Quốc hội thảo luận Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi)

Thông tin lựa chọn nhà thầu sẽ được công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia

Theo nhiều Đại biểu, Dự thảo Luật Đấu thầu (sửa đổi) đã làm rõ nhiều điểm vướng mắc cũng như lược bỏ những khâu không cần thiết để đơn giản hóa thủ tục đấu thầu.
Thông tin lựa chọn nhà thầu sẽ được công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia
Đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn ĐBQH TP Hà Nội đề nghị quy định chi tiết về nội dung của hồ sơ mời thầu

Cần quy định rõ về nội dung của hồ sơ mời thầu để hạn chế cài cắm thông tin

Nhất trí với sự cần thiết sửa đổi Luật Đấu thầu, đại biểu Huỳnh Thị Hằng Nga, Đoàn ĐBQH tỉnh Trà Vinh cho rằng : Dự thảo Luật quy địn đềh khá rõ các trường hợp hủy thầu đối với lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư. Tuy nhiên, Dự thảo Luật chưa quy định trách nhiệm của chủ đầu tư hủy thầu do quyết định sai phương thức đấu thầu, thiếu trách nhiệm hậu quả là phải hủy thầu, gây tổn hại cho nhà thầu, chậm tiến độ dự án và gây thiệt hại cho Nhà nước. Như vậy, cần bổ sung quy định trách nhiệm của chủ đầu tư trong trường hợp này. Đại biểu cho rằng nếu việc hủy thầu không chính đáng, thậm chí không có trong quy định của luật thì cần phải có chế tài chế tài xử lý.

Bên cạnh đó khi ban hành Nghị định quy định giá trị các gói thầu nên đánh giá sát hợp với điều kiện thực tiễn các gói thầu quy mô nhỏ có sự tham gia của cộng đồng. Chính phủ nên quy định hạn mức là 5 tỉ, bởi thực tế cho thấy, công trình xây dựng có sự tham gia giám sát của nhân dân thì công trình sẽ có chất lượng rất tốt. Cùng với đó, nên quy định hạn mức cao hơn so với quy định hiện hành của Nghị định 63 của Chính phủ.

Trong Dự thảo Luật có nêu rõ: trong trường hợp cần thiết có thể đưa xuất xứ hàng hóa từ một số quốc gia hoặc một số vùng lãnh thổ để đảm bảo mua được hàng hóa có chất lượng cao, tránh tình trạng đưa tiêu chí kỹ thuật chung chung, dẫn đến hàng của các nước trong khu vực cùng tiêu chí kỹ thuật, giá rẻ nhưng chất lượng không tốt. Theo Đại biểu Hoàng Văn Cường, Đoàn ĐBQH TP Hà Nội thì quy định như vậy sẽ khắc phục tình trạng như một số Đại biểu nêu trong ngành y tế không mua được thuốc tốt, với giá rẻ.

Ngoài ra, hạn chế lớn nhất trong đấu thầu trong thời gian vừa qua là số lượng tham gia dự thầu rất ít, kể cả đấu thầu trên mạng (bình quân hơn 1 hồ sơ). Điều đó chứng tỏ tính cạnh tranh không cao, nguyên nhân có thể thông tin được cài cắm trong hồ sơ mời thầu, làm hạn chế những nhà thầu tham gia.

Chính vì vậy, để hạn chế việc cài cắm thông tin cần quy định rất rõ trong hồ sơ mời thầu, trong Luật Đấu thầu nên dành một chương quy định thật chi tiết những nội dung của hồ sơ mời thầu.

Về đấu thầu mua sắm tập trung, là nhằm mục tiêu nhằm tạo điều kiện cho đơn vị mua sắm số lượng nhỏ, có một số hàng hóa rất đặc thù, không thể mua sắm được hoặc nhiều đơn vị cùng mua sắm một loại hàng hóa tập trung sẽ ưu việt hơn, giá rẻ hơn, chọn nhà cung cấp tốt hơn. Như vậy, đấu thầu tập trung không có nghĩa là triệt tiêu các đơn vị không được tự đấu thầu mua sắm.

Theo đó, kết quả đấu thầu tập trung được dùng vào mục đích là mua sắm thay cho các đơn vị đã đăng ký và khi có được thông tin về giá cả về đấu thầu mua sắm tập trung - đây chính là thông tin tham chiếu để những đơn vị khác chưa đăng ký đấu thầu tập trung, sẽ giải quyết được thời gian chờ đợi đến kỳ.

Đấu thầu mua sắm là một công việc hết sức phức tạp, có tính chuyên môn rất sâu, không phải ai cũng hiểu được kỹ thuật đấu thầu, thị trường trong nước và thế giới. Vì vậy cần phải có những người chuyên nghiệp, nhưng trong quy định của pháp luật chỉ có một điều duy nhất về tổ chuyên gia đấu thầu và không có tiêu chuẩn cụ thể như thế nào.

Đồng quan điểm với Đại biểu Hoàng Văn Cường, Đại biểu Khương Thị Mai, Đoàn ĐBQH tỉnh Nam Định cho rằng: Để khắc phục những tồn tại đã được được chỉ ra trong thời gian qua, phải quy định chi tiết về hồ sơ mời thầu, tránh việc đưa ra nhiều thông số kỹ thuật đối với gói thầu mua sắm hoặc đưa những chỉ tiêu về kinh nghiệm tổ chức thực hiện dự án hoặc hồ sơ gói thầu nhằm hạn chế nhà thầu tham gia, hồ sơ phải thật rõ ràng, cụ thể...

Bên cạnh đó, cần quy định chi tiết tiêu chuẩn hồ sơ mời thầu. Dự án đầu tư kinh doanh cần cân bằng giữa lợi ích trước mắt và lợi ích lâu dài; lợi ích lâu dài phải căn cứ vào mục tiêu kinh tế, xã hội và môi trường để chọn được nhà đầu tư đích thực thực hiện dự án cũng như giải quyết được vấn đề phát triển bền vững, tạo ra nguồn thu ngân sách NN thông qua chính sách thuế.

Bổ sung quy định về tư cách, tiêu chuẩn năng lực, kinh nghiệm của các nhà thầu phụ

Góp ý về tư cách hợp lệ của nhà thầu, nhà đầu tư , Đại biểu Cầm Hà Chung, Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ đề nghị bổ sung tư cách hợp lệ của nhà thầu phụ. Theo đó, bổ sung quy định cụ thể giá trị tối đa theo tỉ lệ phần trăm giá trị hợp đồng mà nhà thầu chính được phép chuyển nhượng cho nhà thầu phụ.

Thông tin lựa chọn nhà thầu sẽ được công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia
Đại biểu Cầm Hà Chung, Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Thọ đề nghị bổ sung tư cách hợp lệ của nhà thầu phụ

Điều này để tránh nhà thầu chính lợi dụng quy định trong Dự thảo Luật để kí kết với nhà thầu phụ với tỉ lệ cao, đồng thời khắc phục tình trạng các nhà thầu sử dụng năng lực, thậm chí các mối quan hệ thân quen để tham dự các gói thầu, sau đó mua bán, chuyển nhượng hoặc đưa các nhà thầu có năng lực yếu vào thực hiện gói thầu làm ảnh hưởng đến chất lượng công trình. Bên cạnh đó, việc nhà thầu chính và nhà thầu phụ đã tồn tại nhiều năm song hành với nhau.

Tuy nhiên, pháp luật hiện hành không quy định yêu cầu về năng lực, kinh nghiệm đối với nhà thầu phụ khi ký kết hợp đồng với nhà thầu chính. Do vậy, để đảm bảo chất lượng và tiến độ công trình, đại biểu Cầm Hà Chung đề nghị bổ sung các quy định trong dự thảo Luật về tư cách, tiêu chuẩn năng lực, kinh nghiệm các nhà thầu nói chung và các nhà thầu phụ nói riêng.

Về thông tin đấu thầu, cần nghiên cứu quy định cụ thể hơn về đăng tải thông tin đối với dự án là nội dung gì, thông tin dự án nhưng phải liên quan đến lựa chọn nhà thầu thì cần quy định cụ thể.

Liên quan đến quy định đấu thầu trước, đây là quy định mới cho phép chủ đầu tư triển khai một số hoạt động chuẩn bị lựa chọn nhà thầu, tổ chức lựa chọn nhà thầu ở một số công đoạn nhằm rút ngắn thời gian thực hiện dự án. Tuy nhiên, khi triển khai thực tế sẽ khó làm vì cơ bản các dự án chậm tiến độ giải ngân kém hiện nay là do công tác đền bù, hỗ trợ, tái định cư bị vướng mắc, trong khi các dự dự án mới chưa được phê duyệt thì chưa xác định được hướng tuyến nên chưa xác định được phạm vi giải phóng mặt bằng để thực hiện trước công tác đầy đủ, hỗ trợ tái định cư. Do vậy, để linh động, hiệu quả và triển khai nhanh, đề nghị giao Chính phủ quy định chi tiết vấn đề này.

Phát biểu tiếp thu ý kiến đóng góp của các Đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết: Để khắc phục tình trạng gian lận thông thầu, tham nhũng trong hoạt động đấu thầu, Dự thảo Luật cũng đã đưa ra rất bổ sung, quy định rất nhiều các quy định để tránh hiện tượng này. Theo đó, đã bổ sung hoàn thiện các quy định về hồ sơ mời thầu để làm sao chống hiện tượng cài cắm tiêu chí; đẩy mạnh đấu thầu qua mạng để đảm bảo tính công khai, minh bạch; yêu cầu tất cả các thông tin về quá trình lựa chọn nhà thầu, trong đó bao gồm có cả các chất lượng hàng hóa và dịch vụ công trình và được công khai trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia; thiết lập hệ thống cơ sở dữ liệu quốc gia về nhà thầu để phục vụ cho việc đánh giá uy tín của các nhà thầu và chất lượng của các hàng hóa cung cấp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý NN.

Về tháo gỡ những vướng mắc trong hoạt động đấu thầu, mua sắm thuốc, trang thiết bị y tế, Bộ trưởng chia sẻ và tán thành với nhiều ý kiến đại biểu Quốc hội cần có quy định rõ ràng, cụ thể về nội dung này. Dự thảo Luật đã thiết kế chương có quy định về vấn đề này và có một số điều khoản ở các chương khác quy định những vấn đề liên quan đến y tế. Bộ trưởng cho biết sẽ rà soát lại để đầy đủ, bao quát tạo thuận lợi trong quá trình mua sắm các trang thiết bị y tế.

Về vấn đề đơn giản hóa các thủ tục cắt giảm thời gian chi phí trong đấu thầu, Dự thảo Luật đã thiết kế theo hướng đẩy mạnh lộ trình áp dụng đấu thầu qua mạng; đồng thời cắt bỏ, loại bỏ các thủ tục ở cấp trung gian; cho phép chủ đầu tư được mua bổ sung các hàng hóa dịch vụ mà phát sinh trên cơ sở hợp đồng đã thực hiện trước đó; cho phép thực hiện trước một số các hoạt động để chuẩn bị đấu thầu để rút ngắn thời gian thực hiện.

Sẽ đăng công khai các biển số xe ô tô dự kiến đấu giá trước 45 ngày
Lĩnh vực Thông tin và Truyền thông được lựa chọn để trả lời chất vấn của các Đại biểu Quốc hội

Đăng Khôi

Bản quyền thuộc về "Pháp Luật và Xã hội - Chuyên trang của Báo Kinh tế & Đô thị", chỉ được dẫn nguồn khi có thỏa thuận bằng văn bản.