nhà đầu tư đã đề xuất triển khai tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam theo hình thức đầu tư kinh doanh. Tuy nhiên, các đề xuất này đang được xem xét thận trọng, yêu cầu phải có cơ chế đặc thù phù hợp và đánh giá kỹ lưỡng tác động tổng thể trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.

	Chính phủ yêu cầu hoàn thành tiêu chuẩn đường sắt tốc độ cao trong tháng 10/2025
	Đề xuất cho nhà đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam vay vốn lãi suất 0% trong 30 năm

Hoàng Vũ