Chuyện chưa kể của nhà sản xuất 9X có duyên với giải thưởng quốc tế

Phan Ý Linh kể về cơ duyên đến với phim tài liệu. Đó là năm 2011, sau khi tốt nghiệp ĐH chuyên ngành Tâm lý xã hội tại Ấn Độ, cô trở về Hà Nội và bắt đầu tìm công việc mới. Dự định của cô bị mẹ phản đối vì mong muốn con gái học tiếp lên cao học để lấy bằng thạc sĩ. Không chịu khuất phục trước sự quản thúc của mẹ nên cô đã tự nộp đơn xin việc khắp nơi. Cô tìm kiếm công việc từ phiên dịch viên, nhân viên tiếp thị quảng cáo, nhân viên truyền thông, tổ chức sự kiện cho tới những công việc ở các tổ chức như UNICEF, UNDP…

Nhưng, với kinh nghiệm là con số 0 nên các nhà tuyển dụng đều lắc đầu từ chối. Tưởng rằng, sau thời gian 1 tháng “hoãn binh”, cô phải chấp nhận định hướng của mẹ lúc đó đang công tác tại Lãnh sự quán tại Mumbai (Ấn Độ) thì tình cờ Ý Linh gặp đạo diễn Đào Thanh Hưng, công tác kênh truyền hình An Viên.

Qua trò chuyện, đạo diễn Đào Thanh Hưng có gợi ý về kênh truyền hình đang tuyển biên tập viên. Như “cá gặp nước”, cô nhanh chóng làm hồ sơ và nhận được lịch hẹn phỏng vấn. Buổi phỏng vấn thành công ngoài mong đợi, cô sinh viên vừa tốt nghiệp được nhận vào nhóm Phim tài liệu của truyền hình An Viên do đạo diễn Nhật Duy là trưởng nhóm và nhà báo Đặng Thái Văn chịu trách nhiệm về nội dung lúc bấy giờ. Bước chân chập chững vào nghề, Ý Linh được truyền lửa từ những người thầy đầu tiên. Ý Linh cho hay: “Nếu đạo diễn Nhật Duy là người dạy em về cách chọn khuôn hình, góc máy, cách thể hiện nội dung, cảm xúc qua hình ảnh còn bác Đặng Thái Văn là người luôn thách thức những giới hạn của em trong việc tư duy, suy nghĩ, lập luận, cũng như độ cảm của em về cuộc sống.

Chân dung nhà sản xuất trẻ Phan Ý Linh.

Đó là hai người thầy đầu tiên khi em bước vào nghề và cũng là những đồng nghiệp đáng kính, cho em thấy chân dung của những con người làm việc với tình yêu nghề, yêu cuộc sống thực thụ và tình yêu đó được lan tỏa tới em một cách tự nhiên. Sau này dù không còn trực tiếp làm việc với bác Văn nhưng những tác phẩm của em luôn có sự dõi theo và nhận được những lời góp ý quý giá từ bác. Em may mắn có được sự đồng hành của đạo diễn Nhật Duy cho những tác phẩm sau này, dù vai trò trong công việc có thay đổi, nhưng sự có mặt của anh luôn khiến em phải lớn hơn những gì em có thể và em rất biết ơn anh về điều này”.

Năm 2016, Ý Linh bắt đầu công tác tại Trung tâm Sản xuất các chương trình Giáo dục (VTV7) – Đài THVN với vai trò nhà sản xuất phim tài liệu. Ngã rẽ này đã đưa cho cô tới nhiều nấc thang thành công trong nghề nghiệp. Trong 4 năm, nhóm Ý Linh đã sản xuất được 24 bộ phim tài liệu, trong đó có 5 bộ phim dành cho VTV đặc biệt. Các tác phẩm vinh dự nhận nhiều giải thưởng lớn trong nước và quốc tế.

Có thể kể đến, giải Nhất báo chí toàn quốc 2018 cho bộ phim "69713=69731"; Giải Nhất Liên hoan phim dành cho trẻ em Đông Nam Á 2018 và giải thưởng “Kids’s Choice” trong cùng liên hoan phim dành cho bộ phim "Khanh"; Cánh diều Bạc cho phim “Những kẻ mộng mơ” 2019; Huy chương Vàng tại Liên hoan truyền hình toàn quốc 2019 cho bộ phim “Ngôi sao vô danh”; Giải HeartPrize tại Prix Jeunesse Munich 2018 và UNICEF Prize tại Japan Prize 2018 cho bộ phim “Chị gái”; Giải Nhất Liên hoan phim châu Á - Thái Bình Dương 2019 cho bộ phim “Anh em”. Và gần đây nhất, ngày 11-6-2020, bộ phim “Anh em” cũng vừa đạt giải thưởng “Trái tim”, dành cho bộ phim được yêu thích nhất tại Liên hoan các chương trình dành cho thanh thiếu niên Prix Jeunesse International uy tín nhất thế giới.

Chia sẻ bí quyết thành công, Ý Linh cho hay, đó chính là sự dấn thân nghiêm túc với nghề. Nhiều người thường đặt câu hỏi, nhà sản xuất 9X sẽ tác nghiệp ra sao đối với dòng phim tài liệu được coi là thể loại khó nhất, vất vả nhất. Với Ý Linh, mỗi người khi có động lực thì sẽ tạo ra nguồn năng lượng mạnh mẽ để chúng ta thăng hoa trong công việc. Cô kể về thời điểm cả nước thực hiện “giãn cách xã hội” và tổ phim của cô cũng không ngoại lệ phải dừng sản xuất. Song, với bản lĩnh của những người làm vai trò ghi lại khoảnh khắc từ cuộc sống, ê-kíp phim tài liệu đã gửi tâm thư lên TGĐ Đài Truyền hình Việt Nam bày tỏ nguyện vọng được trở lại tác nghiệp để đóng góp công sức của mình cùng với các anh em đang thực hiện nhiệm vụ ở những khía cạnh khác. Sự nhiệt huyết của ê-kíp đã nhận được sự đồng ý của TGĐ Đài Truyền hình Việt Nam và bộ phim tài liệu về "Covid-Cuộc chiến tại Việt Nam" được chính thức bấm máy vào ngày 15-3-2020. Hiện, bộ phim đang trong giai đoạn hậu kỳ dự kiến phát sóng vào tháng 12-2020.

Dấn thân với nghề làm phim tài liệu, Ý Linh hiểu về đặc thù của nghề làm phim như “đánh bạc”. Có lúc, ê-kíp phải chấp nhận sẽ có những ngày đi quay về tay trắng vì hôm đó nhân vật không có chuyện, hay có ngày chỉ đơn thuần là sự chờ đợi. Làm phim tài liệu, câu chuyện “ăn dầm nằm dề” với nhân vật để không bỏ lỡ bất kỳ một khảnh khắc nào là những chuyện thường ngày. Sau tất cả, bộ phim truyền tải được những thông điệp ý nghĩa, năng lượng sống tích cực tới mọi người là giá trị cao nhất.

Theo cảm nhận của nhà sản xuất trẻ Phan Ý Linh, sau một thời gian sản xuất phim tài liệu, dù chưa đủ dài, nhưng đủ để cô cảm nhận rất rõ ràng rằng, Việt Nam là mỏ vàng của dòng phim tài liệu trong nước và thế giới, với các đề tài về con người, ẩm thực, cảnh quan vô cùng đa dạng và chưa được nhiều người biết đến. Để dẫn chứng cho việc này, ê-kíp đã tham gia bảo vệ dự án tại Tokyo Docs (đây là Quỹ tài trợ uy tín dành cho dòng phim tài liệu trên thế giới) trong 2 năm liên tiếp và luôn là đơn vị có dự án hay nhất. Thêm vào đó, những lần hợp tác cùng Đài truyền hình Nhật Bản hay Đài truyền hình Hàn Quốc, những dự án có sự tham gia từ những nhà làm phim từ nhiều quốc gia, câu chuyện đến từ Việt Nam luôn khiến các đồng nghiệp quốc tế bất ngờ và được đánh giá cao nhất.

Dự định sắp tới, Phan Ý Linh sẽ sản xuất series phim tài liệu về ẩm thực dân gian Việt Nam. Series là những câu chuyện truyền cảm hứng về lịch sử, tình yêu và giá trị cuộc sống qua ẩm thực. Thông qua câu chuyện về ẩm thực dân gian, người xem sẽ hiểu hơn về những giá trị truyền thống, con người, văn hoá và lịch sử Việt Nam. Ngoài ra, series cung cấp cái nhìn sâu sắc hơn về chỗ đứng của văn hoá ẩm thực VIệt Nam trong bối cảnh chung của thế giới. Phim dự kiến ra mắt năm 2021.

Mộc Miên