Nền kinh tế số Việt Nam đang dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng trong khu vực ASEAN

Phát triển kinh tế số là “con đường dẫn đến tương lai của Việt Nam”

Kinh tế số có nhiều tiềm năng

Tại Hội thảo chuyên đề "Phát triển các mô hình kinh doanh mới trong tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045", Phó Trưởng ban Kinh tế Trung ương Nguyễn Thành Phong cho biết, Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 đã xác định mục tiêu Việt Nam thuộc nhóm 50 nước dẫn đầu về chính phủ điện tử, mục tiêu đến năm 2025, kinh tế số chiếm 20% GDP; tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 10%. Đến năm 2030, kinh tế số chiếm 30% GDP; tỷ trọng kinh tế số trong từng ngành, lĩnh vực đạt tối thiểu 20%.

Theo báo cáo "Nền kinh tế số Đông Nam Á năm 2019" công bố ngày 3-10-2019, nền kinh tế số Việt Nam năm 2019 trị giá 12 tỷ USD (đóng góp 5% GDP quốc gia trong năm 2019), cao gấp 4 lần so với giá trị của năm 2015 và dự đoán chạm mốc 43 tỷ USD vào năm 2025.

Nền kinh tế số Việt Nam, cùng Indonesia, đang dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng trong khu vực Đông Nam Á với trung bình 38%/năm so với 33%/năm của cả khu vực tính từ năm 2015 đến nay. Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là 2 trong 7 TP lớn phát triển nền kinh tế số của khu vực.

Theo ông Nguyễn Thế Quang- Phó cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương), kinh tế số đang trở thành xu hướng phát triển quan trọng được nhiều nước nghiên cứu, ứng dụng và phát triển. Phát triển kinh tế số là cơ hội lớn để Việt Nam thu hẹp khoảng cách với các nước phát triển. Chưa bao giờ được chứng kiến quá trình chuyển đổi số một cách nhanh và sâu sắc như năm 2020 và 2021. Với dân số gần 100 triệu người, Việt Nam được đánh giá một trong những quốc gia phát triển kinh tế số ở mức khá trong khu vực ASEAN.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Thành Phong chỉ rõ, kinh tế số phát triển tại Việt Nam chủ yếu vẫn là nền tảng giao dịch và được phát triển dựa trên các nền tảng sáng tạo có sẵn của thế giới như: Facebook, Google, Youtube, Lazada, Shopee... Những nền tảng phát triển bởi Việt Nam còn hạn chế, tập trung chủ yếu ở các nền tảng thương mại điện tử như: Tiki, Sendo, Thegioididong, Dienmayxanh, FPTshop. Khả năng cạnh tranh so với các nền tảng thương mại lớn của các tập đoàn/Cty đa quốc gia chưa thực sự cao.

Bên cạnh đó, mức độ chủ động tham gia phát triển nền tảng kinh doanh tại Việt Nam cũng còn nhiều yếu kém và tự phát. Thể chế, chính sách còn nhiều bất cập. Cơ cấu và chất lượng nguồn nhân lực chưa đáp ứng được yêu cầu.

Cần thúc đẩy kinh tế số phát triển hơn nữa

Ông Toni Kristian Eliasz, chuyên gia giải pháp kỹ thuật số cho rằng, kinh tế số chính là con đường dẫn tới tương lai của Việt Nam. Mặc dù ngành cơ khí chế tạo vẫn đang được xem là xương sống của nền kinh tế Việt Nam, tuy nhiên, để bổ sung vào thị phần rất cao của ngành này, hay các ngành như dịch vụ, xuất khẩu… thì việc áp dụng những công nghệ mới có vai trò rất quan trọng và các công nghệ mới này, cùng với kinh tế số, chính là động lực tăng trưởng cho Việt Nam trong tương lai.

Nhìn chung lĩnh vực kinh tế số của Việt Nam có những bước phát triển đáng kể. Việt Nam đang có xếp hạng tốt về việc tiếp cận công nghệ, Internet; kết nối căn bản; các khung pháp lý về giao dịch số cũng đang được phát triển, kỹ năng số có thay đổi nhanh... Tuy nhiên, nền kinh tế số của Việt Nam vẫn còn những điểm yếu như đầu tư hạ tầng số còn chậm, cơ sở dữ liệu còn đang bị phân mảng, đổi mới sáng tạo còn thấp so với các nước khác, chuyển đổi số vẫn còn phân tán, tách biệt giữa các cơ quan, bộ ngành, địa phương khác nhau,... Ông Toni Kristian Eliasz cho hay.

Để nâng cao chỉ số chuyển đổi số của các địa phương và cải thiện xếp hạng quốc tế chính phủ số của Việt Nam, ông Vũ Kiêm Văn- Phó Tổng thư ký Hội Truyền thông số Việt Nam kiến nghị: Sự quan tâm của người đứng đầu về chuyển đổi số phải được cụ thể hóa bằng nghị quyết, chương trình, kế hoạch hành động.

Cần xây dựng kiến trúc chính quyền điện tử, kế hoạch phát triển hàng năm và 5 năm cùng với quy định thống nhất về chia sẻ thông tin, dữ liệu. Đặc biệt, cần nâng cao khả năng tiếp cận của người dân, khuyến khích người dân lựa chọn các dịch vụ công trực tuyến thiết yếu; chính quyền đảm bảo cung cấp đầy đủ, cập nhật thông tin cho người dân trên môi trường đa kênh…

Nguyễn Đăng