Điều đặc biệt về chàng trai giành huy chương vàng Olympic Vật lý lần đầu tiên trong lịch sử

Tỏa sáng sân chơi quốc tế

Với thành tích thí sinh có tổng điểm cao nhất và điểm thực hành cao nhất tại cuộc thi AphO năm 2021, Nguyễn Mạnh Quân xuất sắc nhận huy chương vàng lịch sử Olympic Vật lý châu Á – Thái Bình Dương (Aph0) năm 2021, và được Chủ tịch APhO năm 2021 tặng Bằng khen. Đây là lần đầu tiên học sinh Việt Nam đạt được thành tích này khi tham gia APhO.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ tặng hoa chúc mừng 8 em học sinh đội tuyển quốc gia Việt Nam giành thành tích cao tại APhO 2021

Không giấu nổi cảm xúc vỡ òa, Quân chia sẻ em từng không đặt áp lực khi đến với cuộc thi nên cảm thấy bất ngờ và không nghĩ bản thân có cơ hội được đứng trên bục vinh danh.

Quân cho biết, do tình hình dịch bệnh Covid-19 trên toàn cầu nên kỳ thi AphO được tổ chức theo hình thức thi trực tuyến, gồm hai bài thi là lý thuyết và thực hành. Mỗi bài thi diễn ra trong 300 phút (5 giờ đồng hồ). Bài thi thực hành được xây dựng dưới dạng thí nghiệm mô phỏng với những tham số được lấy từ thí nghiệm thực., trên phần mềm mô phỏng được lập trình công phu, giao diện thân thiện. Bài thi năm nay được đánh giá hay về nội dung khoa học nhưng phần lý thuyết và thực hành khá dài và khó.

Nhớ lại những giờ phút căng thẳng, Quân kể: “Đề thi lý thuyết năm nay rất dài và khó nên lúc đầu em gặp khá nhiều khó khăn để bắt nhịp. Đề thi thực hành khiến em mất nhiều thời gian để hoàn thành. Ở những phút đầu em đã gặp khó khăn. Nhưng sau khi bình tĩnh lại, em đã hoàn thành tốt bài thi”.

Nguyễn Mạnh Quân chia sẻ về cảm xúc sau thành tích Huy chương vàng Olympic Vật lý châu Á – Thái Bình Dương (Aph0) năm 2021

Có nhiều kinh nghiệm cọ xát trước mỗi cuộc thi, Quân cho rằng, yếu tố kỹ năng, kiến thức và tâm lý đều vô cùng quan trọng. Yếu tố tâm lý, em đã rèn cho mình khá vững vàng trong những năm qua. Còn về kiến thức và kỹ năng qua các cuộc thi sẽ bổ trợ cho nhau. Quan trọng trong mỗi kỳ thi, bản thân phải cân bằng được tâm lý để bình tĩnh làm bài thi có kết quả tốt nhất.

Với thành tích đáng nể trong kỳ thi lần này, Quân vinh dự được lựa chọn là một trong năm “hạt giống” tham gia tập huấn đội tuyển dự thi Olympic Vật lý quốc tế năm 2021. Quân đặt mục tiêu sẽ cố gắng ôn tập thật tốt để đem về thành tích cao nhất trong kỳ thi tới.

“Theo kế hoạch của đội tuyển, chúng em sẽ tập trung ôn luyện từ 1 tháng rưỡi đến 2 tháng để chuẩn bị cho kỳ thi Olympic quốc tế. Em sẽ cố gắng ôn luyện tốt và cân bằng việc học và nghỉ ngơi để chuẩn bị tâm thế tốt nhất tham dự kỳ thi. Em sẽ nỗ lực hết sức để đạt giải cao”, Nguyễn Mạnh Quân cho biết.

Từ “hạt giống” đội tuyển trong nước

Trước khi đạt kết quả tự hào tại AphO năm 2021, Nguyễn Mạnh Quân đã tham gua và đạt được nhiều thành tích cao: Huy chương vàng và giải thí sinh đạt điểm cao nhất toàn cuộc thi (Absolute Winner) năm 2019; HCV Châu Á – Thái Bình Dương môn Toán năm 2015 tại Singapore; HCV IMC Toán học trẻ Quốc tế năm 2016 tại Thái Lan; Thủ khoa đầu vào lớp 10 khối chuyên Toán của TP Hà Nội.

Thành tích đạt được hôm nay chính nhờ “cái nôi” yêu thích và say mê khám phá khoa học ngay từ nhỏ. Quân kể, em có may mắn khi được sinh ra trong gia đình đã có sẵn nền tảng với những bộ môn khoa học tự nhiên. Mẹ là giáo viên dạy Hóa học nên em thường xuyên được tiếp xúc với những kiến thức về khoa học tự nhiên theo cách dễ hiểu nhất.

Niềm đam mê khoa học trong em cứ lớn dần từ những trang sách khoa học dành cho thiếu nhi và những câu đố khoa học vui của mẹ. Có lẽ vì thế, những lý thuyết, những con số, định lý, định luật không hề khô khan, trái lại trở nên rất sinh động. Điều này thúc đẩy em say mê và khám phá môn Vật lý.

Nguyễn Mạnh Quân từng 2 năm liên tiếp giành giải Nhất quốc gia môn Vật Lý (năm lớp 11 và lớp 12). Năm 2019, Quân được lựa chọn tham gia kỳ thi Olympic Thiên văn và Vật lý thiên văn quốc tế và giành huy chương Vàng với số điểm tuyệt đối. Cậu học trò chuyên Lý của trường Ams còn có thành tích “khủng” khi đạt điểm SAT tuyệt đối với 1600/1600 và 8.0 IELTS.

Nguyễn Mạnh Quân ước mơ trở thành nhà khoa học Vật lý. (Ảnh NVCC)

Bên cạnh niềm đam mê với môn Vật lý, Quân còn yêu thích bộ môn Thiên văn. Quân từng là trưởng nhóm CLB Thiên văn tại trường, phụ trách chuyên môn nội về thiên văn. Sau 3 năm thành lập, CLB Thiên văn thu hút hơn 80 thành viên tham gia. Từ các hoạt động ngoại khóa tại trường, tiếp lửa cho Quân giành thành tích huy chương Vàng Olympic Thiên văn và Vật lý thiên văn Quốc tế tại Hungary năm 2020 và nhận giải thí sinh có điểm chung cuộc cao nhất kỳ thi.

Khi được hỏi, bộ môn Thiên văn chưa phải là bộ môn chính thức giảng dạy trong trường học, việc đảm nhận nội dung hoạt động của CLB Thiên văn như thế nào? Quân cho biết, dưới sự dẫn dắt từ thầy giáo Lê Mạnh Cường, em học hỏi từ nguồn mạng xã hội, từ những cuốn sách giáo khoa thiên văn tại trường. Đặc biệt, cơ hội tham gia cuộc thi Olympic Thiên văn em có đủ tài liệu viết bài và phát triển CLB Thiên văn. Từ thực tế trải nghiệm các hiện tượng thiên nhiên, Quân có cơ hội được quan sát hiện tượng nhật thực một phần do CLB Thiên văn và Trung tâm vũ trụ Việt Nam (VNSC) hợp tác tổ chức.

Sau các cuộc thi quốc tế, Quân muốn được lựa chọn môi trường học tập và nghiên cứu tốt hơn. Ngay từ năm lớp 11, Quân đã tìm hiểu các ngôi trường đào tạo, tuyển chọn sinh viên quốc tế hàng đầu như Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và ĐH Princeton và em đã tập trung hoàn thiện hồ sơ ứng tuyển.

Nhờ thành tích đạt được và xuất sắc với bài luận, Quân cùng lúc nhận thư báo trúng tuyển của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) và ĐH Princeton.

Có xuất phát điểm từ sự yêu thích các môn khoa học ứng dụng, đặc biệt là môn Vật lý, Quân sớm đặt cho mình mục tiêu trở thành nhà Vật lý. Quân dự định sau tốt nghiệp cấp 3 sẽ đi du học và theo đuổi ngành Vật lý lý thuyết nghiên cứu những quy luật cơ bản của vũ trụ tại Viện Công nghệ Massachusetts (MIT)

Đối với Quân, một người hiểu rõ về môn Vật lý thì sẽ chuyển tải kiến thức một cách dễ hiểu nhất cho người khác và phổ biến khoa học ứng dụng cho công chúng. Quân đặt mục tiêu sẽ trở thành một nhà khoa học Vật lý có nhiều công trình nghiên cứu thành công để cổ vũ phong trào khoa học tại Việt Nam phát triển.

“Em mong muốn các thế hệ trẻ cởi mở với các môn khoa học, không còn cảm thấy các môn khoa học khô khan. Nếu sau này em trở thành nhà Vật lý thì em muốn giúp mọi người hiểu về môn Vật lý và khoa học ứng dụng. Cũng giống như những quyển sách khoa học thiếu nhi đã truyền lửa cho em đam mê môn Vật lý”, Nguyễn Mạnh Quân nói.

Mộc Miên