Chuyển biến tích cực về thanh toán không dùng tiền mặt

Thanh toán không dùng tiền mặt mang lại nhiều tiện ích

Đề án hướng tới 4 mục tiêu chính

Theo Hiệp hội Ngân hàng Việt Nam, năm 2021 so với 2020, chỉ số tăng trưởng thanh toán không tiền mặt lần lượt đối với số lượng và giá trị như sau: Kênh Internet: 48,8% - 32,6%, điện thoại di động: 76,2% - 87,5%, QRcode lên đến 200%. tỷ trọng rút tiền mặt qua ATM giảm từ 26% xuống 12%. Các ngân hàng mong muốn được phép thanh toán không xác thực với món nhỏ lẻ để đẩy mạnh thanh toán số hơn nữa.

Kết quả đạt được cho thấy đang có sự chuyển dịch mạnh mẽ sang các phương tiện điện tử thay thế cho tiền mặt. Đây cũng là một trong các mục tiêu của Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam.

Ông Lê Văn Tuyên, Phó Vụ trưởng vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước chia sẻ, Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021-2025 tại Quyết định số 1813/QĐ-TTg ngày 28/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ hướng tới 4 mục tiêu chủ yếu sau:

Thứ nhất, tạo sự chuyển biến tích cực về thanh toán không dùng tiền mặt với mức tăng trưởng cao; phổ cập, đưa việc sử dụng các phương thức, phương tiện thanh toán này trở thành thói quen của người dân ở khu vực đô thị và tạo sự lan tỏa, mở rộng ra các địa bàn nông thôn, vùng sâu, vùng xa; giảm chi phí xã hội liên quan đến tiền mặt.

Thứ hai, ứng dụng mạnh mẽ các thành tựu của cuộc cách mạng công nghệ 4.0 để đổi mới, phát triển hạ tầng thanh toán, phát triển dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt an toàn, tiện ích, đáp ứng tốt nhu cầu thanh toán ngày một tăng, yêu cầu ngày càng cao của người dân và DN.

Thứ ba, bảo đảm an ninh, an toàn, bảo mật trong hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt; góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, giám sát của các cơ quan quản lý Nhà nước, minh bạch hóa các giao dịch thanh toán trong nền kinh tế.

Thứ tư, phấn đấu đạt một số mục tiêu tăng trưởng sử dụng phương tiện, dịch vụ thanh toán không dùng tiền mặt như từ 80% người dân từ 15 tuổi trở lên có tài khoản giao dịch tại ngân hàng hoặc các tổ chức được phép khác, tỷ lệ cá nhân, tổ chức sử dụng phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt qua các kênh thanh toán điện tử đạt 40%….

Cũng theo đại diện Vụ Thanh toán, Ngân hàng Nhà nước đã tập trung triển khai một số giải pháp thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt, trong đó có việc hoàn thiện hành lang pháp lý và cơ chế, chính sách. Theo đó, Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, hướng tới mục tiêu phát triển các mô hình ngân hàng số, gia tăng tiện ích, trải nghiệm khách hàng và thực hiện mục tiêu tài chính toàn diện, đẩy ứng dụng công nghệ mới, tiên tiến theo hướng tự động hóa quy trình, tối ưu hóa hoạt động nghiệp vụ.

Đồng thời chỉ đạo nâng cấp, phát triển hệ thống thanh toán điện tử liên ngân hàng, hệ thống chuyển mạch tài chính và bù trừ điện tử, hệ thống thanh toán của các ngân hàng đảm bảo hoạt động an toàn, hiệu quả và có khả năng kết nối, tích hợp với các hệ thống khác, mở rộng hệ sinh thái thanh toán số để phục vụ thanh toán trực tuyến…

Bên cạnh đó, những năm gần đây, thanh toán điện tử trong khu vực Chính phủ, dịch vụ hành chính công được Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương cũng tích cực được đẩy mạnh. Một trong những giải pháp quan trọng là việc ra mắt Cổng Dịch vụ công Quốc gia chính thức vào ngày 9/12/2019. Theo đó, nhiều nhóm dịch vụ công đến nay đã được triển khai thanh toán bằng các phương thức điện tử đem lại sự thuận tiện, nhanh chóng cho người dân, thay vì phải đến trực tiếp nộp tiền mặt để nộp các loại thế, phí.

Thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt

Ông Lê Thanh Hà, đại diện Chi hội thẻ, Hiệp hội Ngân hàng cho rằng, để có thể khuyến khích khách hàng tham gia nhiều hơn trong các hoạt động thanh toán không dùng tiền mặt, vấn đề căn bản là chính sách giá và quản trị rủi ro. Với vai trò ngân hàng hiện nay, bên cạnh cung cấp sản phẩm, nỗ lực giảm chính sách giá đưa đến người dân giá hợp lý và an toàn nhất. Tuy nhiên, việc phòng rủi ro, an toàn, bảo mật cần được đặt lên hàng đầu, tuân thủ chặt chẽ quy định quốc tế tại thị trường Việt Nam.

Bà Phan Thị Thanh Hà, Phó GĐ Trung tâm thẻ Ngân hàng Nông Nghiệp (Agribank) cho biết, các giao dịch bằng thẻ và trên điện thoại của Agribank đều miễn phí giống như nhiều ngân hàng khác. Thậm chí, khi chi tiêu bằng thẻ Agribank, khách hàng còn được hoàn tiền. Agribank còn tạo thuận lợi khách hàng bằng phương thức chuyển tiền 24/7 và hạn mức lớn đến 3 tỷ đồng. Khách hàng có thể chủ động khai báo hạn mức trên điện thoại.

Để góp phần thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong lĩnh vực dịch vụ công đã được triển khai thời gian qua, Phó Tổng GĐ Napas Nguyễn Quang Minh cho biết: Hiện nay, Napas đã hoàn thành kết nối hạ tầng thanh toán tới 48 địa phương, 15 đơn vị là các bộ, cục, cơ quan cung cấp dịch vụ công để cung cấp dịch vụ dịch vụ thanh toán trực tuyến cho 5 nhóm dịch vụ trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia gồm: Nộp bảo hiểm xã hội, thuế bất động sản, nộp phạt vi phạm giao thông, tạm ứng án phí và thanh toán phí, lệ phí.

Các phương thức thanh toán không dùng tiền mặt do Napas triển khai gồm thanh toán qua thẻ chip do các ngân hàng phát hành, thanh toán qua số tài khoản ngân hàng và phương thức thanh toán bằng mã VietQR mới được triển khai phối hợp cùng 2 ngân hàng là NCB và Nam Á Bank vào tháng 1 năm nay. Qua đó, Napas mong muốn đem đến sự đơn giản, thuận tiện và an toàn khi người dân tiếp cận, sử dụng thanh toán các loại dịch vụ công tại Cổng dịch vụ công quốc gia.

Thời gian tới, Napas sẽ tiếp tục mở rộng triển khai thanh toán nhiều dịch vụ như học phí, viện phí trên Cổng dịch vụ công quốc gia, từ đó nhân rộng mô hình trên nhiều kênh thanh toán khác.

Nguyễn Đăng