Đồng hành hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số phát triển sinh kế, khởi nghiệp

Hội nghị tổng kết đánh giá kết quả Đoàn Thanh niên tham gia thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025.

Dự và chủ trì Hội nghị có anh Nguyễn Tường Lâm, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội LHTN Việt Nam; cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương, lãnh đạo ban, đơn vị Trung ương Đoàn, Thường trực các tỉnh, thành đoàn và đông đảo các bạn đoàn viên, thanh niên, gương thanh niên nhận Giải thưởng Lương Định Của năm 2025.

Các chương trình, hoạt động được triển khai hiệu quả, đa dạng, phù hợp với đặc điểm từng khu vực

Phát biểu tại Hội nghị, anh Nguyễn Tường Lâm, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội LHTN Việt Nam cho biết: Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025 được triển khai trên cơ sở tiếp tục kế thừa và phát huy những thành tựu từ các giai đoạn trước, với trọng tâm là với trọng tâm là giảm nghèo bền vững, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào, phát huy nội lực, bản sắc văn hóa và vai trò chủ thể của người dân, đặc biệt là thanh niên dân tộc thiểu số.

“Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã có nhiều hoạt động đồng hành, hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số phát triển sinh kế, khởi nghiệp, lập nghiệp, nâng cao năng lực, khơi dậy khát vọng vươn lên. Các chương trình, hoạt động được triển khai hiệu quả, đa dạng, phù hợp với đặc điểm từng khu vực, từng địa bàn, đặc biệt là tại các xã đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới. Bên cạnh đó, nhiều hoạt động được thiết kế sáng tạo, lấy thanh niên làm trung tâm, thu hút sự hưởng ứng tích cực của đoàn viên, thanh niên. Nhiều phương thức hay, cách làm mới trong tổ chức các chương trình, hoạt động đã được chia sẻ, nhân rộng, góp phần nâng cao chất lượng phong trào và khẳng định vai trò của tổ chức Đoàn trong tham gia thực hiện Chương trình MTQG. Đặc biệt, công tác tuyên truyền, hỗ trợ khởi nghiệp, lập nghiệp thông qua các lớp tập huấn và việc phát hiện, tuyên dương các gương thanh niên dân tộc thiểu số tiêu biểu đã tạo hiệu ứng lan tỏa tích cực, cổ vũ tinh thần nỗ lực vươn lên trong thanh niên và cộng đồng”, anh Nguyễn Tường Lâm chia sẻ.

Thực hiện chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước, dưới sự chỉ đạo của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, năm 2025, Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tiếp tục được triển khai đồng bộ trên nhiều lĩnh vực.

Chương trình không chỉ tập trung đầu tư phát triển hạ tầng, hỗ trợ sinh kế và nâng cao đời sống vật chất cho người dân mà còn góp phần bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tạo nền tảng cho phát triển bền vững vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Là lực lượng xung kích, nòng cốt, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã chủ động cụ thể hóa chương trình bằng những hoạt động thiết thực, bám sát với nhu cầu thực tiễn của thanh niên và người dân vùng cao.

Trong đó tập trung thực hiện hiệu quả các nội dung của Tiểu dự án 2 – Dự án 3: Hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, vùng trồng dược liệu quý, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; Đồng thời triển khai Tiểu dự án 3: Kiểm tra, giám sát, đánh giá, đào tạo, tập huấn tổ chức thực hiện chương trình thuộc Dự án 10.

Theo anh Nguyễn Tường Lâm, Bí thư Trung ương Đoàn, Chủ tịch Trung ương Hội LHTN Việt Nam: Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã có nhiều hoạt động đồng hành, hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số phát triển sinh kế, khởi nghiệp, lập nghiệp, nâng cao năng lực, khơi dậy khát vọng vươn lên.

Theo đó, năm 2025, Trung ương Đoàn đã tổ chức tập huấn kỹ thuật sản xuất, quản trị chuỗi giá trị và mở rộng thị trường tiêu thụ tại 3 tỉnh An Giang, Đắk Lắk, Điện Biên cho thanh niên dân tộc thiểu số thuộc các hộ gia đình khó khăn; biểu dương thanh niên, sinh viên, người có uy tín tiêu biểu, tổ chức hoạt động thu hút đầu tư, hội chợ và thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại An Giang, Đắk Lắk, Điện Biên; hỗ trợ xây dựng các mô hình sinh kế, khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh tại các xã khó khăn.

Các đội hình thanh niên tình nguyện chuyên trách được thành lập để hỗ trợ đồng bào chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật, xây dựng mô hình kinh tế phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng tập quán canh tác; chú trọng đến công tác đào tạo nghề, nâng cao trình độ học vấn và kỹ năng sống cho thanh thiếu niên dân tộc thiểu số, góp phần giảm thiểu tình trạng bỏ học, thất nghiệp và di cư tự do. Nhiều mô hình hiệu quả đã được nhân rộng như “Thanh niên lập nghiệp trên quê hương”, “Làng thanh niên lập nghiệp”, “Câu lạc bộ thanh niên phát triển kinh tế vùng cao”…

Tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật sản xuất, quản trị chuỗi giá trị, mở rộng thị trường tiêu thụ tại 3 tỉnh An Giang, Đắk Lắk, Điện Biên; biểu dương thanh niên, sinh viên, người có uy tín và các mô hình khởi nghiệp tiêu biểu tại các cụm Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ; tổ chức hội chợ, hoạt động xúc tiến tiêu thụ sản phẩm vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi; hỗ trợ xây dựng các mô hình sinh kế, khởi nghiệp tại các xã khó khăn.

Cùng với đó, công tác đào tạo, kiểm tra, giám sát được triển khai tại 12 tỉnh vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, góp phần nâng cao năng lực tổ chức thực hiện ở cơ sở. Các tỉnh, thành đoàn đã chủ động cụ thể hóa nội dung triển khai bằng nhiều mô hình phù hợp điều kiện địa phương, thu hút sự tham gia của đoàn viên, thanh niên trong phát triển kinh tế, nâng cao đời sống và bảo tồn bản sắc văn hóa, qua đó góp phần nâng cao hiệu quả thực hiện nhiệm vụ năm 2025.

Những kiến nghị và đề xuất các giải pháp trong triển khai các hoạt động

Nhân dịp này, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đã khen thưởng cho các Ban, đơn vị Trung ương Đoàn, các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc có thành tích xuất sắc trong tham gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025.

Tại chương trình, các đại biểu và thường trực các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc đã chia sẻ kinh nghiệm, khó khăn, kiến nghị và đề xuất các giải pháp trong triển khai các hoạt động của Chương trình Mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025.

Tham luận với chủ đề “Phát huy vai trò của thanh niên trong thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia” PGS.TS. Phạm Thị Tố Oanh, Trưởng Ban Kinh tế- Chính sách, Liên minh HTX Việt Nam cho rằng: Thanh niên Việt Nam thực sự là lực lượng xung kích, tiên phong trong các Chương trình, thể hiện qua việc tình nguyện tham gia các dự án giảm nghèo bền vững, hỗ trợ xây dựng nông thôn mới, bảo vệ môi trường, chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và đặc biệt là các chiến dịch tình nguyện hè, tuổi trẻ quân đội "bản lĩnh, tiên phong", tham gia giải quyết các vấn đề an sinh xã hội và quốc phòng, điển hình là các đội hình "Chiến sĩ áo xanh - Nông thôn mới" hoặc "Tuổi trẻ xung kích vì cộng đồng" trong phòng chống thiên tai, dịch bệnh…

Để phát huy vai trò thanh niên khởi nghiệp qua mô hình hợp tác xã trong thực hiện các CTMTQG. PGS.TS. Phạm Thị Tố Oanh cho rằng: Cần có các giải pháp đồng bộ từ hỗ trợ vốn, kỹ thuật, đào tạo tư duy, ứng dụng công nghệ (chuyển đổi số/xanh) đến xây dựng cơ chế phối hợp hiệu quả giữa Đoàn, chính quyền và HTX, nhân rộng mô hình hay, tạo sinh kế bền vững, gắn thanh niên với quê hương, góp phần vào mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Cùng với đó là tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức cho thanh niên về vai trò của kinh tế tập thể, HTX và trách nhiệm của họ trong phát triển kinh tế địa phương. Khơi dậy tinh thần kinh doanh, đổi mới sáng tạo, ý chí tự lực tự cường cho thanh niên lập nghiệp ngay tại quê nhà; hỗ trợ về vốn, kỹ thuật và công nghệ thông qua tiếp cận vốn ưu đãi, quỹ bảo lãnh tín dụng, các nguồn hỗ trợ từ CTMTQG.

Phát triển nguồn nhân lực và mô hình hiệu quả từ việc xây dựng các chương trình đào tạo nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao, có tư duy khởi nghiệp. Xây dựng môi trường và cơ chế phối hợp đề tạo hệ sinh thái khởi nghiệp, liên kết giữa các HTX, doanh nghiệp, cơ quan quản lý (Đoàn TNCS HCM, chính quyền) với hệ thống Liên minh HTX Việt Nam.

Đặc biệt là phát huy vai trò của tổ chức Đoàn đóng vai trò nòng cốt kết nối, hỗ trợ thanh niên tham gia thành lập, quản lý HTX; các hoạt động "Đồng hành cùng thanh niên lập thân, lập nghiệp", "Đâu cần Thanh niên có, đâu khó có Thanh niên"…

Kết luận hội nghị, anh Nguyễn Tường Lâm cho rằng: Qua các ý kiến phát biểu, có thể thấy còn rất nhiều việc phải làm và còn nhiều dư địa để triển khai. Vì vậy, đề nghị các địa phương tập trung vào một số nội dung trọng tâm như: Mỗi tổ chức Đoàn tại địa phương cần xây dựng kế hoạch hoạt động cụ thể. Không ai hiểu rõ địa bàn, thanh niên và đặc thù địa phương hơn chính các đồng chí ở cơ sở. Chỉ khi nắm chắc thực tiễn thì mới xác định được nội dung và giải pháp phù hợp. Cần biết lựa chọn việc để làm không dàn trải, lựa chọn những việc có hiệu quả, có sức lan tỏa để nhân rộng mô hình, cách làm tốt trong thanh niên.

Bên cạnh đó, phát huy vai trò của cơ sở và cán bộ Đoàn, Hội ở cơ sở giữ vai trò đặc biệt quan trọng vì trực tiếp tiếp xúc, dẫn dắt thanh niên. “Thời gian qua, chúng ta đã kiện toàn đội ngũ Bí thư Đoàn xã, bảo đảm tiêu chuẩn về trình độ chuyên môn và chính trị. Tuy nhiên, kỹ năng vận động thanh niên, kỹ năng tổ chức phong trào và năng lực thủ lĩnh ở nhiều đồng chí còn hạn chế. Những kỹ năng này không thể hình thành chỉ qua tập huấn trực tuyến mà phải được đào tạo, rèn luyện từ thực tiễn. Vì vậy, cần chú trọng lựa chọn đúng người, tổ chức đào tạo, tập huấn, cầm tay chỉ việc để xây dựng đội ngũ cán bộ cơ sở vững mạnh”, anh Lâm nói.

Để triển khai hiệu quả Chương trình trong giai đoạn tiếp theo, anh Nguyễn Tường Lâm đề nghị Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình MTQG tiếp tục quan tâm, tạo điều kiện, giao thêm nhiệm vụ cho tổ chức Đoàn trong hỗ trợ thanh niên dân tộc thiểu số phát triển kinh tế, nâng cao thu nhập, chuyển đổi số và phát huy vai trò chủ thể của thanh niên trong phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Nhân dịp này, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đã khen thưởng cho các Ban, đơn vị Trung ương Đoàn, các tỉnh, thành đoàn, đoàn trực thuộc có thành tích xuất sắc trong tham gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi năm 2025.

Quốc hội tháo gỡ “nút thắt” thu hồi đất, bồi thường và giá đất

Thái Phương