Xúc động những câu chuyện về “bông hoa đẹp” của Thủ đô

PGS.TS, Thầy thuốc Nhân dân, đại tá Nguyễn Kim Nữ Hiếu trong phần giao lưu tại Đại hội Thi đua yêu nước TP Hà Nội, giai đoạn 2025 - 2030. Ảnh: Phạm Hùng

“Bông hồng thép” trong thời chiến, trái tim thiện nguyện thời bình

Trong phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020 – 2025, Hà Nội xuất hiện nhiều tấm gương bình dị mà cao quý. Một trong những điển hình ấy là PGS.TS, Thầy thuốc Nhân dân, đại tá Nguyễn Kim Nữ Hiếu, nguyên Phó Giám đốc Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – người phụ nữ Hà Nội được mệnh danh là “bông hồng thép” trong chiến tranh và là “trái tim nhân ái” trong thời bình.

Ngay từ khi là sinh viên năm thứ 6 Trường Đại học Y Hà Nội, tháng 5/1965, bà đã viết đơn tình nguyện nhập ngũ, tham gia công tác tại Viện Quân y 9. Năm 1972, khi đang mang thai con đầu lòng, bà vẫn xung phong vượt Trường Sơn vào chiến trường Quảng Trị, phục vụ tại Đội điều trị 204 (Hương Hóa), chăm sóc thương – bệnh binh giữa mưa bom, bão đạn.

Trở lại công tác tại Viện Quân y 108, bà gắn bó nhiều năm ở các khoa Truyền nhiễm, Nhi, Y vụ, từng đảm nhiệm cương vị Phó Giám đốc Viện. Với đồng nghiệp, bà là người lãnh đạo mẫu mực, luôn tiên phong trong nghiên cứu và đổi mới, đặc biệt trong điều trị sốt rét, lỵ trực khuẩn, viêm gan – những căn bệnh từng cướp đi sinh mạng của nhiều chiến sĩ nơi chiến trường.

Khi đã nghỉ hưu, người nữ bác sĩ ấy vẫn không ngơi nghỉ. Bà tham gia công tác thiện nguyện, đồng hành cùng Hội Nữ trí thức Hà Nội, thành lập nhóm “Bạn của bạn”, hỗ trợ nạn nhân chất độc da cam, tặng học bổng cho nữ sinh khuyết tật vượt khó, góp phần xây dựng mô hình sinh kế cho phụ nữ vùng biên giới như nuôi dê, lợn rừng, trồng chè, sửa chữa trường học, nuôi dưỡng học sinh nghèo. “Còn sức là còn cống hiến” – đó là lời tâm niệm, cũng là phương châm sống của người thầy thuốc suốt đời vì cộng đồng.

GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính, thành viên Hội đồng kiến trúc - quy hoạch Hà Nội (Hội di sản văn hóa Hà Nội). Ảnh: Phạm Hùng

“Hiệp sĩ" của các di sản kiến trúc Hà Nội

Trong số những cá nhân được vinh danh “Công dân Thủ đô ưu tú năm 2025”, GS.TS.KTS Hoàng Đạo Kính, thành viên Hội đồng kiến trúc - quy hoạch Hà Nội (Hội di sản văn hóa Hà Nội là một tên tuổi lớn trong lĩnh vực bảo tồn và trùng tu di sản được nhiều người trìu mến gọi là “Hiệp sĩ" của các di sản kiến trúc Hà Nội.

Là học trò được Chủ tịch Hồ Chí Minh chọn cử sang Liên Xô học kiến trúc năm 1967, sau khi tốt nghiệp và bảo vệ luận án Phó Tiến sĩ về di sản – trùng tu (1977), ông trở về nước, dành trọn hơn nửa thế kỷ cho công cuộc gìn giữ và phát huy giá trị kiến trúc cổ Việt Nam.

Ông từng là Giám đốc Trung tâm Thiết kế và Tu bổ di tích Trung ương (nay là Viện Bảo tồn di tích), Phó Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Ủy viên Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia. Hơn nửa thế kỷ gắn bó với công tác bảo tồn giá trị văn hóa, ông đã dành trọn tâm huyết cho việc trùng tu, gìn giữ và phát huy những công trình di sản, di tích của Thủ đô. Từ Nhà hát Lớn Hà Nội, Văn Miếu – Quốc Tử Giám, chùa Kim Liên, đình Tây Đằng, làng cổ Đường Lâm, đến các biệt thự, phố cổ… đều in dấu bàn tay và trí tuệ của người kiến trúc sư am hiểu sâu sắc cả “Nho học và Tây học”.

Tại Đại hội Thi đua yêu nước TP Hà Nội giai đoạn 2025 - 2030, kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính bày tỏ về phát huy giá trị di sản Hà Nội ngày nay.

“TP Hà Nội đang bảo tồn, phát huy rất tốt di sản, di tích của mình. Hiện nay, TP Hà Nội đang phát triển vượt bậc, kiên cố, đồ sộ. Trong điều kiện hoàn cảnh, quốc tế hóa, cần phải nghĩ tới khái niệm bảo tồn rộng lớn hơn, đó là tính đặc sắc, riêng biệt, di sản, tính chất đô thị của TP Hà Nội sẽ mãi mãi là đô thị rất riêng, rất đặc sắc. Quy hoạch kiến trúc Hà Nội phải xuất phát từ chính cái hồn của Hà Nội” – kiến trúc sư Hoàng Đạo Kính chia sẻ.

Với những cống hiến xuất sắc, ông được Chủ tịch nước tặng Huân chương Lao động hạng Nhì, Thủ tướng Ba Lan trao tặng danh hiệu Hiệp sĩ của Ba Lan và Giải thưởng Bùi Xuân Phái – Vì tình yêu Hà Nội năm 2024.

Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Thị Hiền, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm với mô hình "Trường học hạnh phúc". Ảnh: Phạm Hùng

Người thắp sáng mô hình “Trường học hạnh phúc”

Cuộc giao lưu với Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Thị Hiền, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm, khiến khán phòng lặng đi vì xúc động.

Từ một giáo viên dạy tiếng Nga, không chuyên về tiểu học, không kinh nghiệm quản lý, bà Hiền đã xây dựng nên hệ thống “trường học hạnh phúc” – mô hình tiên phong của giáo dục ngoài công lập, góp phần khẳng định thương hiệu giáo dục Thủ đô.

Mở đầu, nhà giáo Nguyễn Thị Hiền trích dẫn câu nói “Không có gì là không khó, nhưng cũng không có gì là không thể” của Thủ tướng Phạm Minh Chính trong lần tham dự lễ khai giảng năm học 2022 - 2023 tại Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm. Đó không chỉ là lời động viên mà còn là triết lý sống về hành trình vượt qua bao thăng trầm để hiện thực hóa giấc mơ giáo dục tử tế, nhân văn và hội nhập.

Gần 30 năm đảm nhiệm vai trò quản lý, nhà giáo Nguyễn Thị Hiền đã kiên định với triết lý “lấy hạnh phúc của học sinh làm trung tâm”. Bà là người mạnh dạn đưa ra những quyết định mang tính đột phá, mở đường cho xu hướng giáo dục hiện đại mà sau này nhiều trường học khác noi theo.

Ba đổi mới mang tính “dấu ấn” mà bà từng gọi là “liều lĩnh đầy tin tưởng”: Đưa môn tiếng Anh trở thành môn học chính từ lớp 1, khi thời điểm đó chưa một trường công lập nào thực hiện; Tổ chức bán trú cho học sinh tiểu học, giúp phụ huynh yên tâm và học sinh có môi trường sinh hoạt toàn diện; Đưa hoạt động ngoại khóa và giáo dục kỹ năng sống, kỹ năng công dân toàn cầu vào chương trình học - điều mà sau này trở thành chuẩn mực trong giáo dục hiện đại.

Trong câu chuyện về hành trình gieo mầm “Trường học hạnh phúc”, cũng là hành trình vượt qua những nỗi đau tưởng chừng không thể nguôi ngoai.

Nhà giáo Nguyễn Thị Hiền, người được biết đến như “kiến trúc sư” của mô hình giáo dục nhân văn Trường Tiểu học dân lập Đoàn Thị Điểm, đã từng trải qua cú sốc tinh thần quá lớn. Khi mới nhận nhiệm vụ quản lý trường chưa đầy một năm, cô con gái - một giáo viên dạy tiếng Anh đột ngột qua đời.

“Trước biến cố quá lớn, tôi đã từng nghĩ bỏ nghề. Tuy nhiên, những đêm mất ngủ, tôi nhớ lại hình ảnh của các con học sinh vui chơi dưới sân, hình ảnh các cô giáo trẻ ở trường ngày đêm soạn giáo án đến 7-8h tối. Những hình ảnh đó đã tiếp thêm năng lượng cho tôi, và tôi đã đứng lên để đi làm tiếp” - nhà giáo Nguyễn Thị Hiền nghẹn ngào.

Vượt qua mất mát, bằng nghị lực và tình yêu thương vô bờ dành cho học trò, nhà giáo Nguyễn Thị Hiền cùng đội ngũ giáo viên đã tiếp tục gây dựng, phát triển hệ thống Trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm ngày càng vững mạnh.

Từ một cơ sở ban đầu, đến nay hệ thống đã có 5 cơ sở tại Hà Nội và Quảng Ninh, quy tụ hơn 10.000 học sinh và hơn 1.000 giáo viên, trở thành một trong những mô hình giáo dục tư thục tiêu biểu của Thủ đô – nơi lan tỏa triết lý “mỗi ngày đến trường là một ngày hạnh phúc”.

Từ nữ bác sĩ nơi chiến trường, kiến trúc sư của di sản, đến nhà giáo gieo mầm hạnh phúc - mỗi người là một “bông hoa đẹp” trong vườn hoa thi đua yêu nước của Thủ đô. Họ không chỉ góp phần làm rạng danh Hà Nội bằng những thành tích cụ thể, mà còn thắp lên niềm tin, khơi dậy khát vọng cống hiến, dựng xây một Thủ đô văn minh, hiện đại, đậm đà bản sắc và nhân văn, như lời Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn: “Thi đua là yêu nước, yêu nước thì phải thi đua”.

Thực tiễn phong trào thi đua yêu nước giai đoạn 2020 - 2025 đã minh chứng sinh động cho lời dạy ấy. Từ cuộc sống thường ngày, nhiều tấm gương điển hình tiên tiến, những con người bình dị mà phi thường đã lan tỏa tinh thần sống đẹp, sống có ích, đóng góp tích cực cho cộng đồng.

	Hà Nội: vinh danh 2 “Chiến sĩ thi đua toàn quốc” và 10 Công dân Thủ đô ưu tú
	Đại hội Thi đua yêu nước Thành phố Hà Nội giai đoạn 2025-2030: phát huy truyền thống Thủ đô anh hùng
	Lan tỏa những tấm gương, khơi dậy khí thế thi đua giai đoạn 2025–2030

Mộc Miên