Kỳ 10: Nam phạm nhân đang đếm từng ngày được ra trại...

Gần nửa đời người trong trại

Bách là người Bắc Ninh nhưng từ nhỏ đã theo gia đình vào Đắl Lắk lập nghiệp. Thời gian sinh sống tại xã Ea Khal, huyện Ea Hleo, (Đắk Lắk), Bách phạm tội giết người, trộm cắp tài sản nên bị kết án chung thân. Ngày 26-10-1993, Bách về trại giam Gia Trung thi hành bản án.

Thời gian đầu cải tạo do suy nghĩ nhiều về chuyện gia đình trong khi bản thân đang chịu mức án dài, không biết ngày nào mới được trở về nên Bách nảy sinh tư tưởng chán nản, tiêu cực. Theo lời phạm nhân này thì ngày đó ông ta thường xuyên vi phạm nội quy của trại, bị xử lý kỷ luật. Bách bảo ngày đó chuyện viết bản kiểm điểm, vào buồng kỷ luật đối với ông ta đã thành quen rồi. Không chỉ cán bộ giáo dục gọi lên nói chuyện, đả thông tư tưởng, Bách còn được Ban giám thị gọi hỏi.

Đặc xá là động lực thôi thúc những phạm nhân cố gắng chấp hành thật tốt, tích cực tham gia học tập và lao động

Qua những lần được Ban giám thị gọi lên nói chuyện, giáo dục và khuyên nhủ, chỉ cho cái sai, cái phải nên làm đã giúp người đàn ông này dần dần nhận thức được vị trí của mình để từ đó quyết định thay đổi. Bách bảo ban đầu cũng chưa nghe ngay đâu vì nghĩ cán bộ có ở hoàn cảnh của mình đâu mà hiểu. Nhưng rồi thấy cán bộ cũng phải sống xa gia đình, mỗi tháng được về thăm nhà một lần vào 2 ngày nghỉ cuối tuần, mọi công việc đối nội, đối ngoại, thu vén cho gia đình đều chỉ gói gọn trong 2 ngày đó rồi lại phải vào đơn vị. Bình thường thì thế, nếu trong trại xảy ra chuyện như đợt dịch bệnh covid năm ngoái và hiện giờ thì không ai được ra khỏi đơn vị, có khi vài tháng phải thường xuyên có mặt ở trại, làm gì có chuyện được về qua nhà. Mọi việc ở hậu phương từ chăm sóc bố mẹ già ốm đau hay dạy dỗ con thơ học hành đều phó thác cho người thân. Đấy là chưa kể có gia đình cả vợ chồng đều công tác trong trại thì con cái phải gửi cho cho người thân nuôi dạy hộ…

Những điều đó đã tác động đến suy nghĩ của Bách, khiến ông ta từng bước thay đổi nhận thức của mình. Vậy là lại cố gắng để không làm phiền cán bộ; cố gắng để bản thân được tốt lên, Bách không ngờ sự nỗ lực của mình đã đem lại kết quả nhiều hơn mong đợi. Đó chính là việc được giảm án tù từ chung thân xuống án có thời hạn. Bách bảo cơ hội trở về đoàn tụ với gia đình đã hiện ra trước mắt nên mỗi khi nghĩ đến ngày đoàn viên, lòng dạ ông ta lại thêm háo hức. Với suy nghĩ có lỗi phải sửa, Bách chăm chỉ lao động, chấp hành tốt mọi nội qui của trại và nhiều năm liên tục được bình bầu xếp loại khá.

Đếm thời gian chờ ngày ra trại

Trong bài phát biểu cảm tưởng của mình về đặc xá năm 2021, nhất là khi biết bản thân lại có tên trong danh sách xét đề nghị đặc xá, Bách viết: “Ngày 12-7 vừa rồi, tôi cùng các phạm nhân trong phân trại số 1 trại giam Gia Trung được nghe Giám thị trại giam Gia Trung công bố Quyết định đặc xá năm 2021 của Chủ tịch nước và phân tích các điều kiện, tiêu chuẩn để được xét đặc xá. Sau khi nghe xong, không chỉ riêng bản thân tôi mà tất cả phạm nhân trong phân trại số 1 rất là vui mừng và phấn khởi như đang ở trong bóng tối tìm thấy ánh sáng, thấy niềm tin và hy vọng vậy. Đặc xá thể hiện chính sách nhân đạo của Đảng và Nhà nước đối với những người phạm tội như chúng tôi. Đặc xá đã tác động mạnh đến tâm lý của chúng tôi, đem lại cho chúng tôi khát vọng hoàn lương, khát vọng được sớm trở về với gia đình, với bạn bè, xã hội và làm lại cuộc đời. Đặc xá còn là động lực thôi thúc những phạm nhân chưa đủ điều kiện cố gắng chấp hành thật tốt, tích cực tham gia học tập và lao động, chờ đợi cơ hội tiếp theo… ”

Gần nửa cuộc đời sống trong trại giam, Bách bảo nghĩ tới ngày về háo hức lắm nhưng hồi hộp thì nhiều hơn. Cũng phải thôi bởi người đàn ông này đã sống gần 27 năm trong trại giam, làm sao có thể một sớm một chiều bắt nhịp ngay được với cuộc sống đương đại.

Hỏi Bách có lo lắng không, ông ta thành thật: “Nói không lo là không nói đúng với lòng mình. Mặc dù những ngày này thay vì phải đi lao động thì chúng tôi được lên hội trường nghe cán bộ phổ biến kiến thức pháp luật, nói chuyện về những đổi thay ở bên ngoài. Nhưng mà cũng không nên nghĩ quá nhiều làm gì, sắp được về nhà rồi thì cứ vui đã rồi sau đó từ từ cùng gia đình bàn tính, miễn sao không làm gì phạm pháp nữa”.

Phạm nhân Nguyễn Thế Bách là một trong số 69 phạm nhân đang cải tạo ở trại giam Gia Trung (Bộ Công an) có đủ điều kiện, tiêu chuẩn được đề nghị đặc xá năm 2021...

(Còn nữa)

Kỳ 9: Mong được người thân đón nhận...

Nguyễn Vũ - Hà My