Trào lưu chơi họ, hụi và những lỗ hổng pháp lý

Kỳ 1: Khi uy tín được kiểm chứng bằng “lòng tin”

Dễ dàng tham gia và thoải mái lựa chọn số tiền đóng, một số người vô tình đã bị cuốn vào trào lưu chơi hụi online… để rồi “tiền mất, nợ mang”.
Kỳ 1: Khi uy tín được kiểm chứng bằng “lòng tin”
Những “lỗ hổng” pháp lý cần khắc phục trong trào lưu chơi họ, hụi. Ảnh minh hoạ
LTS: Mặc dù việc chơi hụi đã được pháp luật cụ thể hóa bằng những văn bản quy định chi tiết, nhưng thực tế việc chơi hụi ngày nay lại có rất nhiều biến tướng, với nguy cơ tiềm ẩn vỡ hụi, giật hụi. Tình trạng này còn dẫn đến các vấn đề phức tạp về an ninh trật tự. Từ số báo này, ấn phẩm Pháp luật và Xã hội, Báo Kinh tế & Đô thị có loạt bài ghi nhận.

“Ngậm trái đắng” bởi chơi hụi online

Không cần quen biết, chẳng phải họ hàng thân thích, những dây hụi giá trị hàng chục, thậm chí hàng trăm triệu đồng “lấp lánh” trên các nick ảo mà người chơi không biết chủ hụi kiêm chủ nick mặt mũi trắng đen ra sao. Việc mở một dây hụi trên các nền tảng mạng xã hội rất đơn giản, chủ hụi sẽ lập ra một nhóm chat trên Facebook hoặc Zalo và đặt tên nhóm tùy sở thích. Thành viên trong nhóm đều do một tay chủ hụi add (thêm) vào, họ ở đâu, làm gì chỉ có chủ hụi biết.

Chị Đ.V.T (36 tuổi, trú tại Cần Thơ) cho biết, gần 2 năm trước, qua một người quen, chị được giới thiệu rồi tham gia vào các dây hụi do một người phụ nữ trẻ tuổi tên Mai Hường làm chủ. “Thời gian đầu, do cần vốn để xoay sở kinh doanh nên tôi tham gia rất nhiều dây hụi với những mức tiền, thời gian khác nhau. Tôi tham gia từ hụi ngày, tuần, tháng, lúc đầu thấy có đồng ra đồng vào, mình có thêm vốn làm ăn, nên không nghi ngờ gì. Tất cả thành viên đều không quen biết nhau, mà chỉ thông qua chủ hụi. Lắm lúc mình không có nhu cầu, nhưng cả nể vì chủ hụi nói còn thiếu mỗi một chân nên cũng tặc lưỡi tham gia”, chị T cho hay.

Chị T cho biết, ban đầu chị tham gia nhiều dây hụi đóng tiền mỗi ngày ở mức khoảng 500.000 đồng/ngày. Những dây hụi ngày thường có ít người tham gia, duy trì khoảng hơn 10 người. Nhưng càng về sau, chủ hụi mở càng lúc nhiều dây hụi hơn và mời gọi chị T tham gia. Theo đó, những dây hụi này là khi người tham gia muốn hốt phải tham gia đấu giá, ai để cao thì được hốt.

“Tôi tham gia hụi 1 triệu/tuần, đến ngày hốt thì ai muốn hốt sẽ đấu giá mà không có mức giới hạn. Người cần sẽ đấu mức 120.000 đồng, 140.000 đồng hoặc cao hơn. Với mức đấu giá như trên, các hụi viên chỉ phải đóng lần lượt tương ứng là 880.000 đồng hoặc 860.000 đồng hoặc cao hơn, còn người nào đã hốt thì đóng hụi 1 triệu đồng”, chị T kể.

Cũng theo chị T, người trúng đấu giá và được hốt còn phải chi hoa hồng cho chủ hụi với số tiền là 50% số tiền hụi chết. Đặc biệt, trong những đường dây hụi mà chị T tham gia, luôn xuất hiện những người sẵn sàng đẩy giá hụi lên cao hơn. “Mãi sau này tôi mới biết, đó là “chim mồi” của chủ hụi, dây hụi nào họ cũng tham gia, nhiệm vụ của họ là đẩy giá lên cao, nếu lỡ hốt thì cũng sẽ trả lại tiền cho chủ hụi. Do tham gia trực tuyến nên không ai biết gì đến nhau, tất cả chỉ diễn ra trong nhóm chát”, chị T cho biết.

Thực tế, đã có những trường hợp người chơi hụi “ăn trái đắng” từ hình thức “kinh doanh” này. Nhưng nguy cơ bị lừa đảo, mất trắng tiền là thực trạng của người chơi hụi online. Theo một người chơi hụi cho biết, không ít thành viên là mẹ bỉm sữa, để có tiền “đấu phường” phải liều vay lãi nóng từ “tín dụng đen”. Các thành viên tham gia chơi hụi online đều không tránh khỏi một kết cục chung, đó là rơi vào thế túng quẫn, vừa gồng mình gánh tiền hụi, mà còn nơm nớp lo sợ bị chủ hụi chiếm dụng, ôm tiền bỏ trốn.

Người chơi hụi đều phải tuân thủ pháp luật

Liên quan đến vấn đề này, luật sư Đinh Thị Nguyên, Giám đốc Công ty Luật TNHH Minh Nguyên Legalsun, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, để quản lý hoạt động chơi hụi, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 19/2019/NĐ-CP ngày 19/2/2019 để quy định chi tiết về cách thức hoạt động, về các đối tượng, các nguyên tắc của tổ chức họ, hụi…

Hiện nay, pháp luật quy định có 2 hình thức chơi hụi là có lãi và không có lãi. Đối với hình thức có lãi thì lãi suất do các thành viên của dây hụi thỏa thuận hoặc do từng thành viên đưa ra để được lĩnh hụi tại mỗi kỳ mở hụi nhưng không vượt quá 20%/năm của tổng giá trị các phần hụi phải góp trừ đi giá trị các phần hụi đã góp trên thời gian còn lại của dây hụi.

Pháp luật cũng quy định, chủ hụi và thành viên dây hụi phải thông báo về nơi cư trú cho các thành viên và được lập thành văn bản. Chủ hụi phải lập và giữ sổ hụi, trừ trường hợp có thỏa thuận về việc một thành viên lập và giữ sổ hụi. Trường hợp dây hụi không có chủ hụi thì các thành viên thỏa thuận giao cho một thành viên lập và giữ sổ. Thành viên dây hụi được quyền xem, sao chụp sổ hụi và cung cấp các thông tin liên quan đến dây hụi khi có yêu cầu…

Đối với trường hợp tổ chức dây hụi có giá trị các phần hụi tại một kỳ mở hụi từ 100 triệu đồng trở lên hoặc tổ chức từ hai dây hụi trở lên thì chủ hụi phải thông báo bằng văn bản cho UBND xã, phường nơi mình cư trú. Trường hợp thông tin về dây hụi đã được thông báo mà có sự thay đổi thì chủ hụi phải thông báo bổ sung bằng văn bản cho UBND xã, phường nơi cư trú về việc thay đổi đó.

Về vấn đề chơi hụi qua mạng internet (online) hiện nay phát triển rầm rộ trên nhiều diễn đàn, mạng xã hội, trang web... theo xu thế chung của sự phát triển công nghệ thông tin. Vì vậy, cần phải có sự quản lý chặt chẽ từ cơ quan chức năng, tránh xảy ra những vấn đề phức tạp, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự trên địa bàn.

(Còn nữa)

Dù pháp luật đã quy định việc tham gia hụi phải thỏa thuận bằng văn bản và có thể yêu cầu công chứng nhưng người tham gia chủ yếu thỏa thuận miệng, giấy tờ viết tay hoặc đơn giản chỉ vì tin nhau. Khi xảy ra các vụ vỡ hụi hoặc đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì rất khó được bồi thường đầy đủ. Điểm chung của những người gặp cảnh chủ hụi ảo, sàn hụi ma, chủ hụi biến mất…, là họ thường ít tìm hiểu, cập nhật những quy định pháp luật, chỉ dựa vào các nguyên tắc dân gian, trong khi đó thủ đoạn của các đối tượng lừa đảo hụi ngày càng tinh vi.

Luật sư Đinh Thị Nguyên, Đoàn luật sư TP Hà Nội

Bắt chủ hụi chiếm đoạt hơn 100 tỉ đồng của người chơi Bắt chủ hụi chiếm đoạt hơn 100 tỉ đồng của người chơi

Ngày 19/9, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bình Thuận cho biết vừa thi hành Lệnh bắt bị can để tạm giam ...

"Nữ quái" lôi kéo hơn 800 người chơi họ: những điều người chơi họ cần biết để tránh bị lừa

Theo luật sư, mức án mà đối tượng lôi kéo hơn 800 người chơi họ rồi chiếm đoạt tài sản phải chịu sẽ phụ thuộc ...

Thái An

Bản quyền thuộc về "Pháp Luật và Xã hội - Chuyên trang của Báo Kinh tế & Đô thị", chỉ được dẫn nguồn khi có thỏa thuận bằng văn bản.