An toàn vệ sinh lao động ngay từ trong nhận thức

Tai nạn lao động - nguyên nhân từ cả hai phía

Theo ông Hà Tất Thắng - Cục trưởng Cục An toàn lao động (Bộ LĐ-TB&XH), tai nạn lao động xảy ra cả trong khu vực có quan hệ lao động và khu vực không có quan hệ lao động. Trong đó số tai nạn lao động trong khu vực có quan hệ lao động là 7.588 vụ, làm 7.806 người bị nạn trong đó có 711 người chết. Trong khu vực không có quan hệ lao động, theo báo cáo của 44/63 tỉnh và TP, số vụ tai nạn lao động là 393 vụ, làm 445 người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động bị nạn (151 người chết).

Thiệt hại về vật chất do tai nạn lao động xảy ra gồm 171,63 tỷ đồng (chi phí tiền thuốc, mai táng, tiền bồi thường cho gia đình người chết và những người bị thương), 7.8 tỷ đồng thiệt hại về tài sản. Tổng số ngày nghỉ do tai nạn lao động là 98. 176 ngày.

Trên thực tế, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Mai Đức Chính cho rằng con số có thể còn lớn hơn nhiều. “Nhiều trường hợp, người chủ sử dụng lao động thỏa thuận bồi thường với phía gia đình người bị nạn để không khiếu kiện hoặc thông báo với cơ quan chức năng. Ngoài ra, chỉ khi vào trong BV, người bị thương do tai nạn lao động mới khai báo với bác sĩ nguyên nhân chính xác để làm bệnh án. Do đó, con số báo cáo về tai nạn lao động giữa ngành LĐTB&XH và ngành Y tế còn có độ vênh” - ông Mai Đức Chính thông tin.

Phần lớn các vụ tai nạn lao động có nguyên nhân cả ở người sử dụng lao động và người lao động. Theo Bộ LĐ-TB&XH, hơn 42,1% số vụ tai nạn lao động chết người có nguyên nhân từ việc người sử dụng lao động chưa xây dựng được quy trình, biện pháp làm việc an toàn, chưa huấn luyện an toàn lao động cho người lao động, chưa đầu tư các thiết bị đảm bảo an toàn lao động, chưa trang bị các phương tiện bảo vệ cá nhân trong lao động...

Về phía người lao động, việc vi phạm quy trình quy chuẩn an toàn lao động, không sử dụng phương tiện bảo vệ cá nhân trong lao động là những nguyên nhân chính dẫn đến tai nạn lao động chết người. Nguyên nhân từ người lao động chiếm 17,3% tổng số vụ.

Từng bước xây dựng thói quen an toàn vệ sinh lao động

Trước tình hình tai nạn lao động, đại diện Cục An toàn lao động cho rằng, việc chú trọng công tác huấn luyện ATVSLĐ, nâng cao nhận thức của người lao động, người sử dụng lao động về công tác ATVSLĐ vẫn luôn là biện pháp hiệu quả và ít tốn kém nhất. Thực tế, công tác huấn luyện ATVSLĐ không chỉ cung cấp các lý thuyết về ATVSLĐ mà cần chú trọng vào việc huấn luyện thực hành, huấn luyện các kỹ năng tự đánh giá rủi ro, kỹ năng làm việc an toàn cho người lao động.

Suốt 18 năm qua, việc tổ chức Tuần lễ quốc gia về ATVSLĐ – phòng chống cháy nổ cùng với các hoạt động của Chương trình quốc gia về ATVSLĐ cũng đã và đang góp phần kiềm chế tai nạn, bệnh tật liên quan đến lao động; nhận thức của các cấp, các ngành, người sử dụng lao động và người lao động về công tác ATVSLĐ và phòng chống cháy nổ đã từng bước chuyển biến tích cực. Người sử dụng lao động, người lao động cũng có ý thức hơn trong việc chấp hành pháp luật về ATVSLĐ.

Từ năm 2017, Chính phủ đã quyết định chuyển từ Tuần lễ ATVSLĐ sang Tháng hành động về ATVSLĐ nhằm nâng cao nhận thức và sự tuân thủ pháp luật về ATVSLĐ. Đồng thời đẩy mạnh thực hiện các biện pháp cải thiện điều kiện làm việc, giảm ô nhiễm môi trường lao động, hạn chế tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, chăm sóc sức khỏe người lao động. Trong Tháng hành động về ATVSLĐ đầu tiên năm 2017, chủ đề được lựa chọn là “Thúc đẩy công tác huấn luyện ATVSLĐ để phòng ngừa các tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp”.

Sau Tháng hành động về ATVSLĐ, các hoạt động về ATVSLĐ theo qui định của pháp luật sẽ được duy trì; đồng thời tiếp tục tổ chức các hoạt động thông tin, tuyên truyền, huấn luyện về ATVSLĐ cho người lao động theo chủ đề, nội dung đã đặt ra trong Tháng hành động để tạo ý thức, nền nếp, thói quen tuân thủ các qui định về ATVSLĐ cho người lao động. Theo Thứ trưởng Bộ LĐTB&XH Doãn Mậu Diệp: “Chỉ khi nào người sử dụng lao động, người lao động nhận thức được, tự giác tuân thủ pháp luật về ATVSLĐ thì mới có thể tạm yên tâm về công tác ATVSLĐ”.

Thanh Hải - Đỗ Hằng / PL&XH